Temat: Skutki zanieczyszczeń powietrza

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.  

IV. Tlen, wodór i ich związki chemiczne. Powietrze. Uczeń:

10) wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza; wymienia sposoby postępowania pozwalające chronić powietrze przed zanieczyszczeniami.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń wymienia i omawia skutki zanieczyszczeń powietrza

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wymienić zagrożenia cywilizacyjne;

• omówić, na czym polega efekt cieplarniany i jak powstaje smog;

• opisać, na czym polega powstawanie dziury ozonowej;

• wskazać skutki spadku stężenia ozonu w stratosferze ziemskiej, skutki smogu i efektu cieplarnianego;

• sposobów zapobiegania powiększania się dziury ozonowej, smogowi i efektowi cieplarnianemu.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wykorzystuje tekst abstraktu do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.

2. Nauczyciel dzieli podopiecznych na cztery grupy i każdej z nich poleca przeprowadzenie pogłębionej analizy wskazanego skutku zanieczyszczeń powietrza (kwaśnych opadów, efektu cieplarnianego, dziury ozonowej, smogu) w oparciu o dostępne źródła informacji (np. internet). Uczniowie prezentują wyniki pracy w grupach. Każdy zespół kończy swoją prezentację sformułowaniem wniosków.

3. Nauczyciel przeprowadza - w formie pokazu - eksperyment, zgodnie z instrukcją zamieszczoną w abstrakcie (Doświadczenie 1: „Efekt cieplarniany”). Zanim przystąpi do działania, prosi uczniów o sformułowanie pytania badawczego oraz hipotezy i zapisanie ich w formularzu w abstrakcie. Po przeprowadzonym eksperymencie następuje podsumowanie spostrzeżeń i wniosków, które także powinny znaleźć się w formularzu.

4. Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

5. Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane?
   Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

2. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The effects of air pollution

The most dangerous effects of air pollution are associated with their negative impact on the natural environment. They include:

• acid precipitation;

• enhanced greenhouse effect;

• ozone hole;

• smog;

• dust;

• soil and water pollution.

Acid precipitation is atmospheric precipitation (mainly in the form of rain) with an acidic pH – below 5.1. They occur as a result of water droplets absorbing gaseous air pollutants that form acids with tis water, mainly:

• sulfur dioxide;

• nitrogen oxides, NOIndeks dolny x_x;

• carbon dioxide;

• hydrogen chloride HCl;

• hydrogen sulfide HIndeks dolny 2₂S.

Acid precipitation causes forest dieback. It also affects the acidification of surface waters, which in turn is associated with the extinction of many species of fish. Soil acidification causes the release of toxic aluminum and elution of nutrients and heavy metals. Such precipitation also promotes the destruction of construction materials (stone, concrete, reinforced concrete), and thus the destruction of historic buildings and monuments.

In the upper layers of atmosphere, at an altitude between 15 and 50 km, our planet is surrounded by the ozone layer (${\text{O}}_{\text{3}}$). It is a natural sunscreen that protects the Earth against excessive ultraviolet (UV) radiation. This radiation is necessary for the production of vitamin D in our body, but its excess may contribute to the reduction of the body's resistance and cause skin diseases and increased cancer morbidity, increase in air temperature and climate changes.

As a result of environmental pollution, especially in the spring over Antarctica and to a lesser extent over the Arctic, the ozone layer becomes thinner and so‑called ozone hole occurs, through which a significant part of the harmful radiation reaches our planet.

Ultraviolet radiation is invisible and imperceptible to us. Burning and pain caused by its excess is a reaction to skin damage. That's why one should:

• limit the time spent in the sun in the summer months at midday;

• wear clothing made of thicker, dense fabrics, with long sleeves and legs (the average cotton fabric retains only 20 - 30% of UV radiation);

• wear a cap with a visor or a wide‑brimmed hat;

• wear sunglasses with UV filters;

• use creams with UV filters.

Pollutants, whose main sources are car fumes, heavy industry and households (heating systems), in combination with windless weather and high humidity – fog, create smog. Smog above the city is particularly dangerous for infants, elderly people, asthmatics, people with respiratory and cardiovascular diseases.

According to the way of formation, place of origin and chemical composition we distinguish the London smog (occurring mainly in the winter months) and the Los Angeles smog (encountered mainly in the summer months).

• Air pollution has global character. It may originate from natural sources or be the result of human activity.

• Air pollutants include, among others, oxides of carbon, oxides of sulfur, oxides of nitrogen, dust and freons.

• Unfavorable phenomena caused by atmospheric pollution include: enhanced greenhouse effect, ozone hole, acid precipitation and smog.