Zorientowana poziomo barwna grafika zakomponowana z uproszczonych elementów przedstawiająca jaskinię, z której sklepienia zwieszają się stalaktyty, a z dna wystają stalagmity. Na ilustracji przeważają odcienie szarości. Na tle wnętrza jaskini z lewej strony unoszące się gwiazdki, które układają się tak, jakby wysypano je z góry, po środku dwustronnie zakończona na biało, czarna laska magika i dwie białe rękawiczki
1
Filozofia, czyli dosłownie 'miłość mądrości', zajmuje bardzo ważne miejsce wśród dziedzin nauki. Niektórzy mówią nawet, że nic tak nie rozwija samodzielnego myślenia jak filozofowanie. Dzieci są podobne do filozofów, bo nieustannie dziwią się światu i zadają setki pytań!
Ćwiczenie 1
Wysłuchaj nagrania lub przeczytaj bajkę pt. Malarz i myszyMichela Piquemalat8LfV3HPl0_000tp001Michela Piquemala. Wyjaśnij, co było powodem kary dla malarza.
RPjswEzroxcwx
R1aXadABbdcgt
Zwróć uwagę na to, jak zostało określone zachowanie malarza wobec cesarza.
Powodem kary dla malarza było jego aroganckie zachowanie wobec monarchy.
Ćwiczenie 2
Oceń, czy kara była surowa.
R1SVrBNK6EBih
Zwróć uwagę na to, jak bardzo była to surowa kara.
Kara dla malarza była bardzo surowa. Cesarz skazał go na śmierć przez powieszenie za duże palce u nóg.
Ćwiczenie 3
Jakie było ostatnie życzenie skazanego? Jak uważasz, dlaczego było ono właśnie takie?
RPjstfOaoEHPl
Zwróć uwagę na to, jaki cel miał malarz, wypowiadając swoją prośbę.
Ostatnim życzeniem skazanego było powieszenie go za jeden duży palec od nogi, a nie za dwa. W ten sposób, mając wolny drugi palec, malarz mógł końcem paznokcia dosięgnąć ziemi i malować na piasku.
Ćwiczenie 3
Podaj, jakie było ostatnie życzenie skazanego i wyjaśnij, dlaczego było ono właśnie takie.
R1MEjm4rSXWVy
Zwróć uwagę na to, jaki cel miał malarz, wypowiadając swoją prośbę.
Ostatnim życzeniem skazanego było powieszenie go za jeden duży palec od nogi, a nie za dwa. W ten sposób, mając wolny drugi palec, malarz mógł końcem paznokcia dosięgnąć ziemi i malować na piasku.
Ćwiczenie 4
Wyjaśnij, dlaczego malarz narysował myszki. W jakim świecie jest możliwa taka sytuacja?
R6ExOg3cr2XCQ
Zwróć uwagę na to, jaką opowieścią jest tekst 'Malarz i myszy'.
Malarz narysował myszki, bo wiedział, że lubią one gryźć twarde przedmioty. Liczył, że przegryzą sznur. Taka sytuacja możliwa jest w świecie bajki.
Ćwiczenie 5
Czy malarz mógłby odzyskać wolność w inny sposób?
RTu8qbc1J6utd
Zastanów się, czy skazanego spotkał sprawiedliwy wyrok.
Skazany na śmierć mógłby prosić cesarza o litość, przeprosić i obiecać poprawę, zaproponować w ramach przeprosin piękny obraz.
Ćwiczenie 5
Ustal, czy malarz mógłby odzyskać wolność w inny sposób. Zapisz swoją odpowiedź.
RcH8FRySxuZ0P
Zastanów się, czy skazanego spotkał sprawiedliwy wyrok.
Skazany na śmierć mógłby prosić cesarza o litość, przeprosić i obiecać poprawę, zaproponować w ramach przeprosin piękny obraz.
Ćwiczenie 6
Narysuj 'myszki nadziei'.
RzKAJ0FRNBeBq
Ćwiczenie 6
Opisz, tak jak sobie wyobrażasz 'myszki nadziei'.
