Temat: Zbrojny pokój w Europie. Geneza bloków militarnych

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

1) opisuje sytuację polityczną w Europie w II połowie XIX wieku.

37.1. uczeń wymienia główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku oraz umiejscawia je na politycznej mapie świata i Europy.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX wieku oraz umiejscowią je na politycznej mapie świata i Europy.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać główne przyczyny narastania konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na przełomie XIX i XX w;

• umiejscowić je na politycznej mapie świata i Europy.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie wiadomości dotyczących zjednoczenia Niemiec.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów o usytuowanie na mapie historycznej Turcji, Morza Czarnego i cieśnin czarnomorskich. Uczniowie korzystają z map w e‑podręczniku lub innych wskazanych przez nauczyciela. Następnie wyjaśnia im w rozmowie nauczającej pojęcie „kwestia wschodnia” i jej znaczenie w XIX wieku.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Ćwiczenia 1. Uczniowie zapoznają się z najważniejszymi wydarzeniami z historii powszechnej II połowy XIX wieku. Następnie wynotowują w zeszytach najważniejsze konflikty i pokojowe ustalenia.

2. Uczniowie z pojemnika z losami losują nazwę jednego z krajów: Francja, Rosja, Wielka Brytania, Austria/Austro‑Węgry, Niemcy, Turcja, Włochy (każde z państw powinno być reprezentowane identyczną liczbą losów, nie większą niż 1/7 liczby uczniów). Następnie właściciele tych samych losów grupują się w zespoły i pracują wspólnie. Każda z grup wynotowuje na przygotowanych zawczasu arkuszach papieru: - Na czym mi zależy? – Jakie środki podejmuję? – Które moje cele zostały osiągnięte? Dlaczego / dlaczego nie?.

3. Uczniowie prezentują swoje ustalenia. Pozostali uzupełniają swoje notatki w zeszytach. Każdy z plakatów zostaje sfotografowany, a zdjęcie przekazane do ogólnodostępnego dla uczniów folderu. Nauczyciel omawia prace, koryguje ewentualne błędy. Dba o informację zwrotną przekazywaną uczniom podczas rozwiązywania ćwiczeń i wykonywania poleceń.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta uczniów o przyczyny zawarcia Trójprzymierza. Nawiązuje do ustaleń poczynionych przez uczniów odnośnie do interesów politycznych mocarstw europejskich.

2. Nauczyciel prosi o wykonanie Ćwiczenia 2. Uczniowie układają puzzle i wybierają odpowiedni wariant odpowiedzi w załączonym zadaniu. Następnie w rozmowie z nauczycielem wymieniają przyczyny zawarcia Trójporozumienia oraz wyjaśniają, dlaczego zostało ono zawarte dopiero na początku lat 90. XIX wieku .

3. Uczniowie wykonują na tabletach/komputerach Ćwiczenie 3, łącząc w pary podane wydarzenia i ich skutki.

4. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią własną pracę na lekcji, pracę nauczyciela oraz kolegów i koleżanek.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje zapoznanie się z podrozdziałem “Wojna krymska” i postacią Florence Nightingale. Na podstawie materiałów z Internetu zainteresowani uczniowie przygotowują informację o jej życiu, działalności i doświadczeniach wojennych.

2. Wersja alternatywna: uczniowie zapoznają się z kapsułą czasu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The armed peace in Europe. Origins of the military coalitions

The years 1853‑1856 were marked by an armed conflict between Russia and Turkey supported by the Western powers, known as the Crimean War. In March 1856, the Treaty of Paris was signed, proclaiming the neutrality of the Black Sea territory, which meant that neither Russia, nor Turkey could keep their navy on the Black Sea any more. After Austria lost the war to Prussia in 1866, the peoples under the Habsburg rule (most notably the Czechs, the Poles and the Hungarians) started to demand a wider autonomy and an introduction of a federal system. Ultimately, the Empire was transformed into a dual monarchy of Austria and Hungary in 1867. The two parts shared the same monarch but each had a separate constitution, government and parliament. Defeated in the Crimean War, Russia entered a process of modernisation under the rule of Alexander II. This period came to be known as the „Post‑Sevastopol Thaw”. The Russian foreign policy became concerned with defence of Slavic‑speaking peoples (Pan‑Slavism). The 1878 Congress of Berlin, called by Bismarck, took significant decisions about the future of the Balkans. The independence of Serbia, Montenegro and Romania was proclaimed and Bulgaria gained autonomy. Austria‑Hungary started the occupation of Bosnia and Herzegovina; the territory nominally remained part of the Ottoman Empire, but it was placed under the Austro‑Hungarian administration.

In 1879, the German Reich entered into an alliance with Austria‑Hungary. This was Europe's first military alliance formed in the time of peace. It was secret and directed against Russia: if one of the states was attacked by Russia, the other was to come to its aid. Soon Italy was successfully persuaded to join the Dual Alliance. As a result, in 1882, the Triple Alliance was formed between the countries which were later known as the Central Powers during World War I. France and Russia started to worry about their political isolation. The situation changed after Chancellor Bismarck retired from politics at the request of Emperor William II. Then, following long months of negotiations, Russia and France signed their own military convention in 1892, pledging to provide immediate military support to each other if Russia was attacked by Germany or Austria‑Hungary or if France was attacked by Germany or Italy.