Tytuł: Jacy oni są? Charakterystyka postaci

Opracowanie scenariusza: Katarzyna Maciejak

Temat zajęć: Jacy oni są? Piszemy charakterystykę postaci

Grupa docelowa

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

Treści nauczania ‒ wymagania szczegółowe, klasy 4‑6

II. Kształcenie językowe.

1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:

1) stosuje poprawne formy gramatyczne wyrazów odmiennych; 2) poprawnie stopniuje przymiotniki i przysłówki, rozumie ich rolę w opisie świata oraz używa we właściwych kontekstach; 3) rozpoznaje w tekście typy wypowiedzeń: zdanie pojedyncze, zdania złożone (podrzędnie i współrzędnie), równoważniki zdań, rozumie ich funkcje i stosuje w praktyce językowej.

1. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej; 2) rozpoznaje w wypowiedziach związki frazeologiczne, dostrzega ich bogactwo, rozumie ich znaczenie oraz poprawnie stosuje w wypowiedziach; 6) rozpoznaje słownictwo neutralne i wartościujące, rozumie ich funkcje w tekście; 3) dostosowuje sposób wyrażania się do zamierzonego celu wypowiedzi; 4) rozróżnia synonimy, antonimy, rozumie ich funkcje w tekście i stosuje we własnych wypowiedziach; 5) zna i stosuje zasady spójności formalnej i semantycznej tekstu.

1. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:

1) pisze poprawnie pod względem ortograficznym oraz stosuje reguły pisowni; 2) poprawnie używa znaków interpunkcyjnych: kropki, przecinka, znaku zapytania, znaku wykrzyknika, cudzysłowu, dwukropka, średnika, nawiasu.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny; rozumie rolę akapitów w tworzeniu całości myślowej wypowiedzi; 2) dokonuje selekcji informacji; 3) zna zasady budowania akapitów.

1. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) tworzy spójne wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: dialog, opowiadanie (twórcze, odtwórcze), opis, list, sprawozdanie (z filmu, spektaklu, wydarzenia), dedykacja, zaproszenie, podziękowanie, ogłoszenie, życzenia, opis przeżyć wewnętrznych, charakterystyka, tekst o charakterze argumentacyjnym;

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1. korzysta ze słowników ogólnych języka polskiego, także specjalnych, oraz słownika terminów literackich.

Treści nauczania ‒ wymagania szczegółowe, klasy 7‑8

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) gromadzi i porządkuje materiał rzeczowy potrzebny do tworzenia wypowiedzi; redaguje plan kompozycyjny własnej wypowiedzi; 2) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych).

Ogólny cel kształcenia

Kształcenie umiejętności pisania charakterystyki.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• nazywa cechy charakteru, osobowości, wyglądu;

• dostrzega różnorodność typów charakterologicznych;

• tworzy spójne wypowiedzi ustne i pisemne;

• dyskutuje;

• stosuje zdobytą wiedzę i umiejętności.

Metody/techniki kształcenia

• podająca: wyjaśnienie;

• aktywizujące: dyskusja;

• programowana: z użyciem komputera;

• praktyczna: ćwiczenia do tekstu.

Formy pracy

• zbiorowa jednolita,

• grupowa zróżnicowana i jednolita,

• praca w parach.

Przebieg zajęć

Przed lekcją

Uczniowie wykonują zadanie zamieszczone w części „Przed lekcją” w abstrakcie “What are they like? Character description” (e‑podręcznik).

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami zajęć.

2. Nauczyciel oraz uczniowie uruchamiają lekcję “What are they like? Character description”. Uczniowie odsłuchują pierwszą część nagrania. Nauczyciel jeszcze przed rozpoczęciem tej części lekcji zaprasza uczniów do aktywnego słuchania tekstu, prosząc, aby zwrócili uwagę na najważniejsze elementy, które są niezbędne w strukturze charakterystyki. Wspólnie z uczniami tworzy schemat budowy charakterystyki – uczniowie zapisują go w zeszycie.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z infografiką w zadaniu 1. Uzupełniają schemat o dodatkowe pytania, które zapisują w zeszycie.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby zagrali w grę „O kim mowa”, polegającą na charakteryzowaniu kolegów z klasy. Pozostali uczniowie odgadują, o kogo chodzi.

3. Uczniowie odsłuchują kolejną część nagrania. Następnie wykonują zadania rozwijające słownictwo potrzebne do charakteryzowania postaci (definicje przymiotników, antonimy, wartościowanie).

4. Nauczyciel omawia najczęstsze błędy popełniane przez uczniów piszących charakterystykę. Przedstawia uczniom ogólny plan charakterystyki.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje wiadomości z bieżącej lekcji.

2. Zadaje uczniom pracę domową, którą jest napisanie charakterystyki. Uczniowie mogą zacząć nad nią pracę jeszcze na lekcji, tworząc np. plan charakterystyki postaci, z którą przeprowadzili rozmowę, przygotowując się do lekcji.

Praca domowa

Stwórz charakterystykę osoby, z którą przeprowadziłeś rozmowę, przygotowując się do lekcji. Możesz poprosić ją o dodatkowe informacje. Pamiętaj o wszystkich elementach charakterystyki.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What are they like? Character description

Make an interview with someone who impresses you in some way (it can be a family member, a friend, etc.). Then make a short note from the conversation, writing down the obtained information in points. Ask this person about his or her most important character traits, interests, skills, habits, opinions and attitude towards people and animals.

A physical description is an analysis of the appearance of a real person or a literary or fictional character. Character trait description, in turn, is a form of an oral or a written discussion of a character’s personal qualities. Such an analysis may cover character behaviour, personal and intellectual qualities, lifestyle and opinions, e.g. what positive traits does this character have? What negative character traits does he or she have? What makes this character stand out? Self‑description, in other words an attempt to describe oneself, is a special form of character description. Character description is used in all kinds of texts: literary ones, official letters, journalists’ articles, rhetoric expressions, scientific definitions, as well as cover letters, film scripts and laudatory speeches. Depending on the author’s intention, a depiction can be serious, jocular or ironic. A full character description should include: character presentation, physical description, character trait description, description of a character’s behaviour, hobbies, skills, views and core values, and an evaluation of that character.

In the introductory part, make a brief presentation of the person and give basic information about him/her. (e.g.: What’s his/her first and last name? Where does he/she come from? How old is he/she? Where does he/she live?)

The development is the main and the most comprehensive part of the characteristics. In this part of the work one should not only focus on the external features of the person presented and on the life events important for him/her (so‑called external characteristics), but also describe his/her character, manner of behaviour, interests and professed values (so‑called internal characteristics).

The last part of the characteristics (ending) contains the opinion of the writer about the presented person.

While characterizing your colleagues, you used the words that describe their appearance or personality. Developing this type of vocabulary is very important, thanks to it your characteristics will be more interesting and more accurate.

Characteristics of a person do not always contain only positive feature, you can also characterize, for example, the villain of your favourite movie.

While creating the characteristics of a person, the following errors often occur:
● too extensive description of the appearance,
● omitting the description of the person's internal features (i.e. his/her psyche, character traits, interests, views),
● lack of character assessment (laconic conclusions, lack of justification of the assessment).

Other errors appearing in written works, regardless of the form of the statement, are:
● writing off topic,
● lack of a well‑thought‑out concept of the whole,
● the occurrence of sentences not connected with each other in a coherent and logical manner,
● poor vocabulary (too frequent repetition of the words „to have” and „to be”),
● grammatical, spelling and punctuation errors.

Pay attention to this while writing your characteristics.