RFOiu94n2IBcB
Zastanów się, czym charakteryzowały się myszki i jakie można im przypisać cechy.
'Myszki nadziei' były bardzo mądre. Zrobiły dokładnie to, czego oczekiwał od nich malarz. Pomogły mu w odzyskaniu wolności, tak jakby wiedziały, że jest to bardzo istotne w jego życiu. Myszki dawały mu nadzieję, że można znaleźć wyjście z trudnej sytuacji.
R1NUrNwQ8XoUE11
Ćwiczenie 7
Ćwiczenie 7
Wypisz dwa przykłady utworów literackich lub filmów, w których myszy zostały przedstawione w sposób fantastyczny.
R6JYuDb0FbyUZ
Przypomnij sobie treść bajek i filmów lub skorzystaj z dostępnych źródeł informacji.
Teksty literackie: 'Calineczka', 'Legenda o Popielu'; filmy: 'Tom i Jerry', 'Myszka Miki', 'Stuart Malutki'.
1
Przeczytaj bajkę Malarz i myszy, a następnie wykonaj polecenia.
Malarz i myszy (bajka chińska)
Michel PiquemalMalarz i myszy (bajka chińska)
Zdarzyło się raz na dworze chińskiego cesarza, że pewien malarz zachował się aroganckot8LfV3HPl0_000tp002arogancko wobec monarchyt8LfV3HPl0_000tp003monarchy. Z powodu podobnej bezczelności cesarz skazał go na powieszenie za duże palce u nóg. Artysta, prosząc o łaskę, zapytał, czy nie mógłby być powieszony na jednym palcu. Cesarz zgodził się na to przekonany, że to uczyni śmierć skazańca jeszcze straszniejszą. A potem oddalił się wraz z całym dworem, nie chcąc towarzyszyć agoniit8LfV3HPl0_000tp004agonii malarza, która – jak sądzono – mogła trwać bardzo długo. Kiedy malarz został sam, zwisając głową w dół, ze związanymi rękami, spróbował pomimo to dotknąć ziemi wolnym palcem u nogi. Potem końcem paznokcia zaczął rysować na piasku białe myszki. Tak pilnie się do tego przyłożył, nakreślił je z tak wiernym podobieństwem, że piaskowe myszki wdrapały się po jego nodze i doszły aż do sznura. Obgryzały go tak cierpliwie, że go w końcu przegryzły. A malarz ucałował ich wąsy i spokojnie odszedł w stronę wolności.
unikatowy_nr_id_wpisu_01 Źródło: Michel Piquemal, Malarz i myszy (bajka chińska), [w:] tegoż, Bajki filozoficzne, tłum. Helena Sobieraj, Warszawa 2011, s. 49.
R1Jw1k9zmncrp
Ćwiczenie 8
Ćwiczenie 8
Zacytuj fragment powyższego tekstu odnoszący się do świata realistycznego, czyli prawdopodobnego i taki, który prezentuje świat fantazji, czyli nierealistyczny, wyobrażony.
R12Uwy165kPMq
Zastanów się, które wydarzenia mogłyby się dziać w świecie baśniowym, nierealnym, a które w codziennym życiu.
Fragment tekstu odnoszący się do świata realistycznego:
'Zdarzyło się raz na dworze chińskiego cesarza, że pewien malarz zachował się arogancko wobec monarchy. Z powodu podobnej bezczelności cesarz skazał go na powieszenie za duże palce u nóg. Artysta, prosząc o łaskę, zapytał, czy nie mógłby być powieszony na jednym palcu. Cesarz zgodził się na to przekonany, że to uczyni śmierć skazańca jeszcze straszniejszą. A potem oddalił się wraz z całym dworem, nie chcąc towarzyszyć agonii malarza, która – jak sądzono – mogła trwać bardzo długo'.
