Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapami, a następnie wykonaj polecenie.

RQUc9TmwzTGgc1
Mapa przedstawia Europę po pierwszej wojnie światowej. Powstały w niej takie państwa jak Finlandia, Estonia, Łotwa, Litwa, Polska, Królestwo Serbów Chorwatów i Słoweńców, Gruzja, Azerbejdżan, Armenia. Syria i Liban, które znajdowały się pod francuską kontrolą oraz Irak, Transjordania i Palestyna znajdujące się pod kontrolą Brytyjczyków. Na mapie zaznaczono granice Ukraińskiej oraz Białoruskiej Republiki Radzieckiej, które stanowiły część Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich powstałego na bazie Imperium Rosyjskiego. Austro-Węgry uległy rozpadowi, a terytoria tych państw znacznie się zmniejszyły. Postanowienia traktatu z Austrią w Saint-Germain-en-Laye (10.09.1919): - Czechy i Morawy utracone na rzecz Czechosłowacji.
- Dalmacja, Bośnia i Hercegowina przekazane na rzecz Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców (późniejszej Jugosławii).
- Galicja przeszła pod władanie Polski (początkowo prawo dysponowania tym obszarem otrzymały państwa ententy).
- Włochy otrzymały Istrię, południowy Tyrol i Trentino (Trydent).
- Bukowinę przyznano Rumunii.
  • Postanowienia traktatu z Węgrami w Trianon (04.06.1920): Węgry uznały niepodległość Czechosłowacji oraz Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców. Część obszaru Węgier została podzielona między sąsiadów:
    - Rumunia uzyskała Siedmiogród oraz części Kriszany, Marmaroszu i Banatu i kilka innych, mniejszych krain historycznych,
    - Czechosłowacja uzyskała tereny dzisiejszej Słowacji (dawne Górne Węgry) i Ruś Zakarpacką,
    - Królestwo Serbów Chorwatów i Serbów uzyskało Chorwację, Bośnię, Hercegowinę, większość Baczki oraz część Banatu,
    - Austria uzyskała zachodnie części komitatów Sopron, Moson i Vas, z których utworzono prowincję Burgenland.
  • Postanowienia traktatu z Bułgarią w Neuilly (27.11.1919): - południowa Dobrudża trafiła do Rumunii,
    - Trację Zachodnią przyznano Grecji,
    - skrawki na zachodniej granicy przyznano Królestwu Serbów, Chorwatów i Słoweńców.
  • Postanowienia traktatu z Turcją w Sevres (10.08.1920): - Syria - mandat Francji.
    - Palestyna, Irak, Transjordania i Cypr: mandaty Wielkiej Brytanii.
    - Wschodnia Tracja do Grecji.
    - Cieśniny miały stać się regionem zdemilitaryzowanym.
    - Anatolia Wschodnia częściowo przekazana Armenii i częściowo autonomicznemu Kurdystanowi.
    Republikański rząd Turcji uzyskał korzystniejsze warunki potwierdzone nowym układem pokojowym w 1923 roku.
  • Postanowienia traktatu wersalskiego z Niemcami (28.06.1919):
  • 1: Alzacja i część Lotaryngii zyskane przez Niemców w 1871 r. w wyniku wojny francusko-pruskiej powróciły do Francji.
  • 2: Nadrenia - strefa zdemilitaryzowana, okupowana przez 15 lat przez wojska państw sprzymierzonych.
  • 3: Zagłębie Saary pod zarządem Ligi Narodów na okres 15 lat; po ich upływie miał się tam odbyć plebiscyt, w którym mieszkańcy mieli zadecydować, czy wolą znaleźć się w ramach państwa niemieckiego czy francuskiego.
  • 4: Na mocy postanowień traktatu wersalskiego Polsce przyznano: Wielkopolskę, Pomorze bez Wolnego Miasta Gdańsk. Na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach odbyły się plebiscyty; Niemcy zostały podzielone na dwie części, Prusy Wschodnie zostały oddzielone od reszty Niemiec przez polskie Pomorze.
  • 5: Gdańsk otrzymał status Wolnego Miasta pod zarządem Ligi Narodów.
  • 6: Eupen, Malmedy i Moresnet przyznano Belgii.
  • 7: Północny Szlezwik powrócił do Danii, południowy pozostał przy Niemczech.
  • 8: Od stycznia 1920 r. Okręg Kłajpedy był zarządzany przez Francję w imieniu Ligi Narodów. W 1923 r. po wybuchu powstania, zainspirowanego przez rząd litewski, Okręg Kłajpedy został włączony do Litwy.
  • 9: Terytoria otrzymane przez Niemcy na mocy pokoju w Brześciu Litewskim, zawartym 3 marca 1918 r., między Cesarstwem Niemieckim , Austro-Węgrami i ich sojusznikami: Carstwem Bułgarii i Imperium Osmańskim a Rosją Sowiecką, zostały wyzwolone, zaś Estonia, Litwa i Łotwa zgodnie z zasadą prawa do samostanowienia stały się państwami niepodległymi.
  • 10: Połączenie (Anschluss) między Niemcami a Austrią zostało zabronione.
  • 11: Wielkopolska została przyłączona do Polski.
  • 12: Czechosłowacja otrzymała okręg hulczyński (część powiatu raciborskiego na Śląsku).
  • 13: Na Warmii, Mazurach i Górnym Śląsku miały odbyć się plebiscyty.
  • Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
    RSgNjQxBbxNGZ1
    Mapa przedstawia podział administracyjny Francji z wyróżnioną prowincją Alzacji i fragmentem Lotaryngii. Inne prowincje to Akwitania, Midi-Pireneje, Langwedocja-Roussillion, Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże, Korsyka, Rodan-Alpy, Owernia, Limousin, Poitou-Charentes, Kraj Loary, Region Centralny, Burgundia, Franche-span lang='fr'>Comte, Szampania-Ardeny, Ile-de-France, Pikardia, Nord-Pas-Calais, Górna Normandia, Dolna Normandia i Bretania. Podano daty zawarcia traktatów. Traktat wersalski z Niemcami - 28.06.1919 Traktat z Austrią w St. Germain - 10.09.1919 Traktat z Węgrami w Trianon - 4.06.1920 Traktat z Bułgarią w Neuilly - 27.11.1919 Traktat z Turcją w Sevres - 10.08.1920
    Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
    Polecenie 2

    Określ, które z państw pokonanych na mocy ustaleń traktatów pokojowych kończących I wojnę światową poniosło największe straty terytorialne, a które najmniejsze. Z czego to mogło wynikać?

    RLHQ8D9GwFhjZ
    Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
    Polecenie 3

    Dokonaj oceny podziału terytorialnego wprowadzonego na mocy decyzji konferencji wersalskiej. Jakie dodatkowe problemy mógł on generować? Zwróć uwagę na to, jaki był stosunek do traktatów w niektórych państwach pokonanych, jaki charakter miały nowo powstałe państwa (jedno- czy wielonarodowy) oraz jaka była pozycja tych państw w Europie.

    R14sezuETKuv8
    Twoja odpowiedź (Uzupełnij).