Mapa ukazująca wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Na mapie zaznaczone zostały posiadłości brytyjskie, czyli Terytorium Północno-Zachodnie i Terytorium Missisipi lezące między Luizjaną a stanami na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej. Między tymi właśnie stanami, czyli Massachusetts, New Hampshire, Nowy Jork, Bostonem Connecticut, Pensylwanią, Maryland, New jersey, Delaware, Wirginią, Karoliną Północną, Karoliną Południową i Georgią a posiadłościami brytyjskimi przebiegała granica, poza którą zakazano kolonistom swobodnego zajmowania ziemi (1763). Na mapie zaznaczono także miejsce buntu kolonialnego w 1773 roku, czyli tak zwanej herbatki bostońskiej w Bostonie. Ukazano także działania floty i wojsk brytyjskich (drogę wzdłuż wschodniego wybrzeża od Nowej Szkocji do Georgii, Karoliny Południowej i Północnej i Wirginii. Działania wojsk amerykańskich z Nowego Jorku do między innymi: Saratogi, Oriskany, Quebecu, Filadelfii i Yorktown oraz na terenie Terytorium Północno-Zachodniego i Georgii. Jak również działania floty francuskiej i hiszpańskiej sprzymierzonych ze Stanami Zjednoczonymi - od Roode Island do Yorktown i z Ameryki Południowej do Yorktown. Zaznaczono także miejsce uchwalenia i proklamacji Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych w New Jersey 4 lipca 1776 roku. Wskazane także zostały miejsca ważniejszych bitew z udziałem Polaków: w Saratodze (1777)Savannah (1778-1779), Charleston (1779-1780), a także miejsce ufortyfikowane przez Tadeusza Kościuszkę, czyli Saratogę.
Opis interaktywny: 1. Tzw. herbatka bostońska herbatka bostońska. Ilustracja z książki Historia Ameryki Północnej, wydanej w 1789 r. Obraz przedstawia statek żeglowy wpływający do portu. Marynarze wyrzucają z jego pokładu do wody paczki z herbatą. Całej sytuacji przyglądają się stojący na nabrzeżu ludzie. Źródło: Wikimedia Commons, domen publiczna. W 1773 r. mieszkańcy Bostonu, leżącego w kolonii Massachusetts, zatopili transportujące herbatę statki Kompanii Wschodnioindyjskiej. Zrobili to na znak protestu przeciwko fiskalnej polityce metropolii. Wskutek tych wydarzeń władze zamknęły port w Bostonie, co źle wpłynęło na sytuację gospodarczą w regionie i wywołało radykalizację nastrojów społecznych.
2. Bitwa pod Lexington, Amos Doolittle, Potyczka pod Lexington, 1775 r. Mapa ukazująca miejsce bitwy w stanie New Hampshire, na Wschodnim Wybrzeżu Ameryki Północnej. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. W kwietniu 1755 r. pod Lexington miała miejsce pierwsza poważna potyczka, która wywiązała się między oddziałem angielskim a kolonistami. Około 700 brytyjskich żołnierzy zostało zaatakowanych w drodze do miasta Concord, w kolonii Massachusetts, gdzie mieli przejąć zapasy wojskowe. Starcie zakończyło się zwycięstwem kolonistów, jednak w krótkim czasie doszło do kolejnych. Ostatecznie Brytyjczycy wycofali się do Charlestown, a obie strony poniosły porównywalne straty w ludziach. Epizod ten uznawany jest za początek wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775–1783).
3. Bitwa pod Saratogą, John Trumbull, Gen. John Burgoyne poddaje się gen. Horatiowi Gatesowi po bitwie pod Saratogą, 1821 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na polu, pośród drzew zgromadzona jest duża grupa żołnierzy. W pobliżu namiotu, na którym powiewa flaga Stanów Zjednoczonych znajduje się duża grupa wysokich rangą wojskowych. Mężczyźni przyglądają się generałowi Johnowi Burgoyne'owi, który poddaje się generałowi Horatiowi Gatesowi. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Od 17 września do 8 października 1777 r. pod Saratogą w kolonii Nowy Jork doszło do serii starć między siłami brytyjskimi a amerykańskimi. Mniej liczna, ale lepiej przeszkolona armia brytyjska skapitulowała w połowie października 1777 r. Było to wydarzenie przełomowe w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, ponieważ zwycięstwo kolonistów przekonało do włączenia się do konfliktu po ich stronie Francję i sprzymierzoną z nią Hiszpanię. Do zwycięstwa pod Saratogą przyczynił się Tadeusz Kościuszko, odpowiedzialny za budowę amerykańskich fortyfikacji polowych. Brytyjczycy nie mogli się przez nie przedrzeć i chcąc obejść je od strony znajdującego się w pobliżu lasu, wpadli w zasadzkę.
