Mapa interaktywna
Polecenie 1
Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj kolejne polecenia.
- woda
- tło
- zasięg rolnictwa w latach 9000-7000 p.n.e.: Około 10–12 tys. lat temu, gdy lodowce cofnęły się do biegunów północnego i południowego, warunki życia na świecie wyraźnie się poprawiły. Dotychczasowe 20–30-osobowe grupy łowiecko-zbierackie zaczęły się w związku z tym znacznie powiększać. Część, aby kontynuować koczowniczy tryb życia, rozdzieliła się, inni zaczęli się osiedlać. Początkowo odpowiednie warunki do osiadłego trybu życia panowały wyłącznie na terenie tzw. Żyznego Półksiężyca, a więc na obszarze ciągnącym się łukiem od Jordanu po Zatokę Perską. W tym regionie, dostatecznie nasłonecznionym i nawodnionym, rosły dzikie odmiany zboża, które z czasem ludzie zaczęli uprawiać sami.
- zasięg rolnictwa w latach 7000-5000 p.n.e.: Rolnictwo i związany z nim osiadły tryb życia szybko rozprzestrzeniały się na sąsiadujące z Żyznym Księżycem tereny, już ok. VI tysiąclecia p.n.e. obejmowały obszar rozciągający się od południowo-wschodniej Europy (przede wszystkim Bałkany) po dzisiejszy Iran oraz dolinę Nilu. W odosobnieniu rozwijało się także rolnictwo na terenie dzisiejszych Chin.
Początkowo uprawa zbóż nie zawsze była możliwa poza terenami ich naturalnego występowania ze względu na niesprzyjające warunki pogodowe. Sytuację tę zmieniło stosowanie irygacji, czyli budowanie systemu kanałów rozprowadzających wodę po całym uprawianym polu. Pierwszą znaną kulturą, która wykorzystywała kanały irygacyjne, była kultura Samarry w Mezopotamii.
Stopniowy rozwój wydajności rolnictwa — stosowanie kanałów irygacyjnych oraz metod spulchniania ziemi — doprowadził w tym okresie do powstania pierwszych znanych nam miast, w tym najsłynniejszego Çatal Hüyük w dzisiejszej Turcji. - zasięg rolnictwa w latach 5000-3000 p.n.e.: Do IV tysiąclecia p.n.e. rozwój rolnictwa objął już prawie cały kontynent europejski, z wyjątkiem regionu wysuniętego najbardziej na północ. Specyfika tych terenów, o klimacie zdecydowanie chłodniejszym niż ten na południu Europy czy na Bliskim Wschodzie, spowodowała, że osadnictwo było tu możliwe dopiero po pojawieniu się nowych odmian ziarna, odpornych na niskie temperatury. Ponadto rozwój rolnictwa na tych terenach spowalniało gęste poszycie leśne, które z jednej strony powstrzymywało erozję gleby i dostarczało budulca na siedziby, a z drugiej utrudniało poruszanie się oraz wypas bydła.
W tym samym czasie w kolebce osiadłego trybu życia, na Bliskim Wschodzie, istniało już wiele wspaniałych miast, będących najlepszym dowodem na wydajność tamtejszego rolnictwa. Do najważniejszych ośrodków należały m.in. Ur, Uruk oraz Niniwa. - rzeki
- tekst
- siatka
- skala
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
Wyjaśnij, jak nazywa się region, na którym człowiek po raz pierwszy zaczął uprawiać rolę. Wskaż ten obszar na mapie.
Polecenie 3
Opisz, jak warunki geograficzne mogły wpływać na rozwój rolnictwa na danych terenach.