Lesson plan (Polish)
Temat: Nowela sierpniowa i konstytucja kwietniowa
Adresat
Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXVII. Europa i świat po I wojnie światowej. Uczeń:
opisuje polski autorytaryzm – rządy sanacji, zmiany ustrojowe (konstytucja kwietniowa z 1935 r.).
Ogólny cel kształcenia
Uczniowie poznają zmiany ustrojowe w Polsce międzywojennej po przewrocie majowym (nowela sierpniowa z 1926 roku, konstytucja kwietniowa z 1935 roku)
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
dostrzegać różnice między konstytucją marcową i kwietniową;
wyjaśniać okoliczności uchwalenia noweli sierpniowej i konstytucji kwietniowej;
opisywać autorytarne cechy ustroju II RP po przewrocie majowym.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Nauczyciel prosi o powtórzenie informacji z poprzedniej lekcji. Prosi o przygotowanie ilustracji (wycinki z gazet, materiały z Internetu) związanych z rządami sanacji w Polsce.
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Uczniowie wykonują Polecenie 1, zastanawiając się nad postacią Józefa Piłsudskiego. Nauczyciel rozmawia z uczniami o ich wnioskach płynących z wykonanego ćwiczenia. Dba o udzielanie uczniom informacji zwrotnej.
Faza realizacyjna
Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że celem tej części lekcji będzie sporządzenie mapy mentalnej dotyczącej zagadnienia ustroju II RP po przewrocie majowym. Wstępem do jej przygotowania będzie wykonanie przez nich ćwiczeń i poleceń w Internecie oraz sporządzenie wstępnych notatek w trakcie wykonywania ćwiczeń.
Uczniowie w parach wykonują przydzielone przez nauczyciela zadania w kolejności zaproponowanej przez niego (można przygotować ich spis zawczasu): Polecenie 2, Ćwiczenie 1, Ćwiczenie 2 i Polecenie 3. Informacje o noweli sierpniowej czerpią z Internetu, fragmenty tekstów obu konstytucji czytają i analizują samodzielnie. W trakcie pracy dyskutują nad rozwiązywanymi zadaniami.
Następnie na jednym arkuszu papieru rozrysowują mapę mentalną. Nauczyciel proponuje uczniom przykładowe hasła, które mogą wykorzystać do jej stworzenia, np. autorytaryzm, sejmokracja, parlamentaryzm, autokracja, system prezydencki itp. Wykorzystują przyniesione z domu ilustracje i wycinki z prasy – odpowiednio osadzając je na wykonywanej mapie, szukając dla nich odpowiedniego kontekstu. Zapisują definicję słowa autorytaryzm odszukaną w Internecie. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.
Faza podsumowująca
Nauczyciel ocenia pracę uczniowskich par, zwracając uwagę na takie elementy, jak wartość merytoryczna pracy i jej oryginalność. Walory plastyczne nie podlegają ocenie.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.
Praca domowa
Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych: Wykonanie Polecenia 9 z e‑podręcznika. Uczniowie wcielają się w postać posła opozycjonisty lub posła BBWR. Przygotowują wystąpienie pt. Ocena Konstytucji kwietniowej, które wygłoszą podczas debaty. Korzystają z zamieszczonych w podręczniku tekstów historyków.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Autorytaryzm – sposób sprawowania władzy opierający się na autorytecie przywódcy lub grupy osób podejmujących decyzje w najważniejszych sprawach państwowych z pominięciem organów konstytucyjnych państwa
Centrolew – sojusz opozycyjnych partii lewicowych i centrowych , zawiązany w 1929 roku.
charyzmat – zbiór szczególnych właściwości przypisywanych jednostce, umiejętność wzbudzania i egzekwowania jej autorytetu u innych.
Druskienniki – popularne uzdrowisko położone na brzegu Niemna.
Nowela sierpniowa – ustawa z 1926 roku, uzupełniająca lub zmieniająca 6 artykułów Konstytucji marcowej 1921 roku, dotyczących: budżetu, wydawania rozporządzeń z mocą ustawy, przedterminowego rozwiązania izb, sposobu wyrażania wotum nieufności, utraty mandatu poselskiego; w efekcie wzmocniono w niej władzę wykonawczą kosztem parlamentu.
ONR – Obóz Narodowo‑Radykalny, organizacja skrajnie nacjonalistyczna.
Rebelia – bunt.
Teksty i nagrania
The August Novelization and the April Constitution of Poland
Preparation of the new constitution required time, and first of all a majority of the votes in the Sejm. However, a temporary solution was found in the August Novelization which was adopted shortly after the May Coup d'état. One of the first decrees issued on the basis of the August Novelization was the appointment of the General Inspector of the Armed Forces. In the event of war, the General Inspector of the Armed Forces was to act as the commander‑in‑chief. Ignacy Mościcki appointed Józef Piłsudski to this position. The April Constitution of Poland was passed in 1935, reducing the powers of the parliament and widening the powers of the president.
Rzeczpospolita.
