4) reads from the graph of the function: the domain, the range, roots, monotonic intervals, intervals in which the function takes values not greater (not smaller) or smaller (not greater) than a given number, greatest and smallest values of the function (if they exist) in the closed interval and arguments for which the function takes greatest and smallest values.
The teacher introduces the subject of the lesson - identifying the intervals of monotonicitymonotonicitymonotonicity of the function and creating monotonic functions.
Students revise properties of the function monotonic in intervals.
Task Students work individually, using computers. Their task is to identify maximal intervals in which the function is increasing, decreasing or constant.
[Geogebra applet]
Task In the drawing there is the function g.
Identify maximal intervals of monotonicitymonotonicitymonotonicity of this function.
[Illustration 1]
Discussion – what function is called non‑increasing or non‑decreasing.
Students give examples of plots of such functions.
Together they formulate definitions.
Definition of the non‑decreasing functionnon‑decreasing functionnon‑decreasing function - Let f be a function defined in the intervalintervalinterval 〈a; b〉. If for any xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 such that xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 the condition f(xIndeks dolny 11) ≤ f(xIndeks dolny 22) is met then we say the function is non‑decreasing in the intervalintervalinterval 〈a; b〉.
Definition of the non‑increasing functionnon‑increasing functionnon‑increasing function - Let f be a function defined in the intervalintervalinterval 〈a; b〉. If for any xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 such that xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 the condition f(xIndeks dolny 11) ≥ f(xIndeks dolny 22) is met then we say the function is non‑increasing in the intervalintervalinterval 〈a; b〉.
Students use obtained information in the exercises.
Then together they sum‑up the classes, by formulating the conclusions to memorise.
Definition of the non‑decreasing functionnon‑decreasing functionnon‑decreasing function - Let f be a function defined in the intervalintervalinterval 〈a; b〉. If for any xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 such that xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 the condition f(xIndeks dolny 11) ≤ f(xIndeks dolny 22) is met then we say the function is non‑decreasing in the intervalintervalinterval 〈a; b〉.
Definition of the non‑increasing functionnon‑increasing functionnon‑increasing function - Let f be a function defined in the intervalintervalinterval 〈a; b〉. If for any xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 such that xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 the condition f(xIndeks dolny 11) ≥ f(xIndeks dolny 22) is met then we say the function is non‑increasing in the intervalintervalinterval 〈a; b〉.
Selected words and expressions used in the lesson plan
3) odczytuje z wykresu funkcji: dziedzinę, zbiór wartości, miejsca zerowe, przedziały monotoniczności, przedziały, w których funkcja przyjmuje wartości większe (nie mniejsze) lub mniejsze (nie większe) od danej liczby, największe i najmniejsze wartości funkcji (o ile istnieją) w danym przedziale domkniętym oraz argumenty, dla których wartości największe i najmniejsze są przez funkcję przyjmowane.
m15ec39d36e81bf78_1528449068082_0
45 minut
m15ec39d36e81bf78_1528449523725_0
Stosowanie obiektów matematycznych i operowanie nimi, interpretowanie pojęć matematycznych.
3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.
m15ec39d36e81bf78_1528450430307_0
Uczeń:
- wyznacza przedziały monotoniczność funkcji,
- buduje funkcje monotoniczne.
m15ec39d36e81bf78_1528449534267_0
1. Dyskusja.
2. Analiza sytuacyjna.
m15ec39d36e81bf78_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca zbiorowa.
m15ec39d36e81bf78_1528450127855_0
Nauczyciel informuje uczniów, że na lekcji będą wyznaczać przedziały monotoniczności funkcji oraz rozpoznawać i budować funkcje monotoniczne.
Uczniowie przypominają własności funkcji monotonicznej przedziałami.
m15ec39d36e81bf78_1528446435040_0
Polecenie Uczniowie pracują samodzielnie, korzystając z komputera. Ich zadaniem jest określanie maksymalnych przedziałów, w których dana funkcja jest rosnąca, malejąca lub stała.
[Geogebra aplet]
Polecenie Rysunek przedstawia wykres funkcji g.
Określ maksymalne przedziały monotoniczności tej funkcji.
[Ilustracja 1]
Dyskusja – jaką funkcję nazywamy nierosnącą lub niemalejącą?
Uczniowie podają przykłady wykresów takich funkcji.
Wspólnie ustalają definicje.
Definicja funkcji niemalejącej - Niech f będzie funkcją określoną w przedziale 〈a; b〉. Jeżeli dla dowolnych xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 takich, że xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 spełniony jest warunek f(xIndeks dolny 11) ≤ f(xIndeks dolny 22) to mówimy, że funkcja f jest niemalejąca w przedziale 〈a; b〉.
Definicja funkcji nierosnącej - Niech f będzie funkcją określoną w przedziale 〈a; b〉. Jeżeli dla dowolnych xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 takich, że xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 spełniony jest warunek f(xIndeks dolny 11) ≥ f(xIndeks dolny 22) to mówimy, że funkcja f jest nierosnąca w przedziale 〈a; b〉.
Uczniowie wykorzystują zdobyte informacje w zadaniach.
Polecenie Narysuj trzy dowolne wykresy funkcji niemalejących, określonych dla x ∈ 〈-5; 5〉.
Polecenie Narysuj trzy dowolne wykresy funkcji nierosnących, określonych dla x ∈ (2; 8).
Polecenie Korzystając z wykresu funkcji p podaj:
[Ilustracja 2]
1. Maksymalny przedział, w którym funkcja jest rosnąca.
2. Maksymalny przedział, w którym funkcja jest nierosnąca.
3. Maksymalny przedział, w którym funkcja jest malejąca.
4. Maksymalny przedział, w którym funkcja jest niemalejąca.
Polecenie dla chętnych: Narysuj wykres funkcji f(x) = (x - 2)Indeks górny 22 i określ monotoniczność funkcji f.
m15ec39d36e81bf78_1528450119332_0
Uczniowie wykonują dodatkowe ćwiczenia.
Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wiadomości do zapamiętania.
Definicja funkcji niemalejącej - Niech f będzie funkcją określoną w przedziale 〈a; b〉. Jeżeli dla dowolnych xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 takich, że xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 spełniony jest warunek f(xIndeks dolny 11) ≤ f(xIndeks dolny 22) to mówimy, że funkcja f jest niemalejąca w przedziale 〈a; b〉.
Definicja funkcji nierosnącej - Niech f będzie funkcją określoną w przedziale 〈a; b〉. Jeżeli dla dowolnych xIndeks dolny 11, xIndeks dolny 22 ∈ 〈a; b〉 takich, że xIndeks dolny 11 < xIndeks dolny 22 spełniony jest warunek f(xIndeks dolny 11) ≥ f(xIndeks dolny 22) to mówimy, że funkcja f jest nierosnąca w przedziale 〈a; b〉.