Temat: Woda – zadziwiająca ciecz

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza.

1. Opanowanie podstawowego słownictwa przyrodniczego (biologicznego, geograficznego, z elementami słownictwa fizycznego i chemicznego).

5. Poznanie przyrodniczych i antropogenicznych składników środowiska, rozumienie prostych zależności między tymi składnikami.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

2. Wykonywanie obserwacji i doświadczeń zgodnie z instrukcją (słowną, tekstową i graficzną), właściwe ich dokumentowanie i prezentowanie wyników.

3. Analizowanie, dokonywanie opisu, porównywanie, klasyfikowanie, korzystanie z różnych źródeł informacji (np. własnych obserwacji, badań, doświadczeń, tekstów, map, tabel, fotografii, filmów, technologii informacyjno-komunikacyjnych).

III. Kształtowanie postaw – wychowanie.

1. Uważne obserwowanie zjawisk przyrodniczych, dokładne i skrupulatne przeprowadzenie doświadczeń, posługiwanie się instrukcją przy wykonywaniu pomiarów i doświadczeń, sporządzanie notatek i opracowywanie wyników.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

VI. Środowisko przyrodnicze najbliższej okolicy. Uczeń:

1. rozpoznaje składniki przyrody ożywionej i nieożywionej w najbliższej okolicy szkoły;

6. wymienia i opisuje czynniki warunkujące życie na lądzie oraz przystosowania organizmów do życia;

12. określa warunki życia w wodzie (nasłonecznienie, zawartość tlenu, opór wody) i wskazuje przystosowania organizmów (np. ryby) do środowiska życia;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie obserwują i rozróżniają stany skupienia wody.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • opisywać właściwości różnych stanów skupienia wody;

  • omawiać znaczenie wody dla organizmów żywych;

  • rozpoznawać stany skupienia wody w przyrodzie.

Metody/techniki kształcenia

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • podające

    • pogadanka.

  • eksponujące

    • film.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery;

  • aparat fotograficzny lub telefon komórkowy z aparatem fotograficznym;

  • szklanki;

  • kubki;

  • zestawy do budowania modeli cząsteczek;

  • kostki lodu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Nauczyciel prosi uczniów, żeby w domu wykonali „Obserwację 1”, a swoje spostrzeżenia wyrazili w formie plakatów, wykonanych według wspólnie ustalonych kryteriów.

Faza wstępna

  • Nauczyciel prosi wybranego ucznia, żeby udzielił odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego w termometrach nie używa się wody do wskazywania temperatury?”.

  • Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel dzieli klasę na czteroosobowe zespoły. Członkowie każdej grupy porównują swoje plakaty i wybierają ten, który najdoskonalej spełnia określone wcześniej wymogi. Grupy wywieszają wybrane plakaty. Następnie ocenia je cała klasa i zgodnie z przyjętymi kryteriami wyłania zwycięzcę. Nauczyciel fotografuje najlepszy plakat, a jego zdjęcie wysyła podopiecznym.

  • Uczniowie samodzielnie wykonują zamieszczone w abstrakcie ćwiczenia interaktywne sprawdzające stopień opanowania wiadomości poznanych w czasie lekcji. Nauczyciel inicjuje dyskusję, w trakcie której omówione zostają prawidłowe rozwiązania wszystkich ćwiczeń samodzielnie wykonanych przez uczniów.

  • Uczniowie, pracując w grupach, przeprowadzają „Obserwację 2”. Po jej wykonaniu przedstawiciele grup kolejno przedstawiają spostrzeżenia zespołów.

  • Nauczyciel prezentuje i omawia galerię zdjęć w abstrakcie. Uczniowie analizują ilustracje i odpowiadają na pytania nauczyciela.

  • Nauczyciel prosi ochotników o zinterpretowanie ilustracji „Ilość wody słodkiej na Ziemi”. Uczniowie wyjaśniają, dlaczego należy oszczędzać wodę.

