I. 1) extracts from the texts, tables, diagrams or graphs, schematic or block drawings, key information for the phenomenon or problem described; it illustrates them in various forms.
V. 1) uses the concepts of mass and density and their units; analyses the differences in the density of substances in different states of matter resulting from the microscopic structure of solids, liquids and gases.
a) What states of matter do you know? Give some examples. b) What substance is present on the Earth in three states? c) What determines the state of matter? d) Do you know the fourth state of matter? What is its name?
Answer:
a) Tree - solid, sky - gas, snow and ice - water as solid, sea water - water as liquid, water vapour floating in the atmosphere of the Earth - water as gas. b) Water occurs on the Earth in three states: solid as ice, liquid as water, gas as water vapour. c) State of matter of body depends, among other things, on its temperature. d) The fourth state of matter is plasma.
a) What is needed to turn ice into water? b) What occupies a larger volumevolumevolume in the tank: water in the gaseous state as water vapourwater vapourwater vapour, or water in the form of liquidliquidliquid or in the form of ice?
Answer:
a) To change the ice into water it is necessary to heat the ice. b) Water vapour as gas always fills the entire volume of the tank, therefore it has a larger volume than ice or water, from which it was created.
Task 4
Look at figure „States of matter of bodies and their molecular models”.
[Illustration 1]
Based on the illustration, answer the question about what solids, liquids and gases have in common?
Answer:
Solids, liquids and gases consist of particles that are neutral. There are no excited particles (with very high energy) and free electrons in them.
Task 5
Conduct the experiments in groups.
Group 1
Research problem:
Presentation of mechanical properties common to solids.
Research hypothesis:
Solids are characterized by a stable and definite shapeshapeshape and a definite volumevolumevolume.
What you will need:
a) three cuboids made of various materials, e.g. wood, iron, plastic; b) two vessels of various shapes and small and large volumes.
Instruction:
1. Place cuboids once in a first and then in a second vessel. 2. Try to change the shape of the cuboids by squeezing them firmly.
Conclusion:
Solids have a stable and definite shapeshapeshape and a definite volume.
Group 2
Research problem:
Presentation of mechanical properties common to liquids.
Research hypothesis:
Liquids are characterized by a variable shape and a definite volume.
What you will need:
a) two liquids, e.g. water and oil, b) two vessels of various shapes, c) syringe.
Liquids take the shape of the vessel they are in, but their volume does not change under pressure.
Group 3
Research problem:
Presentation of mechanical properties common to gases.
Research hypothesis:
The gases are characterized by a variable shape and a variable volume.
What you will need:
a) two gases, e.g. (carbon dioxide from exhaled air) and atmospheric air, b) balloon, syringe.
Instruction:
1. Blow the balloon. 2. Fill the syringe with air. 3. Try to squeeze the air in the syringe using a plunger. 4. Try to squeeze the balloon.
Conclusion:
The gases take the shape of the vessel they are in, they fill the entire volumevolumevolume and it is easy to change their volume. They are compressible and expandable.
Task 6
Present the results of the experiments conducted in groups.
Task 7
Determine whether the following statements are true or false.
a) Solids have their own definite shapeshapeshape and volume. b) Solids, liquids and gases consist of molecules. c) The interactions between gasgasgas molecules are very strong.
d) Gases take the shape of a vessel and have a definite volume independent of the volume of the container in which they are closed.
- Ciała występują w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. - Ciała stałe mają określone: kształt i objętość. - Ciecze przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują, ale zachowują swoją objętość. - Gazy - podobnie jak ciecze - przybierają kształt naczynia, w którym zostały umieszczone, ale w przeciwieństwie do cieczy wypełniają całą jego objętość. - Właściwości ciał wynikają z ich budowy cząsteczkowej.
1. Wlej ciecz do jednego a następnie do drugiego naczyniu. 2. Powtórz to samo dla drugiej cieczy. 3. Nabierz do strzykawki pierwszą ciecz, spróbuj ją ścisnąć za pomocą tłoczka strzykawki. 4. Powtórz tą samą czynność dla drugiej cieczy.
m147b1b48d317d65e_1528449000663_0
Stany skupienia ciał
m147b1b48d317d65e_1528449084556_0
Drugi
m147b1b48d317d65e_1528449076687_0
I. 1) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; ilustruje je w różnych postaciach.
V. 1) posługuje się pojęciami masy i gęstości oraz ich jednostkami; analizuje różnice gęstości substancji w różnych stanach skupienia wynikające z budowy mikroskopowej ciał stałych, cieczy i gazów.
m147b1b48d317d65e_1528449068082_0
45 minut
m147b1b48d317d65e_1528449523725_0
Przedstawienie stanów skupienia ciał i ich właściwości.
m147b1b48d317d65e_1528449552113_0
1. Podawanie przykładów ciał o różnym stanie skupienia.
2. Opisywanie różnić między ciałami stałymi, cieczami i gazami.
m147b1b48d317d65e_1528450430307_0
Uczeń:
- rozróżnia stany skupienia ciał,
- opisuje różnice w budowie ciał stałych ciekłych i gazowych.
m147b1b48d317d65e_1528449534267_0
1. Uczenie się przez obserwację.
2. Uczenie się przez eksperymentowanie.
m147b1b48d317d65e_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca z całą klasą.
m147b1b48d317d65e_1528450127855_0
Polecenie 1
Przyjrzyj się ilustracjom w pokazie slajdów:
[Slideshow]
Polecenie 2
Odpowiedz na pytania:
a) Jakie znasz stany skupienia ciał? Podaj przykłady. b) Jaka substancja występuje jednocześnie na Ziemi w trzech stanach skupienia? c) Od czego zależy stan skupienia ciała? d) Czy znasz czwarty stan skupienia? Jak się nazywa?
