V. Compliance with lawlawlaw and safety principles. The student:
1) describes ethical issues related to the use of computers and computer networks, such as: security, digital identity, privacy, intellectual property, equal access to information and sharing information; 2) acts ethically while working with information; 3) identifies the types of licenses for software and web resources.
The teacher initiates a discussion with the students.
On what basis can you use computer software? Who owns computer software? What does it mean that a computer programme is legal? What is copyrightcopyrightcopyright?
CopyrightcopyrightCopyright defines under what conditions you can use works created by other people. Poland is a member state of the World Intellectual Property Organization (WIPO) and has ratified the WIPO Copyright Treaty (WCT), launched in 1996. The European Union has its own directive concerning the protection of copyright. In Poland, the LawlawLaw on Copyrights and Related Rights is in force, which was decreed on 4 February 1994 by the Polish Parliament.
The copyright specifies a range of legal permissions to use copyrighted works. They include: permitted public use, permitted private use, the right to quote or the right to reprint. A particular case of permitted public use is permitted educational use.
Copyleft is the type of copyrightcopyrightcopyright licensing that enables to freely share the copies and modified versions of a work on condition that they will be distributed later in the same way. The aim of this form of licensing is to create works that will be spread freely and guarantee that this process will never be stopped by anybody.
Creative Commons (CC) is an American non‑profit organization which supports the expansion of their own copyright licenses, known as Creative Commons licenses, based on which the author of a work shares his or her work under certain conditions.
Task 1
[Illustration 2]
Find out what the four basic conditions of CC licenses refer to.
Answer:
- attribution (permission to use a work provided that its author is credited), - non‑commercial use, - no derivative works, - share‑alike – a work may be distributed only under an identical licenselicenselicense.
If you want to use online resources in accordance with copyrightcopyrightcopyright, you must learn the principles of using the works that are shared on the internet. You can access freely the materials that are:
- shared in the so called public domainpublic domainpublic domain, - intended for permitted private use, - distributed under a licenselicenselicense.
Selected words and expressions used in the lesson plan
Zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą dopuszczalne jest nieodpłatne korzystanie bez zezwolenia z utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zgodnie z ustawą nie jest karane pobieranie z internetu plików muzycznych, filmów czy książek w tym celu, a jedynie ich udostępnianie. Dozwolony użytek własny nie ma zastosowania wobec programów komputerowych.
W przypadku programów komputerowych zakres praw autorskich jest ograniczony i nie funkcjonuje dozwolony użytek osobisty. Firmy komputerowe, by zmniejszyć piractwo i w łatwiejszy sposób chronić swoje prawa, najczęściej wykorzystują zewnętrzne organizacje. Największą na świecie i działającą w Polsce organizacją tego typu jest Business Software Alliance. Organizacja ta prowadzi promocję i egzekwowanie zgodnego z prawem korzystania z oprogramowania komputerowego jej członków.
Osobie, która narusza prawa autorskie, grozi odpowiedzialność karna oraz odpowiedzialność cywilna. Odpowiedzialność karna jest przewidziana w kodeksie karnym. Odpowiedzialność cywilna ma na celu zadośćuczynienie osobom, których prawa naruszyliśmy.
Domena publiczna to cześć twórczości, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień posiadanych przez autorów praw majątkowych. Najczęściej prawa te już wygasły bądź twórczość ta nie była nigdy przedmiotem prawa autorskiego, czy to ze względu na przepisy, czy rodzaj licencjonowania.
Licencja na program komputerowy to umowa pomiędzy producentem lub dystrybutorem programu a użytkownikiem określająca warunki, na jakich użytkownik jest zobowiązany korzystać z programu. Licencja zwykle wiąże użytkownika ograniczeniami, z których najczęstszymi są liczba komputerów na których może być zainstalowany program, i liczba użytkowników, którzy mogą z programu skorzystać.
m7f15bbea360a2cf1_1528449000663_0
Stosowanie prawa autorskiego
m7f15bbea360a2cf1_1528449084556_0
Drugi
m7f15bbea360a2cf1_1528449076687_0
Klasa VII i VIII
V. Przestrzeganie prawa i zasad bezpieczeństwa. Uczeń:
1) opisuje kwestie etyczne związane z wykorzystaniem komputerów i sieci komputerowych, takie jak: bezpieczeństwo, cyfrowa tożsamość, prywatność, własność intelektualna, równy dostęp do informacji i dzielenie się informacją; 2) postępuje etycznie w pracy z informacjami; 3) rozróżnia typy licencji na oprogramowanie oraz na zasoby w sieci.
m7f15bbea360a2cf1_1528449068082_0
45 minut
m7f15bbea360a2cf1_1528449523725_0
Rozróżnianie typów licencji w kontekście praw autorskich.
m7f15bbea360a2cf1_1528449552113_0
1. Określanie praw autorskich.
2. Klasyfikowanie typów licencji.
m7f15bbea360a2cf1_1528450430307_0
Uczeń:
- rozróżnia typy licencji,
- opisuje prawa autorskie.
m7f15bbea360a2cf1_1528449534267_0
1. Pogadanka.
2. Uczenie się przez obserwację.
m7f15bbea360a2cf1_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca z całą klasą.
m7f15bbea360a2cf1_1528450135461_0
m7f15bbea360a2cf1_1528450127855_0
Nauczyciel prowadzi pogadankę z uczniami.