  • Prowadzący lekcję zapowiada film. Poleca podopiecznym, żeby w formularzu zamieszczonym w abstrakcie zapisali pytanie badawcze i hipotezę. Następnie wyświetla film, a uczniowie odnotowują swoje obserwacje i wnioski. Nauczyciel wskazuje osobę, która dzieli się swoimi spostrzeżeniami i wyjaśnia zasadność zanotowanych przez siebie wniosków.

  • Nauczyciel rozdaje grupom zestawy do budowy modeli cząsteczek oraz dwa kubki. Uczniowie przedstawiają w kubkach model struktury wody w stanie ciekłym oraz model struktury wody w stanie stałym. Modele mają się składać z takiej samej ilości cząsteczek wody. Po wykonaniu zadania uczniowie przedstawiają wnioski.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

Praca domowa

  • Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

water
water
RPpAuCfkDohQc
Nagranie dźwiękowe słówka.

woda – bezbarwna i bezwonna substancja, w temperaturze pokojowej ma postać cieczy; potocznie określenie to stosowane jest wyłącznie do wody w stanie ciekłym

density
density
RDQC9V2c921NZ
Nagranie dźwiękowe słówka.

gęstość – właściwość substancji, która określa ilość masy zawartej w jednostce objętości

evaporation
evaporation
R1TMGKQZsXub5
Nagranie dźwiękowe słówka.

parowanie – zmiana stanu skupienia z cieczy w gaz; zachodzi jedynie na powierzchni cieczy i w różnych temperaturach

melting
melting
R1D3sD761oOPE
Nagranie dźwiękowe słówka.

topnienie – zmiana stanu skupienia z ciała stałego w ciecz

solidification
solidification
R8KDkdQDA63pR
Nagranie dźwiękowe słówka.

krzepnięcie – zmiana stanu skupienia z cieczy na ciało stałe

condensation
condensation
Ryb3JsNMX8Bdj
Nagranie dźwiękowe słówka.

skraplanie – zmiana stanu skupienia gazu w stan ciekły

Teksty i nagrania

R14p8IOoc9BZg
Wysłuchaj nagrania abstraktu i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.

Water - an amazing liquid

Clean water has no taste, fragrance or color – only in large water reservoirs looks light blue. It is a liquid at room temperature. It freezes at 0°C and boils at 100°C. Many substances dissolve in it. In each state of matter it has its own separate name: in the solid state we call it ice, in the liquid state – simply water, and in the gas state – water vapor.

Properties of water may vary if it contains additives. We all know the term „salt water” – it is the water in the seas and oceans. Various substances, mainly salt, are dissolved in it. How, apart from the taste does sea water differ from „fresh water”, is it containing smaller amounts of salt? It is thicker, so that small objects can be kept on its surface. Maybe you've seen pictures from the Dead Sea, where you can see people floating on the sea surface effortlessly? This is due to the salinity – in the Dead Sea it is extremely large and amounts to 26% at the surface. For comparison, the salinity of the Baltic Sea is on average 0.7%.

Water occurs in our environment in all three states of matter. The fact that it exists in the form of liquid and ice, no one needs to convince us. But how to tell if there is water vapor around us? It's enough to cool it to condense.

Water plays a very important role in the life of organisms, including humans. It is necessary that various processes take place in our body, such as breathing or blood circulation, thanks to which we function properly. In our climate, an adult needs around 2.5 l of water a day. As a good solvent, this substance is also needed in many areas of human activity. During daily activities (eg. Washing, dishwashing), we consume up to 300 liters of water per day. Water is also used in industry (eg for the production of 1 kilo paper, 400 - 800 l of water is used) and agriculture – for watering crops.

Water, like all substances, reacts to changes in temperature – it therefore undergoes thermal expansion. However, in the case of water this phenomenon is different than in the case of other substances.

Usually density of the substance increases with the temperature drop. This means that if the temperature drops, the body with a given mass takes up a smaller volume. However, water has it’s highest density at 4°C. By lowering the temperature below this value, the water increases the volume again.

  • In our environment, depending on the temperature, water can occur in three states – solid, liquid and gas.

  • Water plays an important role in nature and in human life.

  • Water has the highest density at about 4°C (it is the heaviest). Ice has a lower density (it is lighter) than cold water.