II. Programming and solving problems by using the computer and other digital devices. The student:
3) develops and presents solutions to problems by using basic applications (a text and image editor, a spreadsheet, a programme for creating a multimedia presentation) on the computer or in a cloud to demonstrate the following skills:
b) creating text documents: selecting fonts, formatting paragraphs, inserting illustrations, headings and shapes, creating tables and bulleted and numbered lists.
Text editors and other programmes that enable entering text (e.g. image programmes) have sets of fonts. As you may notice, some fonts do not enable writing in Polish since they do not include letters which can be found only in the Polish alphabet. They are letters containing the so called diacritics (diacritical marks), i.e marks used in alphabets and other writing systems which are added to a letter. change its articulation, and therefore create a new letter.
In the Polish language there are nine letters created with the use of diacritics: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż. They are the so called diacritic charactersdiacritic charactersdiacritic characters, letters containing diacritics.
Task 1
The teacher divides the students into the groups of five. Each of them finds on the internet the examples of other languages which, similar to the Polish language, are based on the Latin alphabet and contain diacritic characters. Finally, the students compare the results of their work.
Text encoding: The text which is displayed on the screen is actually stored as numerical values in a text file. The computer converts numerical values to displayed characters. This is performed with the use of a specific coding standard.
A coding standardcoding standardcoding standard is a numbering system that assigns a numerical value to every character. Particular languages contain various sets of characters, therefore there are many different coding standards. In order to standardise these differences, the Unicode standard has been created, which contains characters of numerous alphabets. It includes most characters of all languages used the most commonly by computer users.
A problem in former years was also the encoding of Polish letters used in computer systems. Both Polish and international standards were developed, and in consequence many unoficial norms were used, which was impractical and caused many problems. It was not until 1990s that the Unicode standard (UTF encoding) was introduced, which solved these problems for various languages containing national diacritic charactersdiacritic charactersdiacritic characters.
Task 2
On the internet find other systems of character encoding.
The most common keyboard layoutkeyboard layoutkeyboard layout used on computers in Poland is the so called the ‘programmer’s keybord’. It enables entering Polish diacritic charactersdiacritic charactersdiacritic characters by using the right‑hand ALT key with a corresponding similar letter from the Latin alphabet. For instance, to access ‘ń’, you must use the key combinationkey combinationkey combination ALT + N. The only exception is ‘ź’, which as accessed by pressing the key combination ALT + X. An alternative solution, however rarely used, is the ‘Polish’ keyboard.
Character Mapcharacter mapCharacter Map is a program built into Windows that enables viewing the characters that are available in a selected font.
[Illustration 1]
Task 3
With the use of Character Map, view the set of characters of any font.
Press and hold the ALT key and type the character code on the numeric keypad. Remember to add any leading zeroes in order to get a four‑digit code.
Inserting Unicode characters
Type the character code where you want to insertinsertinsert the Unicode symbolsymbolsymbol and then press ALT+X to convert the code to the symbol.
Interactive illustration
Task 4
View the codes assigned to the symbols in the interactive illustration. Try to insertinsertinsert them in a text editor and press the key combination ALT+X.
If you use a given symbolsymbolsymbol very often, you can assign to it an unused key combination by using the Sortcut Key option in the Symbol dialogue box.
Task 5
InsertinsertInsert the symbols of a telephone, a letter and address into the following text in a text editor:
W większości systemów komputerowych czcionki są obsługiwane przez system operacyjny i dostępne we wszystkich programach. Część oprogramowania posiada dodatkowe zestawy czcionek i ich zainstalowanie na komputerze rozszerza zestaw dostępnych czcionek.