Fragment tekstu odnoszący się do świata fantastycznego
'Kiedy malarz został sam, zwisając głową w dół, ze związanymi rękami, spróbował pomimo to dotknąć ziemi wolnym palcem u nogi. Potem końcem paznokcia zaczął rysować na piasku białe myszki. Tak pilnie się do tego przyłożył, nakreślił je z tak wiernym podobieństwem, że piaskowe myszki wdrapały się po jego nodze i doszły aż do sznura. Obgryzały go tak cierpliwie, że go w końcu przegryzły. A malarz ucałował ich wąsy i spokojnie odszedł w stronę wolności'.
Ćwiczenie 9
R1VyxYfjG0hQA1
Ćwiczenie 10
'Wyobraźnia nie ma granic, może nawet zmienić rzeczywistość'. Czy ta myśl znajduje swoje uzasadnienie w bajce Michela Piquemala? Uzasadnij odpowiedź.
R6TJQFWqKMmlS
Zastanów się, co mógł ocalić malarz dzięki swojej wyobraźni.
Dzięki swojej wyobraźni malarz uratował życie. Stworzył myszki, które odmieniły jego los. Myśl ta znajduje swoje uzasadnienie w treści bajki.
Ćwiczenie 11
Wyjaśnij, jak rozumiesz ostatnie słowa tekstu: 'odszedł w stronę wolności'.
R11KHS097n5Rr
Zwróć uwagę na to, jakim słowem można teraz określić malarza.
Ostatnie słowa tekstu 'odszedł w stronę wolności' wskazują na to, że malarz jest już człowiekiem wolnym i podąża tam, gdzie będzie szanowana jego wolność.
Ćwiczenie 12
Wyjaśnij, jak rozumiesz słowo 'wolność'.
R1eqty60tZldT
Zwróć uwagę na to, że słowo wolność może być różnie rozumiane.
Wolność oznacza możliwość decydowania o sobie, wypowiadania własnego zdania i podejmowania decyzji. Wolny jest ten, kto nie jest więźniem, a wolne państwo to takie, które nie jest podporządkowane innemu państwu.
Ćwiczenie 13
Przypomnij sobie, jak Gaweł z wiersza pt. Paweł i Gaweł Aleksandra Fredry rozumiał wolność. Jak myślisz, jak daleko może sięgać wolność? Dlaczego? Zapisz swoją odpowiedź.
R1KaLWcPhE4xr
Znajdź w dostępnych źródłach wiersz 'Paweł i Gaweł' Aleksandra Fredry i przypomnij sobie, jak Gaweł odpowiadał Pawłowi na jego prośby.
Gaweł odpowiadał sąsiadowi Pawłowi tymi słowami: 'Wolnoć, Tomku, w swoim domku'. Bohater wiersza Aleksandra Fredry rozumiał wolność tak, że w swoim domu ma prawo robić to, co uważa za słuszne. Jednak sytuacja może się zmienić, gdy tym działaniem narusza on prawa sąsiadów. Tam, gdzie dzielimy przestrzeń z innymi ludźmi, powinniśmy również szanować ich prawa.
Ćwiczenie 14
RGTdMns0fepc31
1
Ćwiczenie 15
Wyjaśnij, co to znaczy, że wolność nie jest nieograniczona.
RDvoMwjL9SMtE
Zastanów się, dlaczego wolność jest w pewnym stopniu ograniczona.
Wolność nie jest nieograniczona, ponieważ nie możemy robić wszystkiego tego, na co mamy ochotę. Powinniśmy szanować i uznawać prawa i potrzeby innych ludzi.
Ćwiczenie 16
Wskaż kto, co i kiedy może ograniczyć wolność.
RFipLXpCfgPQx
Zastanów się, w jakich sytuacjach w szkole czy na podwórku może dochodzić do ograniczania wolności innych.
Ogranicza się czyjąś wolność na przykład przez wyśmiewanie kogoś, szydzenie, nieuznawanie czyjegoś prawa do wypowiedzi, niesprawiedliwe traktowanie kogoś w grze lub w innej zabawie lub dyskwalifikowanie kogoś z zabawy z tego powodu, że kogoś nie darzymy sympatią.
