Temat: Środkowe wieki - epoka niedoceniana

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

III. Średniowieczna Europa. Uczeń:

1. umiejscawia w czasie i przestrzeni państwo Franków;

2. umiejscawia w czasie i przestrzeni nowe państwa w Europie;

3. wyjaśnia przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI wieku oraz opisuje relacje między władzą cesarską a papieską;

4. charakteryzuje przyczyny i skutki krucjat.

IV. Społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy. Uczeń:

1. przedstawia instytucje systemu lennego, wyjaśnia pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu;

2. opisuje warunki życia średniowiecznego miasta i wsi;

3. porównuje kulturę rycerską i kulturę miejską, opisuje charakterystyczne cechy wzoru rycerza średniowiecznego, rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazuje różnice między stylem romańskim a stylem gotyckim;

4. wyjaśnia rolę Kościoła (w tym zakonów) w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń dowie się o podstawach średniowiecznych relacji społecznych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wskazywać kiedy rozpoczęło się i zakończyło średniowiecze;

• opisywać najważniejsze wydarzenia, procesy i zmiany mające miejsce w wiekach średnich;

• charakteryzować czym był uniwersalizm średniowiecza.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Omówienie informacji przedstawionych na osi czasu. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy - tyle, ile jest wydarzeń na osi. Każdy zespół opracowuje jedno przydzielone zagadnienie, pogłębiając informacje zawarte w abstrakcie. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia.

3. Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.

4. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 1. Nauczyciel sprawdza, czy zadanie zostało prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

5. Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 2.

6. Nauczyciel wyświetla mapę z Ćwiczenia 3. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.

7. Uczniowie wykonują kolejne ćwiczenia i polecenia. Nauczyciel uzupełnia je o kontekst historyczny, przedstawiając uczniom niezbędne informacje. Sprawdza, czy zadania zostały prawidłowo wykonane, i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.

2. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia, których nie zrealizowano w toku lekcji.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Middle Ages – an underestimated era

During the 1000 years of the Medieval era, almost all the principles and foundations that created it were changed and transformed. Starting from the exercise and participation in power and ending with the perception of the world and God. The independent power of emperors, kings and princes, dominant in the first centuries of the epoch, and their perception of the state as a private property weakened and changed. This meant that from the 13th century the representatives of the State's had an increasing influence on the rulers decisions, in some places even having the final say over the choice of heir to the throne (among others – the Nobility in Poland).

The Church itself transformed as well, it was its time of expansion and construction of a universal and lasting world. Started in the first centuries of the Middle Ages, the Christianisation of Europe, although completed only in the fifteenth century, proved to be a success. However, it was not only the time of Christianity's strength and unity. As early as in the 11th century, the ways of the Church in the East and West diverged and the crisis of the Western Church became an arena of struggle for power between the Pope and the Emperor. Numerous reforms (e.g. Gregorian), demands for a moral renewal, and attempts to become independent from secular power continued throughout the entire epoch, with various luck.

Significant changes also occurred in the medieval society itself. For centuries, its main feature was the dominant role of knighthood, and later the Nobility's in the structures of power. But even here changes occurred and in 14th and 15th centuries a significant role was played by the middle class thanks to the development of trade.

Urban development and the role of trade, more and more important in economic life, became one of the most important factors that in the near future led to a clear division of Europe's lands into areas dominated by monetary economy and places where agriculture played the most important role.

Also, the culture of the Middle Ages differed significantly throughout history. Achievements of ancient art and science, forgotten in the first centuries, were once again in the circle of Europeans' interest thanks to the Byzantine and Arab influences. A common feature of medieval culture and art was the religious theme, which dominated the entire epoch. The essence of it was the life of the court and the middle class elites.