4. Uchwalenie i proklamacja Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych deklaracja niepodległości John Trumbull, Deklaracja niepodległości, 1819 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Ukazuje ona salę, w której znajduje się duża grupa mężczyzn w strojach typowych dla osiemnastowiecznej arystokracji. Część z mężczyzn siedzi, część stoi, jest także grupa stojąca przy stole, na którym widać liczne kartki papieru. Na przeciw stojących siedzi w fotelu mężczyzna. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. 4 lipca 1776 r. w Filadelfii (Pensylwania), podczas II Kongresu Kontynentalnego, przedstawiciele angielskich kolonii ogłosili Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych, w której oznajmili decyzję o uniezależnieniu od Wielkiej Brytanii i utworzeniu własnego państwa, składającego się z 13 stanów. W uzasadnieniu wskazywali nagminne łamanie praw przez kolonialne władze oraz despotyzm króla Jerzego III.
5. Fortyfikacje Tadeusza Kościuszki. Pozostałości Fortu Clinton w West Point z pomnikiem Tadeusza Kościuszki w tle, widok współczesny. Zdjęcie przedstawia fragment wymurowanej z kamieni ściany fortykikacyjnej, na której umieszczona jest tablica pamiatkowa. Na drugim planie widać wysoki postument, a na nim postać Tadeusza Kościuszki. Źródło: Ahodges7, Wikimedia Commons, licencja CC BY-SA 3.0. W 1778 r. na zlecenie Jerzego Waszyngtona Tadeusz Kościuszko przejął rozpoczętą na początku wojny budowę Fortu Clinton w West Point i zaprojektował fortyfikacje. Według Waszyngtona była to najlepsza pozycja obronna na całym kontynencie północnoamerykańskim. Z wysokich wzgórz, przez które przepływała rzeka Hudson, armia amerykańska kontrolowała ważny jej odcinek. Koloniści przerzucili przez rzekę wielki żelazny łańcuch, aby uniemożliwić brytyjskim statkom dalszą żeglugę w górę rzeki.
6. Oblężenie Savannah Stanisław Kaczor-Batowski, Śmierć Pułaskiego pod Savannah, 1933 r. Obraz przedstawia scenę bitewną. Widać licznych żołnierzy walczących na koniach. Na pierwszym planie, na karym koniu stojącym dęba znajduje się Pułaski. Atakuje go od tyłu żołnierz. Generał spada z konia. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Kazimierz Pułaski, generał brygady amerykańskiej kawalerii, poniósł śmierć w wyniku ran odniesionych w czasie oblężenia miasta Savannah, trwającego od 16 września do 9 października 1779 r. Koloniści ponieśli porażkę i Savannah pozostało w rękach brytyjskich do lipca 1782 r.
7. Oblężenie Yorktown John Trumbull, Kapitulacja lorda Cornwallisa pod Yorktown, 1820 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na polu bitewnym stoją naprzeciw siebie dwa wojska. Po obu stronach widać zarówno kawalerzystów, jak i piechurów. Żołnierze stoją w oczekiwaniu, nie walczą. Pomiędzy wojskami jedzie na koniu lord Cornwallis. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Przełomowy epizod i ostatnie poważne starcie w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Oblężenie miasteczka Yorktown w Wirginii trwało niemal trzy tygodnie, od 28 września do 17 października 1781 r. Zakończyło się pokonaniem 7,5 tys. żołnierzy armii brytyjskiej przez Armię Kontynentalną, liczącą niemal 9 tys. żołnierzy i wspieraną przez oddziały francuskie (prawie 11 tys. żołnierzy). Wielka Brytania straciła w tej bitwie jedną czwartą wszystkich swoich sił, a parlament nie zgodził się na wysłanie kolejnych oddziałów. Wojna toczyła się jeszcze na morzu – między Anglią a Francją – ale w Londynie przewagę zdobyło ugrupowanie dążące do zakończenia konfliktu. Dwa lata po kapitulacji pod Yorktown Wielka Brytania uznała niepodległość Stanów Zjednoczonych, podpisując pokój paryski, który zakończył konflikt.
