Temat: Charakterystyka klimatu na podstawie danych meteorologicznych

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

I. Wiedza geograficzna.

6. Identyfikowanie współzależności między elementami środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz związków i zależności w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej i globalnej.

Wymagania szczegółowe

IV. Krajobrazy świata: wilgotnego lasu równikowego i lasu strefy umiarkowanej, sawanny i stepu, pustyni gorącej i lodowej, tajgi i tundry, śródziemnomorski, wysokogórski Himalajów; strefowość a piętrowość klimatyczno‑roślinna na świecie.

Uczeń:

2) odczytuje wartość i opisuje przebieg temperatury powietrza oraz rozkład opadów atmosferycznych na podstawie klimatogramów i map klimatycznych.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń pozna, w jaki sposób prezentuje się i odczytuje dane klimatyczne.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• nauczysz się co to jest klimatogram;

• narysujesz klimatogram na podstawie tabeli z danymi;

• odczytasz z klimatogramu informacje na temat rozkładu temperatury i opadów w skali roku.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

• Nauczyciel określa cel lekcji, informuje uczniów o jej planowanym przebiegu.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel objaśnia uczniom pojęcie klimatogramu oraz omawia zawartość tabel dotyczących pomiarów dokonanych na Śnieżce (lekcja w e‑podręczniku „Charakterystyka klimatu na podstawie danych meteorologicznych”). Następnie uruchamia materiał multimedialny zawierający szczegółową instrukcję tworzenia klimatogramów.

• Prowadzący lekcję sprawdza, na ile uczniowie zrozumieli zaprezentowaną instrukcję, wskazując osobę, która wyjaśnia, w jaki sposób powstał wykres zamieszczony w lekcji. W razie potrzeby nauczyciel udziela dodatkowych wyjaśnień i wskazówek praktycznych dotyczących sporządzania klimatogramów.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i poleca im wyszukanie w internecie przykładowych klimatogramów sporządzonych dla różnych miejsc na Ziemi. Każda grupa wyznacza ucznia z innej grupy, który odczyta dane z przedstawionego klimatogramu.

• Uczniowie wspólnie weryfikują prawidłowość udzielonej odpowiedzi oraz zgłaszają wszelkie spostrzeżenia dotyczące analizowanego klimatogramu.

• Pracując indywidualnie lub w parach, uczniowie wykonują polecenie z lekcji w e‑podręczniku: rysują klimatogram na podstawie zamieszczonych w tabeli danych. Następnie wykonują ćwiczenie interaktywne, którego celem jest sprawdzenie umiejętności czytania klimatogramów. Nauczyciel na bieżąco monitoruje przebieg pracy i pomaga uczniom, którzy mają trudności z wykonaniem zadań.

• Kolejnym etapem lekcji jest podsumowanie samodzielnej pracy uczniów. Nauczyciel omawia prawidłowy sposób rozwiązania obu zadań oraz przyczyny ewentualnych błędów uczniów.

Faza podsumowująca

• Ostatnim etapem jest podsumowanie lekcji, w trakcie którego uczniowie zadają pytania i uzupełniają notatki, a nauczyciel udziela wyjaśnień. W szczególności pogłębiona zostaje kwestia przydatności klimatogramów do prawidłowej charakterystyki klimatu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Climate characteristics based on meteorological data

The ability to measure, record and display climate data allows us to analyse climate conditions on Earth. It is best to present many different components of the climate with great accuracy. Very helpful in the analysis of the climate are graphs showing the air temperature and precipitation patterns at a given location and time (usually a year), called climatograms (climate charts or diagrams). Data presented in climate charts are averages from several decades of measurements and often show monthly averages, thus not taking into account extreme phenomena – particularly strong frosts or heat waves, torrential rains or extraordinary droughts. Average values can sometimes be confusing. In tropical deserts one can encounter very large daily air temperature amplitudes. If the temperature rises to +40°C during the day and falls to 0°C during the night, then on average we obtain a very pleasant temperature of 20°C. Therefore, a climatogram is not sufficient for the correct description of the climate and additional information is necessary. Below is an example of a climatogram created on the basis of data from a long‑term period (1971‑2000), collected at the Tadeusz Hołdys High Mountain Meteorological Observatory on Śnieżka in the Giant Mountains.

The animation shows how to draw a climograph.

• The weather is determined based on appropriate observations and measurements of its components: air temperature, atmospheric pressure, humidity, precipitation and atmospheric deposits, wind speed and direction, cloudiness, intensity of sunlight, atmospheric phenomena.

• Long‑term and systematic measurements of the weather components allow to determine the climate in a given place.

• Climatograms are graphic representations of the climate characteristics of a given place.