Następstwa ruchu obrotowego Ziemi - rachuba czasu

Adresat

Uczeń klasy I liceum lub technikum.

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

1. Korzystanie z planów, map fizycznogeograficznych i społeczno‑gospodarczych, fotografii, zdjęć lotniczych i satelitarnych, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych, technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz geoinformacyjnych w celu zdobywania, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.

Wymagania szczegółowe

II. Ziemia we Wszechświecie: Ziemia jako planeta, następstwa ruchów Ziemi, ciała niebieskie, Układ Słoneczny, budowa Wszechświata. Uczeń:

2) podaje cechy ruchów Ziemi i charakteryzuje ich następstwa, z uwzględnieniem siły Coriolisa.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się o rachubie czasu jako następstwie ruchu obrotowego Ziemi.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wyjaśnisz jak określa się czas słoneczny;

  • obliczysz różnicę czasu słonecznego pomiędzy miejscami leżącymi na różnych południkach;

  • obliczysz różnicę czasu strefowego pomiędzy miejscami leżącymi w dwóch różnych strefach czasowych;

  • wyjaśnisz zasady wprowadzenia czasu uniwersalnego oraz jego znaczenie.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • podające

    • pogadanka.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

  • eksponujące

    • pokaz.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

  • Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

  • Wybrani przez nauczyciela uczniowie referują treść lekcji, z którą zapoznali się w domu przed zajęciami.

Faza realizacyjna

  • Poszerzanie i bogacenia słownictwa angielskiego w zakresie zagadnień ujętych w lekcji - uczniowie wykonują zawarte w abstrakcie ćwiczenia językowe. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

  • Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

  • Nauczyciel wykorzystuje tekst abstraktu do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

  • Praca w grupach. Uczniowie, korzystając z materiałów źródłowych takich jak podręcznik do nauczania geografii, e‑podręcznik, atlas geograficzny oraz internet, opracowują wylosowany obszar tematyczny. Uczniowie dzielą się zadaniami w obrębie grupy. Przedstawiciele każdej grupy omawiają opracowane informacje. Po każdej prezentacji chętni uczniowie uzupełniają na tablicy mapę myśli, która jest wspólną notatką z lekcji dla całej klasy.

  • Praca w parach. Uczniowie, korzystając z atlasów, wyszukują wskazane przez nauczyciela obiekty geograficzne związane z omawianym zagadnieniem. Omówienie na forum klasy.

Faza podsumowująca

  • Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

  • Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje uczniom pytania:

    • Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?

    • Co było łatwe, a co trudne?

    • Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?

    Chętni lub wybrani uczniowie podsumowują zajęcia

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

universal time
universal time
R1bxJ2gAhfT4H
Nagranie dźwiękowe słówka

czas uniwersalny – czas słoneczny na południku zerowym, za który przyjęto południk przechodzący przez obserwatorium astronomiczne Greenwich w Londynie; jest jednocześnie czasem strefowym pierwszej strefy czasowej, od której liczy się czas pozostałych stref

standard time
standard time
R1JLAMYc1YvJV
Nagranie dźwiękowe słówka

czas urzędowy – umowny czas obowiązujący na danym obszarze; czas urzędowy zwykle ustalany jest w taki sposób, aby cały obszar kraju lub jednostki administracyjnej znajdował się w tej samej strefie; w państwach o dużej rozciągłości równoleżnikowej na różnych obszarach może obowiązywać inny czas urzędowy; w wielu państwach czas urzędowy odpowiada czasowi strefowemu odpowiedniej strefy czasowej; są również kraje, w których urzędowo wprowadza się czas letni przesunięty o godzinę w stosunku do czasu strefowego

International Date Line
International Date Line
RXecH18nY5sQ0
Nagranie dźwiękowe słówka

międzynarodowa linia zmiany daty – częściowo pokrywa się ona z południkiem 180°; czas obowiązujący na terytoriach położonych na zachód od tej linii (czyli na półkuli wschodniej) jest przesunięty o dobę do przodu względem czasu terytoriów położonych na wschód od niej (czyli na półkuli zachodniej)

celestial meridian
celestial meridian
R1JWAIFvfdawR
Nagranie dźwiękowe słówka

południk niebieski – linia na sferze niebieskiej łącząca punkt na horyzoncie określający kierunek południowy (S) z punktem na horyzoncie określającym kierunek północny (N) i przechodząca przez zenit; południk niebieski jest miejscem, gdzie odbywają się górowania ciał niebieskich

time zones
time zones
R8D9Bd9ZzMkbW
Nagranie dźwiękowe słówka

strefa czasowa – obszary powierzchni Ziemi o szerokości 15° długości geograficznej, rozciągające się południkowo; w całej tak wyznaczonej strefie obowiązuje jednakowy czas; jednocześnie jest to czas słoneczny środkowego południka tej strefy

