Temat: Stężenie procentowe roztworu – gęstość

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

V. Woda i roztwory wodne. Uczeń:

7) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: rozpuszczalność, stężenie procentowe (procent masowy), masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, gęstość roztworu (z wykorzystaniem tabeli rozpuszczalności lub wykresu rozpuszczalności).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń rozwiązuje zadania z uwzględnieniem gęstości

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• obliczać masę wskazanej objętości roztworu na podstawie jego gęstości;

• obliczać zawartość substancji rozpuszczonej w określonej jednostce objętości roztworu.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel w celu przypomnienia uczniom wiadomości dotyczących stężenia procentowego roztworu, prosi o zdefiniowanie pojęcia gęstości, podanie jego wzoru z uwzględnieniem jednostek na jego obliczenie. Wyświetla na tablicy multimedialnej zadania z abstraktu i wraz z uczniami analizuje ich rozwiązania.

2. Nauczyciel prezentuje na tablicy multimedialnej prezentację przedstawiającą etapowe rozwiązanie zadania na obliczanie stężenia procentowego z uwzględnieniem gęstości (przykładowe zadanie w komentarzu metodycznym).

3. Prowadzący zajęcia podaje uczniom kolejno zadania, prosząc chętnych do rozwiązywania ich przy tablicy (przykładowe zadanie w komentarzu metodycznym). Pozostali rozwiązują zadania w zeszytach – praca w parach.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z abstraktu (praca indywidualna).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

Komentarz metodyczny

Przykładowe zadania do rozwiązywania na lekcji:

Zadanie 1.

Jakie jest stężenie procentowe roztworu otrzymanego po rozpuszczeniu 10 g substancji w 90 cm3 benzyny? Gęstość benzyny wynosi 0,7 g/cmIndeks górny 3³.

Odp. Po rozpuszczeniu 10 g substancji w 90 cmIndeks górny 3³ benzyny otrzymano roztwór o stężeniu 13,(7)%.

Zadanie 2.

Ile gramów kwasu siarkowego(VI) znajduje się w 0,7 dm3 roztworu o stężeniu 48,3%? Gęstość tego roztworu wynosi 1,3 g/cmIndeks górny 3³.

Odp. W 0,7 dmIndeks górny 3³ roztworu o stężeniu 48,3% znajduje się 439,53 g kwasu siarkowego(VI).

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Percent concentration of the solution - density

The density of the solution is a physical quantity and means the mass of a given volume unit of the solution. This value changes with temperature. If the solution has a density of $1.05\frac{\mathrm{g}}{{\mathrm{cm}}^3},$, it means that 1 cm Indeks górny 3³ of the solution has a mass of 1.05 g.

The density of the solution can be calculated using the formula: ${\text{d}}_{\text{r}}\text{=}\frac{{\text{m}}_{\text{r}}}{{\text{V}}_{\text{r}}}$

${\text{m}}_{\text{r}}$ – mass of the solution
${\text{V}}_{\text{r}}$– volume of the solution

The density of the solution can be expressed in different units, for example: $\frac{\text{g}}{{\text{cm}}^{\text{3}}}$, $\frac{\text{g}}{{\text{dm}}^{\text{3}}}$, $\frac{\text{kg}}{{\text{dm}}^{\text{3}}}$. In our calculations we will use the following unit $\frac{\text{g}}{{\text{cm}}^{\text{3}}}$.

• The density of the solution can be calculated using the formula: ${\text{d}}_{\text{r}}\text{=}\frac{{\text{m}}_{\text{r}}}{{\text{V}}_{\text{r}}}$

• If the density of the solution is known, it is possible to determine the mass of given volume.

• The density of the solution can be expressed in different units, for example: $\frac{\text{g}}{{\text{cm}}^{\text{3}}}$, $\frac{\text{g}}{{\text{dm}}^{\text{3}}}$, $\frac{\text{kg}}{{\text{dm}}^{\text{3}}}$.