Temat: Ssaki

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat
Uczniowie szkoły podstawowej – biologia

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Uczeń:

1. opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy;

2. wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku;

3. przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem;

4. wykazuje, że różnorodność biologiczna jest wynikiem procesów ewolucyjnych.

III. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń:

1. wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskiwania informacji;

2. odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne i liczbowe;

3. posługuje się podstawową terminologią biologiczną.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

II. Różnorodność życia.

7. Różnorodność i jedność świata zwierząt:

13) ssaki – uczeń:

a) przedstawia różnorodność środowisk życia i cech morfologicznych ssaków,

b) dokonuje obserwacji przedstawicieli ssaków (zdjęcia, filmy, schematy, okazy naturalne w terenie, itd.) i przedstawia ich cechy wspólne oraz opisuje przystosowania ssaków do życia w różnych środowiskach,

c) określa ssaki jako zwierzęta stałocieplne,

d) przedstawia sposób rozmnażania i rozwój ssaków,

e) wyjaśnia znaczenie ssaków w przyrodzie i dla człowieka;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie opisują cechy ssaków.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wymieniać cechy budowy ssaków;

  • rozpoznawać wybrane ssaki żyjące w Polsce.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery;

  • sześciany z nazwami wybranych gatunków ssaków (kostki do gry).

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi podopiecznych, żeby przeczytali fragment pt. „Cechy ssaków”, a następnie sformułowali osiem zdań, rozpoczynających się od słowa „Ssaki” i opisujących cechy charakterystyczne dla tych zwierząt. Wybrani uczniowie odczytują swoje zdania, nauczyciel koryguje ewentualne błędy .

  • Uczniowie czytają fragment pt. „Ssaki w Polsce „ oraz oglądają fotografie przedstawiające wybrane gatunki ssaków występujących na terenie naszego kraju ( „Galeria 1”). Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Członkowie każdego zespołu siadają w kółku. Kolejno rzucają kostką i charakteryzują wylosowany gatunek ssaka .

  • Nauczyciel poleca uczniom, żeby w zeszytach stworzyli listę znanych sobie gatunków ssaków. Ochotnicy przedstawiają swoje propozycje .

  • Nauczyciel wyświetla ilustrację interaktywną „Wybrane ssaki chronione w Polsce”. Prosi podopiecznych, żeby do swoich list dopisali nazwy prezentowanych gatunków lub podkreślili je czerwonym kolorem, jeśli nazwy te uwzględnili podczas tworzenia list .

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

  • Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  • Wykonaj polecenie 1.1.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

gland
gland
R7RyAPk8A9iEm
nagranie dźwiękowe słówka

gruczoł – wytwór organizmu produkujący i wydzielający różne substancje, np. pot, łzy, ślinę lub mleko.

warm‑bloodedness
warm‑bloodedness
RfBsBdftJmsFQ
nagranie dźwiękowe słówka

stałocieplność – temperatura ciała stała, nie zależy od temperatury otoczenia.

Teksty i nagrania

RSiSvZIpbnQBD
nagranie dźwiękowe abstraktu

Mammals

Mammals are animals which feed their young with milk – a secretion of nutrients produced in the mother's body. All mammals have four limbs. In flying mammals (for example, bats) the forelimbs are formed into wings. Mammals which dig in the ground (for example, moles) have wide forelimbs, which are short and strong. In certain marine mammals, the hind limbs have disappeared.

Mammals' bodies are covered in hairs, which grow out of their skin. They have an insulating function – they trap the heat produced in the body. Another characteristic of mammals is the presence in the skin of numerous glands, which secrete various substances, for example, sweat. Mammals also have two types of teeth: the young have milk teeth, which are gradually exchanged for permanent teeth.

Mammals breathe with their lungs. They are warm‑blooded, meaning that a lot of the energy produced is used to warm their body. Because of this, they require more food than, for example, reptiles, but with it they are able to function in cold climates, for example, in the tundra. Almost all mammals are viviparous. After birth, the young are fed with milk, which is produced in the mother's milk glands. Mammals look after their offspring.

As a result of their characteristics, these animals have conquered all environments on Earth. They live on land, in trees, in the soil, in the water and in the air. The largest animals are the ocean‑dwelling blue whales, which are also mammals. Humans, who have conquered the whole Earth, and even flown into space, are also mammals.

Over one hundred species of mammal live in natural conditions in the wild in Poland. They belong to several different groups. Small, insect‑eating mammals are, for example, moles and shrews, which are similar to mice. 25 species of flying mammal occur in Poland – bats. Bats can not only fly, but also use sounds to track and catch their prey. In fields all over the country we can find hares, and in the West of the country – rabbits. Rodents can be found in all environments, and include beavers, muskrats, voles, mice and rats. Among large herbivorous mammals, we can count ungulates, or animals with hooves (aurochs, boar, moose, deer and roe‑deer).

There are also predatory mammals living in Poland. Weasels, martens and foxes are common. There are far fewer large predators, such as wolves and bears. It is worth adding that seals can be found on the coasts of Poland. In the Polish waters of the Baltic Sea, porpoises occur – marine mammals which are similar to dolphins. Porpoises, however, lead more secretive lives, and have a more stocky body.

  • Mammals are animals which feed their young with mother's milk; their bodies are usually covered in hairs.

  • All mammals are warm‑blooded.

  • Mammals generally give birth to live young.

  • Mammals look after their offspring.

  • Mammals have conquered all environments on Earth.