Zapoznaj się z linią chronologiczną, a następnie wykonaj polecenia.
R1Ozuze2lP8vY1
Oś czasu. 1920 Decyzja o budowie portu w Gdyni Dostęp do morza należał do najpoważniejszych problemów gospodarczych, a zarazem politycznych. Traktat pokojowy nie przyznał Polsce portu w Gdańsku. Z obszarem miasta i jego okolicy utworzono odrębną jednostkę polityczną – Wolne Miasto Gdańsk – związaną gospodarczo z Polską, pod kontrolą Ligi Narodów. Władze Wolnego Miasta zajmowały nieprzyjazne stanowisko wobec Polski, co zagrażało swobodzie handlu morskiego. Już w 1919 r. władze polskie rozpatrywały projekt budowy w Tczewie nad Wisłą portu morskiego, połączonego kanałem z morzem. Plany te jednak zarzucono i zimą 1920 r. zapadła decyzja budowy portu w niewielkiej wiosce rybackiej w Gdyni, na razie jako rozwiązanie tymczasowe. Jednym z inicjatorów był inżynier Gabriel Chrzanowski.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 16. 1922 - 1923 Budowa portu w Gdyni Dziś jeszcze mam w oczach ubogą wioskę rybacką, jaką wówczas była Gdynia. Zapał gospodarczy stopniowo rozwiewał moje wątpliwości. Uwierzyłem w realność projektu. Nie bez wpływu były moje […] obawy przed szykanami gdańskimi. Doszliśmy więc do wniosku, że przede wszystkim należy zbudować prowizoryczne molo, przy którym okręty mogłyby zabierać pasażerów. O ładowaniu i wyładowywaniu towarów nie mogło być jeszcze mowy.
Feliks Młynarski, Wspomnienia, Warszawa 1971, s. 162. 1922 - 1923 Budowa portu w Gdyni Każdy nowy metr wybrzeża, każdy nowy dźwig, każdy skład towarowy, każda nowa placówka handlowa w Gdyni, każde ulepszenie komunikacji, każdy nowy okręt, każda nowa fabryka na Wybrzeżu, każdy bank, każda nowa więź cementująca Gdynię z Pomorzem, a całe województwo pomorskie z resztą państwa, to wielka zdobycz, to poważny aktyw naszego dorobku państwowego. Tu koncentruje się jedyna praktyczna akademia kupiecka Polski, tu stoi otworem droga najpewniejsza i najkrótsza dla wyrównania wartości człowieka w Polsce z wartością człowieka w Europie Zachodniej, tu zbiega się granica współpracy z narodami całego świata, tu wreszcie harmonizują się automatycznie wszystkie różnice poglądów, wszystkie starcia myśli i programów całej Polski.
Eugeniusz Kwiatkowski, Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej, Kraków 1932. 1923 Przybycie do Gdyni pierwszego oceanicznego zagranicznego okrętu 13 sierpnia 1923. Był to francuski statek pasażerski, SS „Kentucky”. Zdjęcie przedstawia coś na kształt współczesnego mola. Na całej długości budowli widać szyny, po których porusza się pojazd szynowy. Z lewej strony stoi na wodzi łódka transportująca jakieś towary. Z prawej strony idą ludzie kierując się w stronę statku, który widoczny jest przy końcu budowli. Na brzegu znajdują się dwie łódki wiosłowe. Ilustracja jest czarno-biała. Pierwszy zagraniczny okręt przypływa do Gdyni. 1936 - 1939 Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego Budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego realizowano w ramach czteroletniego planu inwestycyjnego. W związku z koniecznością skoncentrowania na obszarze COP większości środków inwestycyjnych, którymi dysponowało państwo, zależne od niego instytucje i organizacje, zakres inwestycji państwowych na pozostałych terytoriach Polski (poza Gdynią) był stosunkowo skromny. Wielu ekonomistów podkreślało, że COP tworzy oazę względnej pomyślności na tle innych niedoinwestowanych terenów w kraju.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 60. 