Temat: Polska, Europa, świat po I wojnie światowej (lekcja powtórzeniowa)

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXVII. Europa i świat po I wojnie światowej. Uczeń:

1. opisuje kulturowe i cywilizacyjne następstwa wojny;

2. charakteryzuje postanowienia konferencji paryskiej oraz traktatu w Locarno; ocenia funkcjonowanie Ligi Narodów i ład wersalski;

XXVIII. Odrodzenie państwa polskiego po I wojnie światowej. Uczeń:

1. omawia formowanie się centralnego ośrodka władzy państwowej – od październikowej deklaracji Rady Regencyjnej do „Małej Konstytucji”;

2. przedstawia proces wykuwania granic: wersalskie decyzje a fenomen Powstania Wielkopolskiego i powstań śląskich (zachód) – federacyjny dylemat a inkorporacyjny rezultat (wschód);

3. opisuje wojnę polsko‑bolszewicką i jej skutki (pokój ryski).

XXIX. II Rzeczpospolita w latach 1921–1939. Uczeń:

1. charakteryzuje skalę i skutki wojennych zniszczeń oraz dziedzictwa zaborowego;

2. charakteryzuje ustrój polityczny Polski na podstawie konstytucji marcowej z 1921 r.;

Ogólny cel kształcenia

Uczeń pozna i opisze sytuację w Polsce i w Europie oraz świecie po I wojnie światowej

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymieniać jakie były postanowienia traktatu wersalskiego wobec Polski;

• opisywać polskie zaangażowanie zbrojne w walkę o granice Polski po 1918 r.;

• charakteryzować jakie były czynniki utrudniające integrację państwa polskiego, najważniejsze reformy rządu Grabskiego i zasady konstytucji marcowej.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja;

  • debata.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel informuje uczniów o konieczności powtórzenia materiału z zakończonego działu e‑podręcznika: Polska, Europa, świat po I wojnie światowej.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, wskazując na jej powiązania z tematem i celami lekcji.

3. Nauczyciel wyjaśnia, że zasadniczym celem lekcji powtórzeniowej będzie przeprowadzenie na forum klasy otwartej debaty na wybrany/wylosowany przez uczniów temat.

Faza realizacyjna

1. Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie w parach następujących Ćwiczeń: 1, 2 i 3. W trakcie pracy uczniów nauczyciel dba o udzielanie informacji zwrotnej.

3. Uczniowie zapisują na karteczkach swoje propozycje tematu do dyskusji. Przykładowe tematy: Czy Polska zdradziła Ukrainę, zawierając w Rydze pokój z bolszewikami?; Czy zwycięstwo Polaków w wojnie z bolszewikami było cudem?; Bunt Żeligowskiego – wybryk czy genialny zabieg dyplomatyczny?; Powstanie i działalność Ligi Narodów – sukces czy stracona szansa na pokój? Następuje losowanie. Celem dalszej pracy jest przygotowanie argumentów do 7‑minutowej dyskusji na temat zaproponowany i wylosowany przez uczniów.

4. Nauczyciel wybiera dwoje uczniów, którzy na forum klasy poprowadzą debatę na wybrany przez uczniów temat. Trzeci uczeń pełni funkcję sekretarza: mierzy czas wypowiedzi uczestników, pilnuje porządku dyskusji, dopuszcza chętnych do głosu.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje debatę, dopowiada (o ile to konieczne) kolejne wnioski. Osadza je w kontekście najważniejszych zjawisk lat 20. XX wieku.

2. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji, np. metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Poland, Europe, World after World War I (revision)

On November 11, 1918, a ceasefire was concluded in Compiègne, France, ending operations on the fronts of World War I. The new order introduced the Treaty of Versailles, signed on June 28, 1919, with Germany. Separate peace treaties were signed with Austria, Hungary, Bulgaria, and Turkey. New countries appeared on the map of Europe: Poland, Lithuania, Latvia, Estonia, Czechoslovakia, Finland, the Kingdom of SHS, Ireland and Iceland as well as Austria and Hungary. The League of Nations was established.

In the course of the Greater Poland Uprising in 1918, the Poles managed to control almost the whole of the Greater Poland. The dispute over Upper Silesia was to be resolved by conducting a plebiscite, but the tense socio‑political situation led to three Silesian uprisings. The Council of Ambassadors finally granted Poland around 30% of the disputed areas. In Warmia and Masuria, Poland lost the plebiscite. The Council of Ambassadors set the border in Cieszyn Silesia. Attempts to establish the eastern border began during the I World War. In Galicia, October 1918, the Ukrainians took Lwów and announced the establishment of the Western Ukrainian People's Republic (Zakhidnoukrayins’ka Narodna Respublika - ZUNR). The Poles managed to regain the city and in 1919 to oust the Ukrainians over the river Zbrucz. In April, 1920, Józef Piłsudski formed an alliance with the leader of Ukrainian People's Republic (UNR), Semon Petlura, and began an offensive against the Red Army (Kiev expedition).

The Bolshevik counter‑offensive reached the forefield of Warsaw. On August 15, 1920, the decisive Battle of Warsaw took place, during which the units of the Red Army were destroyed. The war ended with the peace treaty, signed on March 18, 1921, in Riga. Even before the conclusion of the Treaty of Riga, the problem of the Vilnius region („Żeligowski's rebellion”) was solved.

On November 10, Józef Piłsudski came to Warsaw and a day later the Regency Council, representing Poles in the Kingdom, gave him military authority. Piłsudski appointed the cabinet of Jędrzej Moraczewski, who introduced a series of reforms and systemic changes. However, he did not have the support of all political forces in the country. Piłsudski, in agreement with Roman Dmowski, created the cabinet of Ignacy Paderewski. On March 17, 1921, the constitution was passed. On December 9, 1922, the president, Gabriel Narutowicz, was elected. A week later, in Warsaw's Zachęta, he was shot by a sympathizer of the National Democracy. Stanisław Wojciechowski became the next president.

Hyperinflation prevailed in the country. In December 1923, the President decided to establish the so‑called government of specialists, appointed by Władysław Grabski, equipped with special powers. He carried out an agrarian reform. In 1924, a new currency was introduced, the zloty. As a result of customs wars with Germany, new markets for Polish goods were found. The construction of the port in Gdynia, opened in 1923, also begun.