Lesson plan (Polish)
Temat: Reakcja zobojętniania cz. 2
Adresat
Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)
Podstawa programowa:
Szkoła podstawowa. Chemia.
VII. Sole. Uczeń:
3) pisze równania reakcji otrzymywania soli (kwas + wodorotlenek (np. Ca(OH)Indeks dolny 22), kwas + tlenek metalu, kwas + metal (1 i 2 grupy układu okresowego), wodorotlenek (NaOH, KOH, Ca(OH)Indeks dolny 22) + tlenek niemetalu, tlenek metalu + tlenek niemetalu, metal + niemetal) w formie cząsteczkowej.
Ogólny cel kształcenia
Uczeń wyjaśnia istotę reakcji zobojętniania i otrzymywania soli
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
przedstawiać w formie cząsteczkowej i jonowej (pełnej i skróconej) równanie reakcji między kwasem chlorowodorowym a wodorotlenkiem sodu, zachodzącej w roztworze wodnym;
wyjaśniać, na czym polega reakcja zobojętniania;
wskazywać substancje, które ulegają reakcji zobojętniania;
jak zaprojektować i doświadczalnie przeprowadzić reakcję zobojętniania na wskazanych przykładach.
Metody/techniki kształcenia
aktywizujące
dyskusja.
podające
pogadanka.
eksponujące
film.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Faza wstępna
Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).
Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.
Faza realizacyjna
Uczniowie utrwalają zdobyte informacje, omawiając je ze swoimi najbliższymi sąsiadami (metoda „powiedz sąsiadowi”).
Nauczyciel wskazuje kwas i zasadę. Poleca uczniom samodzielne zbilansowanie równania reakcji między nimi, zapisanie go w zeszytach w formie cząsteczkowej, jonowej i jonowej skróconej. Prosi chętnego ucznia do tablicy, by zapisał to równanie w celu przypomnienia istoty reakcji zobojętniania z poprzedniej lekcji.
Nauczyciel wyświetla film „Badanie reakcji słabo rozpuszczalnego wodorotlenku z kwasem”, a następnie dzieli uczniów na grupy. Przed nim, po podaniu tytułu filmu, prosi uczniów, by zapisali w dziennikach obserwacji w abstrakcie pytanie problemowe, hipotezy, a także obserwacje i na koniec wnioski. Po projekcji prosi o wykonanie eksperymentu problemowo‑weryfikującego „Badanie reakcji słabo rozpuszczalnego wodorotlenku z kwasem” (wodorotlenek miedzi(II), żelaza(III), magnezu i glinu oraz kwas solny, azotowy(V), siarkowy(VI)) według instrukcji opisanej w abstrakcie. Uczniowie ponownie formułują pytanie badawcze i hipotezy. Zapisują je w dziennikach obserwacji, po czym przystępują do wykonania eksperymentu zgodnie z instrukcją i pod kontrolą nauczyciela. Uważnie obserwując zmiany, notują spostrzeżenia w kartach pracy. Zapisują także równania reakcji. Po zakończeniu czynności badawczych liderzy grup prezentują efekty ich pracy. Uczniowie z pomocą nauczyciela formułują wnioski, jakie wynikają z obejrzanego filmu oraz przeprowadzonego eksperymentu, zapisują je. Przebieg przykładowych reakcji zobojętniania grupy zapisują również na tablicy w celu zaprezentowania innym uczniom.
Prowadzący zajęcia prosi uczniów o przyjrzenie się akapitowi „Przykłady reakcji między wodorotlenkami a kwasami” w abstrakcie w celu podsumowania informacji. O szczególną uwagę prosi przy analizie tabeli przykładowych reakcji.
Nauczyciel prosi uczniów (praca w parach) o wykonanie ćwiczeń interaktywnych w abstrakcie.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:
Dziś nauczyłem się…
Zrozumiałem, że…
Zaskoczyło mnie…
Dowiedziałem się…
W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
pełny zapis jonowy – zapis przedstawiający przebieg reakcji w roztworze wodnym; przedstawia rozpuszczalne w wodzie substraty i produkty jako jony (zgodnie z ich dysocjacją)
reakcja zobojętniania – reakcja między kwasem a wodorotlenkiem, która polega na reakcji kationów oksonowych (w uproszczeniu - wodorowych) z anionami wodorotlenkowymi z utworzeniem cząsteczek wody.
skrócony zapis jonowy – równanie reakcji przebiegającej w roztworze wodnym; przedstawia substancje i jony faktycznie biorące udział w reakcji
Teksty i nagrania
Neutralization reaction, part 2
Look at the photographs depicting reactions between hydroxides and acids. That, as you already know, the reactions of neutralization. As a result, salt forms often with water. Also read the table of examples of this type of reaction.
Examples of reactions of hydroxides with acids
The neutralization reaction allows to regulate the acidity of the solutions. Where the excess of acids is harmful, we neutralize them by acting with principles. Conversely, the excess of the base can be neutralized with acid.
In aqueous solution, hydroxides react with acids.
The transformation involving the reaction of hydroxide anions with hydrogen cations, resulting in inert water molecules, is called the neutralization reaction.
The neutralization reaction produces salt and often, but not always, water.
The neutralization reaction allows to regulate the acidity of the solutions.
Excess acid is neutralized with a base.
Low water soluble hydroxides also react with acids, such as, for example: sulfuric, hydrochloric, nitric.