- umieść kursor tekstowy w miejscu, w którym chcesz wstawić symbol, - na karcie Wstawianie wybierz narzędzie Symbol, - jeśli w galerii występuje znak, wstaw go, - jeśli w galerii nie ma poszukiwanego prze ciebie znaku, wybierz opcję Więcej symboli, aby otworzyć okno dialogowe Symbol, - przewijaj listę symboli danej czcionki w górę lub w dół, - użyj rozwijanej listy Podzbiór, aby szybciej znaleźć szukany znak, - jeśli nie znajdziesz danego symbolu, zmień czcionkę, - gdy znajdziesz symbol, kliknij go dwukrotnie bądź wybierz opcję Wstaw. - zamknij okno Symbole przyciskiem Zamknij.
Czcionkami, które zawierają wiele symboli, są czcionki: Symbol, Webdings, Wingdings.
m2e0fa2c5e5364026_1528449000663_0
Wstawianie symboli do tekstu
m2e0fa2c5e5364026_1528449084556_0
Drugi
m2e0fa2c5e5364026_1528449076687_0
KLASY IV–VI
II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:
3) przygotowuje i prezentuje rozwiązania problemów, posługując się podstawowymi aplikacjami (edytor tekstu oraz grafiki, arkusz kalkulacyjny, program do tworzenia prezentacji multimedialnej) na swoim komputerze lub w chmurze, wykazując się przy tym umiejętnościami:
b) tworzenia dokumentów tekstowych: dobiera czcionkę, formatuje akapity, wstawia do tekstu ilustracje, napisy i kształty, tworzy tabele oraz listy numerowane i punktowane.
m2e0fa2c5e5364026_1528449068082_0
45 minut
m2e0fa2c5e5364026_1528449523725_0
Tworzenie dokumentów tekstowych.
m2e0fa2c5e5364026_1528449552113_0
1. Rozpoznawanie liter diakrytycznych.
2. Wstawianie symboli do tekstu.
m2e0fa2c5e5364026_1528450430307_0
Uczeń:
- definiuje pojęcie litery diakrytycznej,
- wstawia symbole do tekstu.
m2e0fa2c5e5364026_1528449534267_0
1. Uczenie się przez obserwację.
2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy.
m2e0fa2c5e5364026_1528449514617_0
1. Praca indywidualna.
2. Praca z całą klasą.
m2e0fa2c5e5364026_1528450135461_0
m2e0fa2c5e5364026_1528450127855_0
Edytory tekstowe oraz inne programy pozwalające na wstawianie tekstu (np. programy graficzne) posiadają zestawy krojów czcionek. Jak zapewne zauważyliście, nie wszystkie kroje pozwalają na pisanie w języku polskim. Niektóre kroje nie mają liter występujących tylko w naszym języku. Litery te zawierają tzw. znaki diakrytyczne, czyli znaki graficzne używane w alfabetach i innych systemach pisma, umieszczane razem z literą, zmieniające artykulację tej litery i tworzące przez to nową literę.
W języku polskim jest dziewięć liter utworzonych za pomocą znaków diakrytycznych: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż. Są to tzw. litery diakrytyczne (litery diakrytyzowane).
Polecenie 1
Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, każda z nich wyszukuje w internecie przykłady innych języków, które, jak język polski, korzystają z alfabetu łacińskiego i posiadają litery diakrytyczne.
Na koniec uczniowie porównują wyniki.
m2e0fa2c5e5364026_1528446435040_0
Kodowanie tekstu: Tekst, który jest wyświetlany na ekranie, w rzeczywistości jest przechowywany jako wartości liczbowe w pliku tekstowym. Komputer przekształca wartości liczbowe w wyświetlane znaki. Robi to za pomocą zastosowania konkretnego standardu kodowania.
Standard kodowania to system numerowania przydzielający wartość liczbową każdemu znakowi tekstowemu. Poszczególne języki zawierają różne zestawy znaków, dlatego też funkcjonuje wiele różnych standardów kodowania. W celu ustandaryzowania tych rozbieżności utworzono standard Unicode zawierający znaki wielu alfabetów. Standard Unicode obejmuje większość znaków ze wszystkich języków używanych najczęściej przez użytkowników komputerów.