Odpowiedź:
a) Drzewo - stan stały, niebo - stan gazowy, woda w stanie stałym - śnieg i lód, woda w stanie ciekłym - woda morska, woda w stanie gazowym - para wodna unosząca się w atmosferze Ziemi. b) Woda występuje na Ziemi w trzech stanach skupienia: stałym jako lód, ciekłym jako woda jako oraz gazowym jako para wodna. c) Stan skupienia ciał zależy między innymi od ich temperatury. d) Czwarty stan skupienia to plazma.
m147b1b48d317d65e_1528446435040_0
Polecenie 3
Odpowiedz na pytania:
a) Co jest potrzebne aby zamienić lód w wodę? b) Co zajmuje większą objętość w zbiorniku woda w fazie gazowej, jako para wodna, czy woda w postaci cieczy lub w postaci lodu?
Odpowiedź:
a) Do zamiany lodu w wodę konieczne jest podgrzanie lodu. b) Para wodna w postaci gazu wypełnia zawsze całą objętość zbiornika, dlatego ma większą objętość niż lód lub woda, z której powstała.
Polecenie 4
Przyjrzyj się ilustracji „Stany skupienia ciał i ich modele budowy cząsteczkowej”.
[Ilustracja 1]
Na podstawie Ilustracji odpowiedz na pytanie co wspólnego ma ze sobą stan stały ciekły i gazowy.
Odpowiedź:
Substancje w stanie stałym ciekłym i gazowym składają się z cząsteczek, które są obojętne. Nie występują w nich wzbudzone cząsteczki (o bardzo dużej energii) i swobodne elektrony.
Polecenie 5
Wykonaj w grupach przydzielone wam doświadczenia.
Grupa 1
Problem badawczy:
Prezentacja właściwości mechanicznych wspólnych dla ciał stałych.
Hipoteza badawcza:
Ciała stałe charakteryzują się niezmiennym kształtem i stałą objętością.
Co będzie potrzebne:
1. trzy prostopadłościany wykonane z różnych materiałów np. drewno, żelazo, tworzywo sztuczne; 2. dwa naczynia o różnym kształcie oraz małej i dużej objętości.
Instrukcja:
1. Umieść prostopadłościany raz w jednym raz w drugim naczyniu. 2. Spróbuj zmienić kształt prostopadłościanów ściskając je mocno.
Wniosek:
Ciała stałe mają określony kształt i określoną objętość.
Grupa 2
Problem badawczy:
Prezentacja właściwości mechanicznych wspólnych dla cieczy.
Hipoteza badawcza:
Ciecze charakteryzują się zmiennym kształtem i stałą objętością.
Co będzie potrzebne:
1. dwie ciecze np. woda i oliwa, 2. dwa naczynia o różnym kształcie, 3. strzykawka lekarska.
Instrukcja:
1. Wlej ciecz do jednego a następnie do drugiego naczyniu. 2. Powtórz to samo dla drugiej cieczy. 3. Nabierz do strzykawki pierwszą ciecz ,spróbuj ją ścisnąć za pomocą tłoczka strzykawki. 4. Powtórz tą samą czynność dla drugiej cieczy.
Wniosek:
Ciecze przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują, ale ich objętość nie zmienia się pod wpływem nacisku.
Grupa 3
Problem badawczy:
Prezentacja właściwości mechanicznych wspólnych dla gazów.
Hipoteza badawcza:
Gazy charakteryzują się zmiennym kształtem i zmienną objętością.
Co będzie potrzebne:
1. dwa gazy np. (dwutlenek węgla z wydychanego powietrza) i powietrze atmosferyczne, 2. balon, strzykawka.
Instrukcja:
1. Nadmuchaj balon. 2. Napełnij strzykawkę powietrzem. 3. Spróbuj ścisnąć powietrze w strzykawce za pomocą tłoczka. 4. Spróbuj ścisnąć balon.
Wniosek:
Gazy przybierają kształt naczynia, w którym zostały umieszczone, wypełniają całą jego objętość i łatwo jest ją zmienić. Są ściśliwe i rozprężliwe.
Polecenie 6
Przedstawcie wyniki doświadczeń przeprowadzonych w grupach.
Polecenie 7
Określ prawdziwość poniższych stwierdzeń:
a) Ciała stałe mają swój określony kształt i objętość. b) Ciała stałe, ciekłe i gazowe składają się z cząsteczek. c) Oddziaływania pomiędzy cząsteczkami gazu są bardzo silne. d) Gazy przyjmują kształt naczynia i mają określoną objętość niezależną od objętości zbiornika w którym są zamknięte.
Odpowiedź:
a) Prawda. b) Prawda. c) Fałsz. d) Fałsz.
m147b1b48d317d65e_1528450119332_0
- Ciała występują w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym. - Ciała stałe mają określone: kształt i objętość. - Ciecze przyjmują kształt naczynia, w którym się znajdują, ale zachowują swoją objętość. - Gazy - podobnie jak ciecze - przybierają kształt naczynia, w którym zostały umieszczone, ale w przeciwieństwie do cieczy wypełniają całą jego objętość. - Właściwości ciał wynikają z ich budowy cząsteczkowej.