Mapa interaktywna
Polecenie 1
Zapoznaj się z mapą interaktywną i wykonaj kolejne polecenia.
- tło
- ludy greckie:
- Dorowie
- Eolowie i Arkadyjczycy
- Jonowie
- plemiona północno-zachodnie
- rzeki+granice
- ośrodki kultury minojskiej (2000-1500 lat p.n.e.):
- Fajstos: Zdjęcie przedstawia kamienny korytarz, przy którego ścianie stoją liczne zniszczone wazy. Indeks dolny Źródło: Olaf Tausch, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.
Minojski pałac w Fajstos wzniesiony między 2000 a 1900 p.n.e., podobnie jak rezydencja władców w Knossos, powstał wokół obszernego centralnego dziedzińca. Ze względu na ukształtowanie terenu zabudowania otaczają dziedziniec tylko z trzech stron. Przy drugim, nieco mniejszym placu znajdowały się magazyny. Do przechowywania żywności służyły wielkie, sięgające nawet dwóch metrów wysokości gliniane naczynia zwane pitosami. Mieszkańcy pałacu składowali w nich na przykład wodę, oliwę i zboże. Mieszkańcy Grecji wykorzystywali podobne naczynia do gromadzenia różnego rodzaju produktów rolnych jeszcze w XIX wieku. Spośród licznych przykładów zabytkowej ceramiki archeolodzy odnaleźli w Fajstos słynny dysk ozdobiony tajemniczymi znakami i rysunkami. Ilustracje ukazują ludzkie głowy, przedmioty codziennego użytku oraz okręty. - Knossos: Ilustracja przedstawia Pałac w Knossos. Jest to ogromny jasny kompleks budynków otoczony wzgórzami parkami i lasem. Składa się z licznym fragmentów wzmocnionych czerwonymi kolumnami. Pomiędzy zabudowaniami znajdują się liczne place, po których spacerują ludzie. Indeks dolny Źródło: Mmoyaq, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rozległy pałac w Knossos z II tys. p.n.e. przypomina prawdziwy labirynt, na który składają się liczne pomieszczenia, korytarze, apartamenty i komnaty rozmieszczone wokół obszernego centralnego dziedzińca. Twórcy pałacu starali się dostosować położenie poszczególnych pomieszczeń do naturalnego ukształtowania terenu. Mieszkańcy budowli, otoczeni morzami i dysponujący wielką flotą, najwyraźniej czuli się tutaj bezpiecznie, gdyż wokół niej nie powstały mury obronne. Pałac w Knossos pełnił funkcję rezydencji władcy, ale też jednocześnie stanowił centrum życia społecznego, politycznego i gospodarczego. W obrębie pałacu działały warsztaty, zaś w magazynach gromadzono daniny składane przez poddanych: zboże, oliwę oraz wino. W pałacu znajdowały się toalety oraz łazienki z bieżącą wodą. Ściany zdobiły kolorowe freski przedstawiające sceny rodzajowe oraz mitologiczne, dzikie zwierzęta i fantazyjne rośliny. - Malia: Na zdjęciu znajdują się lekko zarośnięte kamienne ruiny. W oddali znajdują się zarośla, miasto oraz wysokie porośnięte roślinnością góry. Indeks dolny Fragment ruin pałacu w Malii.
Źródło: Steffen Löwe, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 3.0.
Według mitycznych podań właścicielem zamku w Malii był Sarpedon, brat króla Minosa. Pałac powstał w XIX wieku p.n.e., Mykeńczycy zburzyli go około 1420 r. p.n.e. Mieszkańcy pałacu korzystali z systemu kanalizacji. Jednym z ciekawszych obiektów, który dotrwał do czasów współczesnych, jest Kernos, czyli okrągły kamień ofiarny z wgłębieniem na owoce, które mieszkańcy pałacu składali w ofierze jako dary dziękczynne za udane zbiory. - ośrodki kultury mykeńskiej (1700-1200 lat p.n.e.):
- Pylos: Na zdjęciu znajduje się stanowisko archeologiczne osłonięte zadaszoną konstrukcją, która osłania ruiny. Wokół stanowiska rosną drzewa. Pomiędzy ruinami spacerują ludzie. Indeks dolny Źródło: Fæ, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Miejscowość Pylos powstała w okresie mykeńskim. W przeciwieństwie do innych budowli mykeńskich tutejsza cytadela z XV w. p.n.e. nie posiadała potężnych murów obronnych. Kamienne ściany budynków mieszkalnych od wewnątrz były pokryte tynkiem i drewnianą boazerią. Wnętrze cytadeli kryło między innymi archiwa z glinianymi tabliczkami zapisanymi pismem linearnym B. Do dziedzińca przylegała łazienka, w której do naszych czasów zachowała się terakotowa wanna. Współczesna popularna nazwa twierdzy, czyli „pałac Nestora”, nawiązuje do jednego z bohaterów Iliady Homera, uczestnika wyprawy Achajów przeciwko Troi. - Tyryns: Na zdjęciu znajduje się malowidło przedstawiające dwie postacie jadące w rydwanie. Mają one czarne kręcone włosy i są ubrane w jasne szaty. Indeks dolny Źródło: Wikimedia Commons, licencja: domena publiczna.