Mapa ukazująca wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Na mapie zaznaczone zostały posiadłości brytyjskie, czyli Terytorium Północno-Zachodnie i Terytorium Missisipi lezące między Luizjaną a stanami na wschodnim wybrzeżu Ameryki Północnej. Między tymi właśnie stanami, czyli Massachusetts, New Hampshire, Nowy Jork, Bostonem Connecticut, Pensylwanią, Maryland, New jersey, Delaware, Wirginią, Karoliną Północną, Karoliną Południową i Georgią a posiadłościami brytyjskimi przebiegała granica, poza którą zakazano kolonistom swobodnego zajmowania ziemi (1763). Na mapie zaznaczono także miejsce buntu kolonialnego w 1773 roku, czyli tak zwanej herbatki bostońskiej w Bostonie. Ukazano także działania floty i wojsk brytyjskich (drogę wzdłuż wschodniego wybrzeża od Nowej Szkocji do Georgii, Karoliny Południowej i Północnej i Wirginii. Działania wojsk amerykańskich z Nowego Jorku do między innymi: Saratogi, Oriskany, Quebecu, Filadelfii i Yorktown oraz na terenie Terytorium Północno-Zachodniego i Georgii. Jak również działania floty francuskiej i hiszpańskiej sprzymierzonych ze Stanami Zjednoczonymi - od Roode Island do Yorktown i z Ameryki Południowej do Yorktown. Zaznaczono także miejsce uchwalenia i proklamacji Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych w New Jersey 4 lipca 1776 roku. Wskazane także zostały miejsca ważniejszych bitew z udziałem Polaków: w Saratodze (1777)Savannah (1778-1779), Charleston (1779-1780), a także miejsce ufortyfikowane przez Tadeusza Kościuszkę, czyli Saratogę.
Opis interaktywny: 1. Tzw. herbatka bostońska herbatka bostońska. Ilustracja z książki Historia Ameryki Północnej, wydanej w 1789 r. Obraz przedstawia statek żeglowy wpływający do portu. Marynarze wyrzucają z jego pokładu do wody paczki z herbatą. Całej sytuacji przyglądają się stojący na nabrzeżu ludzie. Źródło: Wikimedia Commons, domen publiczna. W 1773 r. mieszkańcy Bostonu, leżącego w kolonii Massachusetts, zatopili transportujące herbatę statki Kompanii Wschodnioindyjskiej. Zrobili to na znak protestu przeciwko fiskalnej polityce metropolii. Wskutek tych wydarzeń władze zamknęły port w Bostonie, co źle wpłynęło na sytuację gospodarczą w regionie i wywołało radykalizację nastrojów społecznych.
2. Bitwa pod Lexington, Amos Doolittle, Potyczka pod Lexington, 1775 r. Mapa ukazująca miejsce bitwy w stanie New Hampshire, na Wschodnim Wybrzeżu Ameryki Północnej. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. W kwietniu 1755 r. pod Lexington miała miejsce pierwsza poważna potyczka, która wywiązała się między oddziałem angielskim a kolonistami. Około 700 brytyjskich żołnierzy zostało zaatakowanych w drodze do miasta Concord, w kolonii Massachusetts, gdzie mieli przejąć zapasy wojskowe. Starcie zakończyło się zwycięstwem kolonistów, jednak w krótkim czasie doszło do kolejnych. Ostatecznie Brytyjczycy wycofali się do Charlestown, a obie strony poniosły porównywalne straty w ludziach. Epizod ten uznawany jest za początek wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych (1775–1783).
3. Bitwa pod Saratogą, John Trumbull, Gen. John Burgoyne poddaje się gen. Horatiowi Gatesowi po bitwie pod Saratogą, 1821 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na polu, pośród drzew zgromadzona jest duża grupa żołnierzy. W pobliżu namiotu, na którym powiewa flaga Stanów Zjednoczonych znajduje się duża grupa wysokich rangą wojskowych. Mężczyźni przyglądają się generałowi Johnowi Burgoyne'owi, który poddaje się generałowi Horatiowi Gatesowi. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Od 17 września do 8 października 1777 r. pod Saratogą w kolonii Nowy Jork doszło do serii starć między siłami brytyjskimi a amerykańskimi. Mniej liczna, ale lepiej przeszkolona armia brytyjska skapitulowała w połowie października 1777 r. Było to wydarzenie przełomowe w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych, ponieważ zwycięstwo kolonistów przekonało do włączenia się do konfliktu po ich stronie Francję i sprzymierzoną z nią Hiszpanię. Do zwycięstwa pod Saratogą przyczynił się Tadeusz Kościuszko, odpowiedzialny za budowę amerykańskich fortyfikacji polowych. Brytyjczycy nie mogli się przez nie przedrzeć i chcąc obejść je od strony znajdującego się w pobliżu lasu, wpadli w zasadzkę.