Na jakiej podstawie wolno korzystać z programów komputerowych? Kto jest właścicielem programów komputerowych? Co to znaczy, że program jest legalny? Co to są prawa autorskie?
m7f15bbea360a2cf1_1528446435040_0
Prawa autorskie definiują, na jakich zasadach można korzystać z utworów wytworzonych przez inne osoby. Polska wchodzi w skład Światowej Organizacji Własności Intelektualnej i ratyfikowała traktat o prawie autorskim, wydany w 1996 r. Swoją własną dyrektywę dotyczącą ochrony praw autorskich ma również Unia Europejska. W Polsce obowiązuje obecnie Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, uchwalona 4 lutego 1994 r. przez Sejm RP.
W prawie autorskim zdefiniowanych jest szereg ustawowych zezwoleń na korzystanie z chronionych utworów. Należą do nich: dozwolony użytek publiczny, dozwolony użytek prywatny, prawo cytatu czy prawo przedruku. Szczególnym wariantem dozwolonego użytku publicznego jest dozwolony użytek szkolny lub biblioteczny.
Dozwolony użytek osobisty (prywatny):
Zgodnie z obowiązującą w Polsce ustawą dopuszczalne jest nieodpłatne korzystanie bez zezwolenia z utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Zgodnie z ustawą nie jest karane pobieranie z internetu plików muzycznych, filmów czy książek w tym celu, a jedynie ich udostępnianie. Dozwolony użytek własny nie ma zastosowania wobec programów komputerowych.
W przypadku programów komputerowych zakres praw autorskich jest ograniczony i nie funkcjonuje dozwolony użytek osobisty. Firmy komputerowe, by zmniejszyć piractwo i w łatwiejszy sposób chronić swoje prawa, najczęściej wykorzystują zewnętrzne organizacje. Największą na świecie i działającą w Polsce organizacją tego typu jest Business Software Alliance. Organizacja ta prowadzi promocję i egzekwowanie zgodnego z prawem korzystania z oprogramowania komputerowego jej członków.
Osobie, która narusza prawa autorskie, grozi odpowiedzialność karna oraz odpowiedzialność cywilna. Odpowiedzialność karna jest przewidziana w kodeksie karnym. Odpowiedzialność cywilna ma na celu zadośćuczynienie osobom, których prawa naruszyliśmy.
Domena publiczna to cześć twórczości, z której można korzystać bez ograniczeń wynikających z uprawnień posiadanych przez autorów praw majątkowych. Najczęściej prawa te już wygasły bądź twórczość ta nie była nigdy przedmiotem prawa autorskiego, czy to ze względu na przepisy, czy rodzaj licencjonowania.
[Ilustracja 1]
Copyleft to rodzaj licencjonowania praw autorskich zezwalający na ich dalsze bezpłatne udostępnianie, a nawet modyfikację, pod warunkiem dalszego rozpowszechniania na tej samej zasadzie. Celem tej licencji jest stworzenie twórczości, która będzie się bezproblemowo rozprzestrzeniać i proces ten nigdy przez nikogo nie będzie mógł być zahamowany.
Creative Commons (CC) to amerykańska organizacja non‑profit wspierająca wykorzystywanie stworzonych przez siebie licencji Creative Commons, na podstawie których autor udostępnia swoje dzieło pod pewnymi warunkami.
Polecenie 1
[Ilustracja 2]
Odszukaj, czego dotyczą cztery podstawowe warunki licencji CC.
Odpowiedź:
- uznanie autorstwa (zezwolenie na wykorzystanie utworu pod warunkiem umieszczenia informacji o twórcy), - użycie niekomercyjne, - brak zgody na modyfikacje utworu, - dowolne wykorzystanie utworu pod warunkiem zachowania licencji.
Licencja na program komputerowy to umowa pomiędzy producentem lub dystrybutorem programu a użytkownikiem określająca warunki, na jakich użytkownik jest zobowiązany korzystać z programu. Licencja zwykle wiąże użytkownika ograniczeniami, z których najczęstszymi są liczba komputerów na których może być zainstalowany program, i liczba użytkowników, którzy mogą z programu skorzystać.
[Grafika interaktywna]
Rodzaje bezpłatnych licencji komputerowych.
m7f15bbea360a2cf1_1528450119332_0
Chcąc w zgodzie z prawem autorskim korzystać z zasobów internetu, musisz poznać zasady korzystania z udostępnionych w nim utworów. Możesz mieć darmowy dostęp do materiałów:
- znajdujących się w tzw. domenie publicznej, - wykorzystanych w ramach tzw. dozwolonego użytku, - udostępnionych w ramach licencji.