Masywna i surowa cytadela w Tyrynsie pochodzi z czasów mykeńskich. W jednym z jej budynków badacze odnaleźli interesujący fresk, który przedstawia damy podczas przejażdżki rydwanem. Arystokratki, wzorem swoich odpowiedniczek z czasów minojskich, nosiły charakterystycznie fryzury zaczesane do góry i ozdobione biżuterią. Lekkie, dwukołowe i dwumiejscowe mykeńskie rydwany dowodzą wysokich umiejętności obróbki drewna. Niemniej pojazdy były mało zwrotne i łatwo traciły równowagę, na kamienistych i górzystych szlakach często ulegały uszkodzeniom. Dlatego mykeńscy kowale wzmacniali stabilność rydwanów, wytwarzając metalowe wzmocnienia do kół. - Mykeny: Na zdjęciu znajduje się makieta ruin miasta otoczonego murami. Otoczone jest kamiennymi wzgórzami. Indeks dolny Źródło: Qwqchris, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Główny ośrodek cywilizacji Achajów znajdował się w Mykenach. Władcy Myken stworzyli na wysokim wzgórzu potężną cytadelę. Otaczają ją mury długości 900 m zbudowane z potężnych bloków skalnych. Według późniejszych Greków mury nie były dziełem ludzi, ale cyklopów. Do wnętrza twierdzy prowadziły masywne bramy. Lwią Bramę, największą z nich i zachowaną do czasów współczesnych, zdobią płaskorzeźby dwóch lwic. Wewnątrz murów, poniżej pałacu, znajdują się groby szybowe, w których pochowano zmarłych wraz z dobytkiem. Twierdza w Mykenach pełniła funkcję nie tylko ośrodka władzy, ale także ważnego centrum kultury, rzemiosła i handlu. - Ateny: Na zdjęciu znajduje się Ateny. W ich centrum znajduje się umocnione wzgórze pokryte kamiennymi świątyniami posiadającymi liczne kolumny. Niektóre świątynie otoczone są współczesnymi rusztowaniami i dźwigami. Wokół wzgórza znajdują się liczne domy, między którymi rosną drzewa. Przed wzgórzem znajdują się ruiny kamiennego akweduktu. W oddali znajdują się wzgórza. Indeks dolny Źródło: Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ateński Akropol, czyli reprezentacyjne wzgórze świątynne, słynie z zabudowy pochodzącej z czasów Grecji klasycznej. Jednakże badanie archeologiczne potwierdziły, że już w okresie mykeńskim istniała tutaj cytadela. Z Aten pochodził Tezeusz, grecki heros i król, bohater licznych mitów związanych między innymi z Kretą i legendarnym królem Minosem. - Teby: Na zdjęciu znajdują się mocno zarośnięte kamienny ruiny. Indeks dolny Źródło: Nefasdicere, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Kadmea, czyli miasto założone przez mitologicznego króla Tyru Kadmosa w Beocji, dało początek późniejszym Tebom, jednemu z najważniejszych ośrodków kultury helleńskiej. W okresie mykeńskim na wzgórzu powstała cytadela. Pozostały po niej imponującej wielkości kamienne fundamenty. - Jolkos: Obraz przedstawia półnagą kobietę stojącą w jaskini. Ma ona długie związane ciemne włosy. Ściska ona dwójkę półnagich dzieci. W lewej ręce trzyma sztylet i odwraca się wpatrując się w wejście do jaskini. Indeks dolny Medea, obraz pędzla francuskiego malarza z XIX w. Eugène`a Delacroix, olej na płótnie.
Źródło: Wikimedia Commons, licencja: domena publiczna.
Miejscowość Jolkos w Tesalii związana jest z mityczną opowieścią o wyprawie argonautów po złote runo. Stąd właśnie pochodzić miał jej przywódca, król Jazon, syn Ajzona, króla Jolkos. Argonauci dotarli na wybrzeża Morza Czarnego i aż na Kaukaz. Przy pomocy tamtejszej królowej Kolchidy Medei, która zakochała się w Jazonie, ostatecznie zdobyli złote runo. Kochankowie osiedli w Koryncie, ale ich szczęście nie trwało długo, gdyż Jazon związał się z córką króla Koryntu. Zrozpaczona i wściekła Medea zabiła dwoje własnych dzieci, które miała z Jazonem. - Ilion: Na zdjęciu znajdują się kamienne ruiny budowli oraz chodniki porośnięte trawą i drzewami. Indeks dolny Pozostałości Troi (II warstwa).
Źródło: Jorge Láscar, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 2.0.
Pozostałości starożytnej Troi, albo inaczej Ilionu, znajdują się na wybrzeżach współczesnej zachodniej Turcji. Miasto w VIII lub IX w. p.n.e. rozsławił Homer, który w eposie Iliada opisał okoliczności zdobycia Troi przez Achajów. Wykopaliska na terenie dawnej Troi rozpoczął w latach 70. XIX w. jeden z pionierów archeologii, niemiecki badacz Heinrich Schliemann. W sumie badanie archeologiczne potwierdziły istnienie aż dziewięciu miast założonych w tym miejscu. Troja opisana przez Homera było najprawdopodobniej szóstym lub siódmym z kolei.
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
Wyjaśnij, w jaki sposób warunki geograficzne wpłynęły na życie codzienne Minojczyków i Mykeńczyków.
Polecenie 3
Wskaż wątki mitologiczne, które wiążą się z budowlami lub miejscowościami stworzonymi przez Minojczyków i Mykeńczyków.
Polecenie 4
Porównaj warunki życia w minojskim pałacu oraz mykeńskiej cytadeli.