1936 - 1939 Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego Do dziś trwa spór o autorstwo koncepcji COP. Na ogół łączy się je z osobą Eugeniusza Kwiatkowskiego. Nie brak jednak w literaturze i wspomnieniach innych nazwisk, którym przypisuje się przygotowanie założeń budowy tego okręgu. Były premier Janusz Jędrzejewicz pisał np., że „od dawna już w sferach wojskowych powstał plan stworzenia wielkiego ośrodka przemysłu wojennego w tzw. Bezpieczeństwa (zresztą niesłusznie tak nazywanym) plan, którego autorstwo iure caduco przywłaszczył sobie Eugeniusz Kwiatkowski”. Jako autorów koncepcji wymieniano też docenta Uniwersytetu Warszawskiego – Władysława Kosieradzkiego oraz szefa departamentu uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. Mieczysława Maciejowskiego.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 57. 1936 - 1939 Mapa Centralnego Okręgu Przemysłowego. Mapa przedstawia Centralny Okręg Przemysłowy z zaznaczonymi najważniejszymi miejscowościami: Radom, Lublin, Sandomierz, Przemyśl. Zaznaczone są też miejscowości poza COP: Warszawa, Brześć, Lwów, Kraków. Z rysunku można dowiedzieć się też gdzie umiejscowione są bazy surowcowe oraz źródła energii. Zdjęcie jest czarno-białe. Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego W Zakładach Południowych w końcu marca padły pod siekierą pierwsze drzewa, do końca 1937 r. większość konstrukcji żelaznych została zmontowana niektóre budynki (narzędziownia, warsztat mechaniczny) oddano do produkcji; dn. 22 grudnia 1937 r. została uruchomiona pierwsza obrabiarka, 7 kwietnia 1938 r. została ostrzelana pierwsza armata na strzelnicy zakładowej, 5 września 1938 r. została wytopiona pierwsza stal szlachetna…
W.Sz., Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego, „Polska Gospodarcza" 1938 nr 40, s. 17
Oś czasu. 1920 Decyzja o budowie portu w Gdyni Dostęp do morza należał do najpoważniejszych problemów gospodarczych, a zarazem politycznych. Traktat pokojowy nie przyznał Polsce portu w Gdańsku. Z obszarem miasta i jego okolicy utworzono odrębną jednostkę polityczną – Wolne Miasto Gdańsk – związaną gospodarczo z Polską, pod kontrolą Ligi Narodów. Władze Wolnego Miasta zajmowały nieprzyjazne stanowisko wobec Polski, co zagrażało swobodzie handlu morskiego. Już w 1919 r. władze polskie rozpatrywały projekt budowy w Tczewie nad Wisłą portu morskiego, połączonego kanałem z morzem. Plany te jednak zarzucono i zimą 1920 r. zapadła decyzja budowy portu w niewielkiej wiosce rybackiej w Gdyni, na razie jako rozwiązanie tymczasowe. Jednym z inicjatorów był inżynier Gabriel Chrzanowski.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 16. 1922 - 1923 Budowa portu w Gdyni Dziś jeszcze mam w oczach ubogą wioskę rybacką, jaką wówczas była Gdynia. Zapał gospodarczy stopniowo rozwiewał moje wątpliwości. Uwierzyłem w realność projektu. Nie bez wpływu były moje […] obawy przed szykanami gdańskimi. Doszliśmy więc do wniosku, że przede wszystkim należy zbudować prowizoryczne molo, przy którym okręty mogłyby zabierać pasażerów. O ładowaniu i wyładowywaniu towarów nie mogło być jeszcze mowy.
Feliks Młynarski, Wspomnienia, Warszawa 1971, s. 162. 1922 - 1923 Budowa portu w Gdyni Każdy nowy metr wybrzeża, każdy nowy dźwig, każdy skład towarowy, każda nowa placówka handlowa w Gdyni, każde ulepszenie komunikacji, każdy nowy okręt, każda nowa fabryka na Wybrzeżu, każdy bank, każda nowa więź cementująca Gdynię z Pomorzem, a całe województwo pomorskie z resztą państwa, to wielka zdobycz, to poważny aktyw naszego dorobku państwowego. Tu koncentruje się jedyna praktyczna akademia kupiecka Polski, tu stoi otworem droga najpewniejsza i najkrótsza dla wyrównania wartości człowieka w Polsce z wartością człowieka w Europie Zachodniej, tu zbiega się granica współpracy z narodami całego świata, tu wreszcie harmonizują się automatycznie wszystkie różnice poglądów, wszystkie starcia myśli i programów całej Polski.