Artykuł 1.
Państwo Polskie jest Rzecząpospolitą.
Artykuł 2.
Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. Organami Narodu w zakresie ustawodawstwa są Sejm i Senat, w zakresie władzy wykonawczej — Prezydent Rzeczypospolitej łącznie z odpowiedzialnymi ministrami, w zakresie wymiaru sprawiedliwości — niezawisłe Sądy.
Władza ustawodawcza.
Artykuł 3.
Zakres ustawodawstwa państwowego obejmuje stanowienie wszelkich praw publicznych i prywatnych i sposobu ich wykonania. [...]
Artykuł 12.
Prawo wybierania ma każdy obywatel polski bez różnicy płci, który w dniu ogłoszenia wyborów ukończył lat 21, używa w pełni praw cywilnych i zamieszkuje w okręgu wyborczym przynajmniej od przedednia ogłoszenia wyborów w Dzienniku Ustaw. Prawo głosowania może być wykonywane tylko osobiście. Wojskowi w służbie czynnej nie mają prawa głosowania. [...]
Władza wykonawcza.
Artykuł 39.
Prezydenta Rzeczypospolitej wybierają na lat siedm bezwzględną większością głosów Sejm i Senat, połączone w Zgromadzenie Narodowe. Zgromadzenie Narodowe zwołuje Prezydent Rzeczypospolitej w ostatnim kwartale siedmiolecia swego urzędowania. [...]
Artykuł 95.
Rzeczpospolita Polska zapewnia na swoim obszarze zupełną ochronę życia, wolności i mienia wszystkim bez różnicy pochodzenia, narodowości, języka, rasy lub religji. [...]
Artykuł 96.
Wszyscy obywatele są równi wobec prawa. Urzędy publiczne są w równej mierze dla wszystkich dostępne na warunkach, prawem przepisanych. Rzeczpospolita Polska nie uznaje przywilejów rodowych ani stanowych, jak również żadnych herbów, tytułów rodowych i innych, z wyjątkiem naukowych, urzędowych i zawodowych. [...]
Artykuł 111.
Wszystkim obywatelom poręcza się wolność sumienia i wyznania. Żaden obywatel nie może być z powodu swego wyznania i przekonań religijnych ograniczony w prawach, przysługujących innym obywatelom.
Art. 1.
(1) Państwo Polskie jest wspólnem dobrem wszystkich obywateli.
(2) Wskrzeszone walką i ofiarą najlepszych swoich synów ma być przekazywane w spadku dziejowym z pokolenia w pokolenie.
(3) Każde pokolenie obowiązane jest wysiłkiem własnym wzmóc siłę i powagę Państwa.
(4) Za spełnienie tego obowiązku odpowiada przed potomnością swoim honorem i swojem imieniem.
Art. 2.
(1) Na czele Państwa stoi Prezydent Rzeczypospolitej.
(2) Na Nim spoczywa odpowiedzialność wobec Boga i historji za losy Państwa.
(3) Jego obowiązkiem naczelnym jest troska o dobro Państwa, gotowość obronną i stanowisko wśród narodów świata.
(4) W Jego osobie skupia się jednolita i niepodzielna władza państwowa. [...]
Art. 4.
(1) W ramach Państwa i w oparciu o nie kształtuje się życie społeczeństwa.
(2) Państwo zapewnia mu swobodny rozwój, a gdy tego dobro powszechne wymaga, nadaje mu kierunek lub normuje jego warunki.
Art. 5.
[...] (2) Państwo zapewnia obywatelom możność rozwoju ich wartości osobistych oraz wolność sumienia, słowa i zrzeszeń.
(3) Granicą tych wolności jest dobro powszechne. [...]
Art. 7.
(1) Wartością wysiłku i zasług obywatela na rzecz dobra powszechnego mierzone będą jego uprawnienia do wpływania na sprawy publiczne.
(2) Ani pochodzenie, ani wyznanie, ani płeć, ani narodowość nie mogą być powodem ograniczenia tych uprawnień.
Art. 11.
Prezydent Rzeczypospolitej, jako czynnik nadrzędny w Państwie, harmonizuje działania naczelnych organów państwowych.
Art. 25.
(1) Rząd kieruje sprawami Państwa, niezastrzeżonemi innym organom władzy. [...]
Art. 31.
(1) Sejm sprawuje funkcje ustawodawcze i kontrolę nad działalnością Rządu; nadto do Sejmu należy ustalanie budżetu i nakładanie ciężarów na obywateli. [...]
Art. 32.
(1) Sejm składa się z posłów, wybranych w głosowaniu powszechnem, tajnem, równem i bezpośredniem. [...]
(6) W głosowaniu nie biorą udziału wojskowi, należący do zmobilizowanej części wojska lub marynarki wojennej.
Art. 33.
(1) Prawo wybierania ma każdy obywatel bez różnicy płci, który przed dniem zarządzenia wyborów ukończył lat 24 oraz korzysta w pełni z praw cywilnych i obywatelskich.