Teksty i nagrania

RTEh5ZGoy08Pk
Nagranie dźwiękowe abstraktu

Consequences of the Earth’s rotation - calculation of time

Solar noon is simultaneously recorded for the entire area located on the same meridian. The Sun is at its highest point simultaneously on the whole meridian, but at different heights in relation to the horizon. However, it is always the highest position of the Sun in a given place during the day. Of course, wherever there is a polar night, the Sun is invisible even at midday because it is below the horizon line also at the time when the Sun reaches its highest point. If an observer (located at any point on the globe) marked in the celestial sphere the place where the Sun is at its highest and connected it, in an arc, in the shortest way possible, with the point on the horizon that determines the south (S), and extended the opposite side to the zenith and further to the point on the horizon defining the north (N), this would be the line called the celestial meridian. Projection of the celestial meridian onto the surface of the Earth corresponds to the local meridian.

It has been decided that the Sun’s highest point, on any meridian, is the middle of the day, which started 12 hours earlier in the same place, i.e., at midnight. The Sun’s highest point is the basis for determining solar time. It has been assumed that at noon it is 12:00 o’clock, and the whole day is divided into 24 hours. For Earth, we describe longitudes from 0° to 180° east and from 0° to 180° west, which combined comes to 360°. With this in mind, it is easy to calculate (by dividing 360° into 24 hours) that every 15° of longitude correspond to a time difference of one hour, and that 1° of longitude corresponds to a time difference of 4 minutes. For example, if we assume that the time on the 0° meridian is noon, i.e., 12:00 local solar time, then the time on the 15°W meridian will be one hour earlier, i.e., 11:00, and on the 15°E meridian – one hour later, i.e., 13:00 solar time.

At an international conference in Washington in 1884, representatives of most of the world’s economically developed countries agreed that the prime meridian for calculating longitude and time on Earth would be the 0° meridian, passing through the astronomical observatory in Greenwich. The solar time of this meridian was called universal time.
It was also agreed that the Earth would be divided into 24 time zones assigned to all hours of the day. Each zone has a time corresponding to the solar time of the zone’s central meridian, and extends 7°30' east and 7°30' west of the central meridian. The central meridians of the zones are the 0° meridian, the 180° meridian, and all others that are multiples of 15° on both hemispheres.
A significant part of western and central Europe, including Poland, is situated in the zone of the 15°E meridian, which extends from the 7°30'E to the 22°30'E meridians. When it is 12:00 o’clock in the zone of the 0° meridian – called the Universal Time Zone or the Western European Time Zone – in our Central European Time Zone it is 13:00. In the Eastern European Time Zone (from 22°30'E to 37°30'E, central meridian: 30°E) it is 14:00. The more time zones you go east of the 0° meridian, the more hours you need to add, and the more time zones you go west of 0°, the more hours you need to subtract.

Almost all of France, Belgium and the Netherlands are within the universal time zone, but, for practical reasons, they adopted the Central European Time as their standard time in order to avoid complications at the borders with neighboring countries. Spain lies even further west, reaching as far as the time zone of the 15°W meridian, and yet it made an official decision to move its entire territory to the zone of the Central European Time. Some countries also introduce seasonal (summer) time by means of official decisions. Throughout the European Union, and therefore also in Poland, it applies from the last Sunday of March to the last Sunday of October, i.e., for approximately seven months.

Because of granting the status of Universal Time to the 0° meridian and its time zone, the 180° meridian had to be considered as the International Date Line. In some places, this line diverges from the 180° meridian because it crosses inhabited areas. The dates on its sides differ by one day. If you cross the International Date Line when traveling from the eastern hemisphere to the western hemisphere, you must subtract one day from the current date (valid on the western side of the line thus ‘gaining’ one day), and when moving in the opposite direction – from the western hemisphere to the eastern hemisphere – you must add one day to the date (valid on the eastern side of the line, thus ‘losing’ one day).

  • Time zones were introduced in order to organize the readings of time on the entire globe.

  • In some countries, summer time is also adopted by means of an official decision.