Ćwiczenie 16
Podaj przykłady sytuacji lub zachowań, gdy ktoś lub coś może ograniczyć wolność.
RF4jvVTdhtUZp
Zastanów się, w jakich sytuacjach w szkole czy na podwórku może dochodzić do ograniczania wolności innych.
Ogranicza się czyjąś wolność na przykład przez wyśmiewanie kogoś, szydzenie, nieuznawanie czyjegoś prawa do wypowiedzi, niesprawiedliwe traktowanie kogoś w grze lub w innej zabawie lub dyskwalifikowanie kogoś z zabawy z tego powodu, że kogoś nie darzymy sympatią.
Ćwiczenie 17
Na czym, według ciebie, polega odpowiedzialność? Wypisz przykłady odpowiedzialnych zachowań.
R14qXV0Ulnotc
Zastanów się, jakie cechy powinien mieć człowiek odpowiedzialny. Zwróć uwagę na to, że odpowiedzialność wpływa na relacje między ludźmi. Przeanalizuj sytuacje, w których ktoś zachował się odpowiedzialnie lub nieodpowiedzialnie.
Odpowiedzialność polega na tym, że potrafimy sprostać obowiązkom i odpowiadać za swoje czyny. Człowiek odpowiedzialny jest obowiązkowy, rzetelny, solidny, pracowity, konsekwentny w działaniu, lojalny.
Przykłady odpowiedzialnego zachowania:
należyte sprawowanie opieki nad dziećmi przez dorosłych,
systematyczna nauka i odrabianie zadań domowych,
rzetelne wykonywanie obowiązków np. sprzątanie w domu,
służenie pomocą potrzebującym, np. słabszych i chorym,
punktualne przychodzenie na spotkania,
wywiązywanie się z obietnic.
Przykłady nieodpowiedzialnego zachowania:
zaniedbywanie nauki,
niewykonywanie codziennych obowiązków,
niedotrzymywanie danego słowa,
niebezpieczne zachowania, np. zbyt szybka jazda na hulajnodze,
rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji,
wyśmiewanie kogoś, kto jest słaby i chory,
odmawianie pomocy, gdy wiemy, jak pomóc, np. w lekcjach.
Ćwiczenie 18
Określ, co według ciebie oznacza wolność w myśleniu i działaniu.
R1oM5Om5uIoq6
Zastanów się, czy na co dzień możesz robić to, co chcesz. Czy twoje działania nie ograniczają wolności innych? Słuchasz głośno muzyki, bo tak lubisz. Pomyśl, czy wówczas nie przeszkadzasz sąsiadce, która usypia dziecko.
Wolność w myśleniu i działaniu oznacza prawo każdego człowieka do swobodnego wypowiadania swoich myśli, uczuć, uczenia się, rozwijania, zdobywania nowych umiejętności, podejmowania decyzji, planowania, wybierania. Należy pamiętać, że nasze prawo do wolności nie może naruszać prawa do wolności drugiego człowieka.
Polecenie 1
Czy potrafisz samodzielnie myśleć? Uzasadnij swoje zdanie.
R1c5jjxK34Tb4
Ćwiczenie 19
Wskaż, co według ciebie powinno być pierwsze: myślenie czy działanie. Dlaczego?
Rifsy7Qr6ct2r
Zastanów się, co w trudnej sytuacji wybieramy najpierw, czy powinniśmy ją przemyśleć, czy też od razu zacząć działać.
Pierwsze powinno być myślenie, a później działanie. Dzięki myśleniu jesteśmy w stanie przewidzieć skutki naszego działania.
Ćwiczenie 19
Określ, co według ciebie powinno być pierwsze: myślenie czy działanie. Dlaczego?
RNnksGCt7siyy
Zastanów się, co w trudnej sytuacji wybieramy najpierw, czy powinniśmy ją przemyśleć, czy też od razu zacząć działać.
Pierwsze powinno być myślenie, a później działanie. Dzięki myśleniu jesteśmy w stanie przewidzieć skutki naszego działania.