Temat: Lasy liściaste zrzucające liście na zimę

Materiał uzupełniający do wykorzystania na lekcjach w grupie przedmiotów przyrodniczych (przyroda, biologia, chemia, geografia, fizyka), zajęciach dodatkowych, kołach zainteresowań. Może służyć jako zasób poszerzający wiedzę, przygotowujący uczniów do konkursów przyrodniczych.

Adresat:

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej (geografia).

Podstawa programowa

Klasa V Geografia
IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie. Uczeń:
3) przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie charakteryzują panujące warunki oraz rozpoznają i nazywają organizmy w strefie lasów zrzucających liście na zimę.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać warunki klimatyczne strefy umiarkowanej;

• opisywać lasy liściaste strefy umiarkowanej.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• duże arkusze papieru z zarysem kontynentów, klej, nożyczki, kredki.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, aby poszukali w kolorowych czasopismach, Internecie oraz we własnych zbiorach niewielkich zdjęć krajobrazów, roślin i zwierząt charakterystycznych dla obszaru lasów zrzucających liście na zimę.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

• Wybrani uczniowie prezentują przygotowany przez siebie przed lekcją materiał ilustracyjny. Nauczyciel zachęca klasę do zadawania pytań prezentującym, np.

  • Dlaczego wybrałeś takie przykłady?

  • Z czym wiąże się to zdjęcie?

  • O czym mówi ta ilustracja?

  • Dlaczego ważny jest ten schemat?

  • O czym ma nam powiedzieć ta grafika?

Faza realizacyjna

• Nauczyciel wykorzystuje tekst abstraktu do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

• Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

• Uczniowie dobierają się w grupy. Każdy zespół na arkuszach papieru z zarysem kontynentów zaznacza tereny miejsca występowania obszarów lasów zrzucających liście na zimę i wykonuje kolaż zdjęć przedstawiający życie na tym obszarze.

• Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi, aby uczniowie samodzielnie wykonali wskazane ćwiczenie interaktywne.

• Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

• Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

• Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Deciduous forests that drop leaves for the winter

The temperate deciduous forests zone has developed to the north of the Mediterranean vegetation zone. It can be found virtually all over Europe, in Asia and North America. Its climate is characterised by distinctive four seasons of the year. The amount of rainfall in each of these seasons is similar. Temperatures vary and depend largely on distance to the coast. In winter, temperature drops to 0°C in the marine climate region or below –20°C in the continental climate region. Due to days growing shorter and frost, plants are not able to absorb a large amount of water from the soil, as it has the form of snow or ice. Therefore, deciduous trees and shrubs that must limit evaporation (loss of water) shed their leaves in autumn, whereas herbaceous plants lose all their above‑ground components.

Before humans changed environmental conditions by felling a major part of deciduous trees, forests dominated the landscape. They covered nearly all terrain apart from high mountains, sandy dunes and marshy river valleys. Climatic and soil conditions made it possible for deciduous forests dominated by such species of trees as oak, beech and hornbeam to grow. Next to them grow birches, maples and ashes. These forests have a multi‑layered structure; under the tree layer (often with a small number of coniferous trees mixed in, e.g. spruces, larches) grows a rich understory and undergrowth. Deciduous forests in the far east of Asia and in North America also include species of trees that don’t appear in European forests, e.g. magnolias and liriodendron.

Nearly the entire surface of Poland is located in the temperate deciduous forest zone. The distance from the westernmost point and easternmost point in Poland as well as northernmost and southernmost point in Poland covers only several hundred kilometres, but it’s still possible to observe certain climatic differences and, in consequence, differences species composition of forests. Distance to the Atlantic Ocean and the Baltic Sea as well as location in the centre of Europe is of major importance. The impact of the continental climate is more prominent as you head east, especially northeast. It’s colder there and annual air temperature amplitudes are higher. As a result, the share of species resistant to extreme cold increases.

The development of agriculture in the last 1–2 thousand years resulted in more and more forests being felled and replaced with cropland. In addition, in the last 200 years the manufacturing and construction industry’s demand for wood has significantly increased. Nearly all old deciduous forests have been felled and faster‑growing coniferous forests have been planted in their place. At present, over 30% of Poland’s surface is covered by forests, however their species composition is not adequate to natural conditions. These are primarily economic (production) forests planted by foresters to be felled when they grow to an appropriate size. Original deciduous and mixed forests are nearly all gone and the remaining small patches (like Białowieża Forest) deserve to be closely protected.

• Temperate climate is characterised by four distinctive seasons. In these conditions, temperate deciduous forests have appeared.

• Deciduous forests border the steppe, Meditteranean vegetation and coniferous forests.

• The greater part of coniferous forests in Europe has been felled in the past.

• At present, coniferous trees are the most commonly found trees in Polish forests. Only small patches of the original wilderness that covered Poland have survived.