Temat: Woda i jej właściwości – składniki roztworu i badanie rozpuszczalności substancji

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa

Szkoła podstawowa. Chemia.

V. Woda i roztwory wodne. Uczeń:

2) podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, oraz przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie, tworząc roztwory właściwe; podaje przykłady substancji, które z wodą tworzą koloidy i zawiesiny;
3) projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• określać na przykładach rozpuszczalnik i substancję rozpuszczaną;

• podawać przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie i tych, które nie rozpuszczają się w wodzie;

• przeprowadzać doświadczenie, którego celem jest zbadanie, czy dana substancja rozpuszcza się w wodzie, czy też nie.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w zagadnienie realizowane na lekcji. Odwołuje uczestników zajęć do abstraktu i prosi o zapoznanie się z instrukcją eksperymentu „Rozpuszczanie cukru w wodzie”. Dzieli uczniów na grupy, rozdaje odpowiedni sprzęt, szkło oraz odczynniki do wykonywania eksperymentu. Uczniowie wykonują czynności według instrukcji. Zapisują wnioski w formularzu. Nauczyciel inicjuje dyskusję w odniesieniu do zanotowanych spostrzeżeń.

2. Ochotnicy podsumowują dyskusję i własnymi słowami wyjaśniają znaczenie pojęć: rozpuszczalnik i substancja rozpuszczona.

3. Nauczyciel zapowiada film pt. „Badanie zdolności do rozpuszczania się różnych substancji w wodzie”. Poleca uczniom, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Wybrane osoby przedstawiają wyniki swojej pracy.

4. Uczniowie, pracując w parach, wypisują przykłady substancji, które rozpuszczają się w wodzie i takie, które nie rozpuszczają się w wodzie. Wskazane pary przedstawiają swoje przykłady na forum klasy.

5. Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane?
   Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Water and its properties – solution components and testing of substances’ solubility

All solutions are made up of the following components: solvent and solutes.

Different substances vary in terms of solubility in water. Some dissolve in water very well and form a true solution, for example sodium chloride or sucrose (the main ingredient of sugar). There are also substances that dissolve in water not that well and form suspensions, e.g.: potato starch, silica (sand), chalk. When trying to dissolve egg white in water, we will end with a colloidal solution.

• All solutions are made up of a solvent and a solute.

• In a solution the quantity of solvent is greater than the quantity of solute.

• Substances differ in terms of their solubility in water.