Eugeniusz Kwiatkowski, Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej, Kraków 1932. 1923 Przybycie do Gdyni pierwszego oceanicznego zagranicznego okrętu 13 sierpnia 1923. Był to francuski statek pasażerski, SS „Kentucky”. Zdjęcie przedstawia coś na kształt współczesnego mola. Na całej długości budowli widać szyny, po których porusza się pojazd szynowy. Z lewej strony stoi na wodzi łódka transportująca jakieś towary. Z prawej strony idą ludzie kierując się w stronę statku, który widoczny jest przy końcu budowli. Na brzegu znajdują się dwie łódki wiosłowe. Ilustracja jest czarno-biała. Pierwszy zagraniczny okręt przypływa do Gdyni. 1936 - 1939 Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego Budowę Centralnego Okręgu Przemysłowego realizowano w ramach czteroletniego planu inwestycyjnego. W związku z koniecznością skoncentrowania na obszarze COP większości środków inwestycyjnych, którymi dysponowało państwo, zależne od niego instytucje i organizacje, zakres inwestycji państwowych na pozostałych terytoriach Polski (poza Gdynią) był stosunkowo skromny. Wielu ekonomistów podkreślało, że COP tworzy oazę względnej pomyślności na tle innych niedoinwestowanych terenów w kraju.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 60. 1936 - 1939 Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego Do dziś trwa spór o autorstwo koncepcji COP. Na ogół łączy się je z osobą Eugeniusza Kwiatkowskiego. Nie brak jednak w literaturze i wspomnieniach innych nazwisk, którym przypisuje się przygotowanie założeń budowy tego okręgu. Były premier Janusz Jędrzejewicz pisał np., że „od dawna już w sferach wojskowych powstał plan stworzenia wielkiego ośrodka przemysłu wojennego w tzw. Bezpieczeństwa (zresztą niesłusznie tak nazywanym) plan, którego autorstwo iure caduco przywłaszczył sobie Eugeniusz Kwiatkowski”. Jako autorów koncepcji wymieniano też docenta Uniwersytetu Warszawskiego – Władysława Kosieradzkiego oraz szefa departamentu uzbrojenia Ministerstwa Spraw Wojskowych gen. Mieczysława Maciejowskiego.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1991, s. 57. 1936 - 1939 Mapa Centralnego Okręgu Przemysłowego. Mapa przedstawia Centralny Okręg Przemysłowy z zaznaczonymi najważniejszymi miejscowościami: Radom, Lublin, Sandomierz, Przemyśl. Zaznaczone są też miejscowości poza COP: Warszawa, Brześć, Lwów, Kraków. Z rysunku można dowiedzieć się też gdzie umiejscowione są bazy surowcowe oraz źródła energii. Zdjęcie jest czarno-białe. Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego W Zakładach Południowych w końcu marca padły pod siekierą pierwsze drzewa, do końca 1937 r. większość konstrukcji żelaznych została zmontowana niektóre budynki (narzędziownia, warsztat mechaniczny) oddano do produkcji; dn. 22 grudnia 1937 r. została uruchomiona pierwsza obrabiarka, 7 kwietnia 1938 r. została ostrzelana pierwsza armata na strzelnicy zakładowej, 5 września 1938 r. została wytopiona pierwsza stal szlachetna…
W.Sz., Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego, „Polska Gospodarcza" 1938 nr 40, s. 17
Polecenie 2
Oceń znaczenie powstania portu w Gdyni dla rozwoju gospodarki i funkcjonowania II RP.
R143zICvgsEpT
Oceń znaczenie powstania portu w Gdyni dla rozwoju gospodarki i funkcjonowania II RP. (Uzupełnij).
Polecenie 3
Wyjaśnij kontrowersje związane z określeniem autora pomysłu wybudowania Centralnego Okręgu Przemysłowego. Z czego mogły twoim zdaniem wynikać?
RAFMxDNPtMq0w
Wyjaśnij kontrowersje związane z określeniem autora pomysłu wybudowania Centralnego Okręgu Przemysłowego. Z czego mogły twoim zdaniem wynikać? (Uzupełnij).