Problemem we wcześniejszych czasach było również kodowanie polskich znaków stosowane w systemach komputerowych. Pojawiały się zarówno polskie, jak i zagraniczne normy i w konsekwencji stosowano wiele nieoficjalnych standardów, co niestety było mało praktyczne i powodowało liczne problemy. Dopiero w latach dziewięćdziesiątych XX w. wprowadzono standard Unicode (kodowanie UTF), który rozwiązał te problemy dla wielu różnych języków zawierających narodowe znaki diakrytyczne.
Polecenie 2
Wyszukaj w internecie inne systemy kodowania czcionek.
Najbardziej rozpowszechnionym układem klawiatury stosowanym w komputerach w Polsce jest tzw. klawiatura programisty. Umożliwia ona wprowadzanie polskich znaków poprzez równoczesne wciśnięcie prawego klawisza ALT i łacińskiej litery, z której wywodzi się dodatkowy polski znak. Np. w celu uzyskania „ń” wykorzystujemy kombinację ALT + N. Wyjątkiem jest litera „ź”, którą uzyskuje się poprzez wciśnięcie równocześnie kombinacji klawiszy ALT + X. Alternatywnym, rzadko stosowanym rozwiązaniem jest klawiatura „polska”.
Tablica znaków to program wbudowany Windows pozwalający wyświetlić znaki, które są dostępne w wybranej czcionce.
[Ilustracja 1]
Polecenie 3
Za pomocą tablicy znaków obejrzyj zestaw znaków dowolnej czcionki.
Aby wstawić symbol:
- umieść kursor tekstowy w miejscu, w którym chcesz wstawić symbol, - na karcie Wstawianie wybierz narzędzie Symbol, - jeśli w galerii występuje znak, wstaw go, - jeśli w galerii nie ma poszukiwanego prze ciebie znaku, wybierz opcję Więcej symboli, aby otworzyć okno dialogowe Symbol, - przewijaj listę symboli danej czcionki w górę lub w dół, - użyj rozwijanej listy Podzbiór, aby szybciej znaleźć szukany znak, - jeśli nie znajdziesz danego symbolu, zmień czcionkę, - gdy znajdziesz symbol, kliknij go dwukrotnie bądź wybierz opcję Wstaw. - zamknij okno Symbole przyciskiem Zamknij.
Czcionkami, które zawierają wiele symboli, są czcionki: Symbol, Webdings, Wingdings.
[Ilustracja 2]
Wstawianie znaków kodowanych w ASCII
Naciśnij i przytrzymaj klawisz ALT i wpisz kod znaku na klawiaturze numerycznej. Pamiętaj o dodaniu początkowych zer, aby kod miał 4 cyfry.
Wstawianie znaków kodowanych w Unicode
Wpisz kod znaku Unicode i następnie naciśnij kombinację klawiszy ALT + X.
[Grafika interaktywna]
Polecenie 4
Zobacz, jakie kody są przypisane do symboli w ilustracji interaktywnej. Spróbuj wpisać je w edytorze tekstowym i naciśnij kombinację klawiszy ALT + X.
Jeśli dany znak jest przez ciebie często wykorzystywany, przypisz do niego nieużywaną kombinację klawiszy za pomocą opcji Klawisz skrótu, znajdującej się w oknie dialogowym Symbol.
Polecenie 5
Uzupełnij poniższy tekst w edytorze tekstowym, dodając do niego symbole telefonu, listu i adresu.
Moje dane to:
- telefon, - adres, - email,
m2e0fa2c5e5364026_1528450119332_0
W większości systemów komputerowych czcionki są obsługiwane przez system operacyjny i dostępne we wszystkich programach. Część oprogramowania posiada dodatkowe zestawy czcionek i ich zainstalowanie na komputerze rozszerza zestaw dostępnych czcionek.