1116 [online], dostępny w internecie: Polona. Zdjęcie przedstawia stronę starej księgi z odręcznie zapisanym w dwóch kolumnach tekstem. Początek tekstu ozdabia duża litera inicjalna. Kronika polska W średniowiecznej literaturze polskiej również zostały sformułowane ideały władcy i świętego. Na początku XII wieku (ok. 1116) powstała kronika, napisana po łacinie prawdopodobnie przez Francuza związanego z dworem Bolesława Krzywoustego. Dzieło, nazwane Kroniką polską Galla Anonima, składa się z trzech ksiąg i obejmuje czasy od legendarnych początków państwa polskiego (legendy o Popielu, Piaście Kołodzieju, Wandzie) aż po współczesne kronikarzowi. Ideał władcy znalazł tu swoje ucieleśnienie w trzech Bolesławach: Chrobrym, Śmiałym i Krzywoustym. 1170 Source: Jean Fouquet, Śmierć Rolanda [online], dostępny w internecie: Wikimedia Commons. Obraz przedstawia po lewej stronie pole bitwy. Toczy się walka rycerzy w zbrojach, na koniach. W centralnej części znajduje się wzgórze, które oddziela pole bitwy od gęstego lasu. Na brzegu lasu, na trawie leży na ziemi martwy rycerz w zbroi. Przy nim miecz i róg na sznurze. Przy ciele przyklęka inny rycerz w zbroi. Trzyma ręce na piersiach. Za nim leży stos zabitych rycerzy. Dalej znajduje się las. Pieśń o Rolandzie Utwór datowany jest na XI wiek, a znany jest z anglo-normandzkiego rękopisu oksfordzkiego z 1170. Największą popularność zyskiwały opowieści skupione wokół niezwykłych postaci rycerzy, np. króla Artura i jego rycerzy Okrągłego Stołu czy też walecznego Rolanda, stawiającego opór muzułmanom atakującym Europę (Pieśń o Rolandzie). 1190 Source: Jean Fouquet, Fontanna Tristana i Izoldy, Luwr[online], dostępny w internecie: Wikimedia Commons. Zdjęcie przedstawia płaskorzeźbę. Przy fontannie stoi mężczyzna w koronie, z wiewiórką na prawej ręce i kobieta w długiej sukni, trzymająca na lewej ręce ptaka. Za fontanną rośnie drzewo. Z jego korony wyłania się głowa dojrzałego, brodatego mężczyzny w koronie. Dzieje Tristana i Izoldy Tematyka miłosna obok tematyki wojennej wiązała się z etosem rycerskim. Najsłynniejszym romansem tego czasu są Dzieje Tristana i Izoldy. Jej najstarsze pisemne wersje pochodzą z XII wieku. 1280 Kazania świętokrzyskie, manuskrypt, [online], dostępny w internecie: Polona. Zdjęcie przedstawia zniszczone fragmenty starych kart, na których zapisany jest odręcznie tekst w języku łacińskim. Brzeg kart są porwane, nierówne. Kazania świętokrzyskie Obok historiografii popularnym działem średniowiecznego piśmiennictwa było kaznodziejstwo. Do dziś zachowały się wspaniałe przykłady kazań, będące równocześnie jednymi z najstarszych zabytków języka polskiego. Są to: Kazania świętokrzyskie (druga połowa XIII wieku), będące popisem sztuki oratorskiej, pisane jeszcze częściowo także po łacinie, i Kazania gnieźnieńskie (początek XV wieku), również w obu językach. Aleksander Brückner w 1890 roku odnalazł kazania w oprawie kodeksu, zawierającego Dzieje Apostolskie i Apokalipsę. 1290 [online], dostępny w internecie: Pixabay. Zdjęcie przedstawia wnętrze pracowni malarskiej. Znajduje się w niej paleta pełna różnokolorowych farb oraz szereg ikon z podobiznami świętej rodziny i świętych. Złota legenda Początkowo literaturę średniowiecza charakteryzowała anonimowość – twórcy nie ujawniali imion, stąd znamy niewielu pisarzy tego okresu. Później coraz częściej podpisywali swoje dzieła. Do tych ostatnich należy Jakub de Voragine (ok. 1230–1298) – dominikański kaznodzieja, autor niezwykle popularnej, także w kolejnych epokach Złotej legendy, będącej zbiorem żywotów świętych. Kilka wieków później jego dzieło miało się ponoć przyczynić do nawrócenia założyciela zakonu jezuitów – Ignacego Loyoli. 1463 Strona dzieła, przechowywana w Kungliga bibliotece w Sztokholmie. Zdjęcie przedstawia kartę papieru, na której zapisany jest odręcznie tekst. Wielki Testament Dziełem osobnym i niezwykłym, intrygującym do dziś jest Wielki testament François Villona (1431–ok.1464) – przestępcy o niezwykłym talencie poetyckim, dzięki któremu stał się patronem „poetów przeklętych” z przełomu XIX i XX wieku. Jest uznawany za prekursora nowoczesnej liryki.