4. Uchwalenie i proklamacja Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych deklaracja niepodległości John Trumbull, Deklaracja niepodległości, 1819 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Ukazuje ona salę, w której znajduje się duża grupa mężczyzn w strojach typowych dla osiemnastowiecznej arystokracji. Część z mężczyzn siedzi, część stoi, jest także grupa stojąca przy stole, na którym widać liczne kartki papieru. Na przeciw stojących siedzi w fotelu mężczyzna. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. 4 lipca 1776 r. w Filadelfii (Pensylwania), podczas II Kongresu Kontynentalnego, przedstawiciele angielskich kolonii ogłosili Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych, w której oznajmili decyzję o uniezależnieniu od Wielkiej Brytanii i utworzeniu własnego państwa, składającego się z 13 stanów. W uzasadnieniu wskazywali nagminne łamanie praw przez kolonialne władze oraz despotyzm króla Jerzego III.
5. Fortyfikacje Tadeusza Kościuszki. Pozostałości Fortu Clinton w West Point z pomnikiem Tadeusza Kościuszki w tle, widok współczesny. Zdjęcie przedstawia fragment wymurowanej z kamieni ściany fortykikacyjnej, na której umieszczona jest tablica pamiatkowa. Na drugim planie widać wysoki postument, a na nim postać Tadeusza Kościuszki. Źródło: Ahodges7, Wikimedia Commons, licencja CC BY-SA 3.0. W 1778 r. na zlecenie Jerzego Waszyngtona Tadeusz Kościuszko przejął rozpoczętą na początku wojny budowę Fortu Clinton w West Point i zaprojektował fortyfikacje. Według Waszyngtona była to najlepsza pozycja obronna na całym kontynencie północnoamerykańskim. Z wysokich wzgórz, przez które przepływała rzeka Hudson, armia amerykańska kontrolowała ważny jej odcinek. Koloniści przerzucili przez rzekę wielki żelazny łańcuch, aby uniemożliwić brytyjskim statkom dalszą żeglugę w górę rzeki.
6. Oblężenie Savannah Stanisław Kaczor-Batowski, Śmierć Pułaskiego pod Savannah, 1933 r. Obraz przedstawia scenę bitewną. Widać licznych żołnierzy walczących na koniach. Na pierwszym planie, na karym koniu stojącym dęba znajduje się Pułaski. Atakuje go od tyłu żołnierz. Generał spada z konia. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Kazimierz Pułaski, generał brygady amerykańskiej kawalerii, poniósł śmierć w wyniku ran odniesionych w czasie oblężenia miasta Savannah, trwającego od 16 września do 9 października 1779 r. Koloniści ponieśli porażkę i Savannah pozostało w rękach brytyjskich do lipca 1782 r.
7. Oblężenie Yorktown John Trumbull, Kapitulacja lorda Cornwallisa pod Yorktown, 1820 r. Obraz przedstawia scenę rodzajową. Na polu bitewnym stoją naprzeciw siebie dwa wojska. Po obu stronach widać zarówno kawalerzystów, jak i piechurów. Żołnierze stoją w oczekiwaniu, nie walczą. Pomiędzy wojskami jedzie na koniu lord Cornwallis. Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna. Przełomowy epizod i ostatnie poważne starcie w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Oblężenie miasteczka Yorktown w Wirginii trwało niemal trzy tygodnie, od 28 września do 17 października 1781 r. Zakończyło się pokonaniem 7,5 tys. żołnierzy armii brytyjskiej przez Armię Kontynentalną, liczącą niemal 9 tys. żołnierzy i wspieraną przez oddziały francuskie (prawie 11 tys. żołnierzy). Wielka Brytania straciła w tej bitwie jedną czwartą wszystkich swoich sił, a parlament nie zgodził się na wysłanie kolejnych oddziałów. Wojna toczyła się jeszcze na morzu – między Anglią a Francją – ale w Londynie przewagę zdobyło ugrupowanie dążące do zakończenia konfliktu. Dwa lata po kapitulacji pod Yorktown Wielka Brytania uznała niepodległość Stanów Zjednoczonych, podpisując pokój paryski, który zakończył konflikt.
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.