The teacher introduces the subject of the lesson – translating the plot of the function along the X axis or the Y axis and identifying formulas of functions whose plots we obtain in such way.
Task Students work individually, using computers. Their task is to find the image of the plot of the function in translation along the X axis or the Y axis.
[Geogebra applet]
Students work with the method of the chain of associations. They obtain a chain drawn on a big cardboard, that consists of empty links. They fill the links with terms, formulas and associations connected with translating plots of functions along axes of the coordinate system.
Students present their chains and discuss the most important links.
The conclusion students should make:
- By translating the plot of the function f by p units to the right along the X axis, we obtain the plot of the function g described with the formula g(x) = f(x − p).
- By translating the plot of the function f by q units up along the Y axis, we obtain the plot of the function h described with the formula h(x) = f(x) + q.
Students work in groups. They take part in the thematical contest. The group that solves obligatory tasks correctly obtains two pluses. If the group solves the extra task as well, they obtain two more pluses.
Contest task The drawing shows the plot of the function f.
Then together they sum‑up the classes, by formulating the conclusions to memorise.
- By translating the plot of the function f by p units to the right along the X axis, we obtain the plot of the function g described with the formula g(x) = f(x − p).
- By translating the plot of the function f by q units up along the Y axis, we obtain the plot of the function h described with the formula h(x) = f(x) + q.
Selected words and expressions used in the lesson plan
Dana jest funkcja f. O ile jednostek wzdłuż osi X i o ile wzdłuż osi Y należy przesunąć wykres funkcji f, aby miała ona: a) jedno miejsce zerowe, b) nie miała miejsc zerowych.
Polecenie konkursowe dla chętnych: Wykres funkcji f określonej wzorem został przesunięty o p jednostek wzdłuż osi X i q jednostek wzdłuż osi Y, w wyniku czego otrzymaliśmy wykres funkcji określonej wzorem . Podaj wartości p i q.
m4299c733058dc6e7_1528449000663_0
Przesunięcie wykresów funkcji wzdłuż osi X lub osi Y
m4299c733058dc6e7_1528449084556_0
Trzeci
m4299c733058dc6e7_1528449076687_0
I. Funkcje. Uczeń:
12) na podstawie wykresu funkcji y = f(x) szkicuje wykresy funkcji y = f(x - a), y = f(x) + b, y = -f(x), y = f(-x).
m4299c733058dc6e7_1528449068082_0
45 minut
m4299c733058dc6e7_1528449523725_0
Stosowanie obiektów matematycznych i operowanie nimi, interpretowanie pojęć matematycznych.
m4299c733058dc6e7_1528449552113_0
1. Przesuwanie wykresu funkcji wzdłuż osi układu współrzędnych.
2. Znajdowanie wzorów funkcji, których wykresy powstały przez przesunięcie wykresu danej funkcji wzdłuż osi układu współrzędnych.
3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.
m4299c733058dc6e7_1528450430307_0
Uczeń:
- przesuwa wykres funkcji wzdłuż osi układu współrzędnych,
- znajduje wzory funkcji, których wykresy powstały przez przesunięcie wykresu danej funkcji wzdłuż osi układu współrzędnych.
m4299c733058dc6e7_1528449534267_0
1. Dyskusja.
2. Łańcuch skojarzeń.
m4299c733058dc6e7_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca zbiorowa.
m4299c733058dc6e7_1528450127855_0
Nauczyciel informuje uczniów, że na lekcji będą przesuwać wykres funkcji w wzdłuż osi X lub Y oraz określać wzory funkcji, których wykresy w ten sposób otrzymano.
m4299c733058dc6e7_1528446435040_0
Polecenie Uczniowie pracują samodzielnie, korzystając z komputerów. Ich zadaniem jest znajdowanie obrazu wykresu funkcji w przesunięciu wzdłuż osi X lub Y.
[Geogebra aplet]
Uczniowie pracują metodą łańcucha skojarzeń. Otrzymują narysowany na dużym kartonie łańcuch, składający się z pustych ogniw. Ogniwa wypełniają poznanymi na lekcji terminami, wzorami, a także skojarzeniami łączącymi się przesuwaniem wykresów funkcji wzdłuż osi układu współrzędnych.
Uczniowie prezentują swoje łańcuchy i omawiają najważniejsze ogniwa.
Wniosek, jaki powinni wyciągnąć uczniowie:
- Przesuwając wykres funkcji f o p jednostek w prawo wzdłuż osi X, otrzymujemy wykres funkcji g opisanej wzorem g(x) = f(x − p).
- Przesuwając wykres funkcji f o q jednostek do góry wzdłuż osi Y, otrzymujemy wykres funkcji h opisanej wzorem h(x) = f(x) + q.
Uczniowie pracują w grupach. Biorą udział w konkursie tematycznym. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania obowiązkowe otrzymuje dwa „plusy”. Jeżeli rozwiąże zadanie dodatkowe otrzymuje kolejne dwa „plusy”.
Polecenie konkursowe Rysunek przedstawia wykres funkcji f.
[Ilustracja 1]
Narysuj wykres funkcji:
a) ,
b) ,
c) ,
d) .
Polecenie konkursowe Podaj wzór funkcji, której wykres powstał przez przesunięcie wykresu funkcji:
a) f(x) = 2x o 2 jednostki w prawo wzdłuż osi X,
b) f(x) = x + 1 o 4 jednostki w lewo wzdłuż osi X,
c) f(x) = 5x o 3 jednostki w dół wzdłuż osi Y.
Polecenie konkursowe Dany jest wzór funkcji f(x) = 2x - 4. Podaj wzór funkcji:
a) f(x + 1),
b) f(x - 3),
c) f(x) - 5,
d) f(x) + 4.
Polecenie konkursowe Dany jest wzór funkcji f(x) = 2x - 1. Podaj wzór funkcji:
a) f(x - 6),
b) f(x) + 2.
Polecenie konkursowe [Ilustracja 2]
Dana jest funkcja f.
O ile jednostek wzdłuż osi X i o ile wzdłuż osi Y należy przesunąć wykres funkcji f, aby miała ona:
a) jedno miejsce zerowe,
b) nie miała miejsc zerowych.
Polecenie konkursowe dla chętnych: Wykres funkcji f określonej wzorem został przesunięty o p jednostek wzdłuż osi X i q jednostek wzdłuż osi Y, w wyniku czego otrzymaliśmy wykres funkcji określonej wzorem . Podaj wartości p i q.
m4299c733058dc6e7_1528450119332_0
Uczniowie wykonują dodatkowe ćwiczenia.
Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując wnioski do zapamiętania.
- Przesuwając wykres funkcji f o p jednostek w prawo wzdłuż osi X, otrzymujemy wykres funkcji g opisanej wzorem g(x) = f(x − p).
- Przesuwając wykres funkcji f o q jednostek do góry wzdłuż osi Y, otrzymujemy wykres funkcji h opisanej wzorem h(x) = f(x) + q.
formula of the function1
formula of the function
wzór funkcji
RhFf8xtzYeA161
wymowa w języku angielskim: the formula of the function
wymowa w języku angielskim: the formula of the function