1
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą interaktywną a następnie wykonaj kolejne polecenia.

RtZ1YrHo9tNA31
Ilustracja interaktywna przedstawia mapę świata. Prezentuje kolonie i dominia pod koniec dziewiętnastego wieku. Kolorem jasnoróżowym zaznaczono posiadłości belgijskie, są to Belgia w Europie i Kongo Belgijskie w Afryce. Kolorem ciemnoniebieskim zaznaczono posiadłości brytyjskie, są to: Wielka Brytania w Europie, Kanada (dominium od 1867 roku) w Ameryce Północnej, Honduras w Ameryce Środkowej, Gujana w Ameryce Południowej, Sierra Leone, Egipt, Sudan, Gambia, Złote Wybrzeże, Rodezja, Beczuana, Orania, Transwal, Związek Południowej Afryki, Uganda, Somali Brytyjskie, Brytyjska Afryka Wschodnia, Nigeria w Afryce, Indie, Maleje w Azji, Australia, Tasmania, Nowa Zelandia, Nowa Gwinea. Kolorem jasnobrązowym zaznaczono posiadłości duńskie, są to: Dania, Islandia w Europie, Grenlandia. Kolorem pomarańczowym zaznaczono posiadłości francuskie, są to: Francja w Europie, Algieria, Francuska Afryka Zachodnia, Francuska Afryka Równikowa, Somali Francuskie, Madagaskar w Afryce, Indochiny w Azji, Gujana w Ameryce Południowej. Kolorem ciemnobrązowym zaznaczono posiadłości holenderskie, są to: Holandia w Europie, Gujana w Ameryce Południowej, Holenderskie Indie Wschodnie. Kolorem ciemnoczerwonym zaznaczono posiadłości niemieckie, są to: Niemcy w Europie, Togo, Kamerun, Niemiecka Afryka Południowo-Zachodnia, Niemiecka Afryka Wschodnia w Afryce, Nowa Gwinea. Kolorem jasnoczerwonym zaznaczono posiadłości portugalskie, są to: Portugalia w Europie, Gwinea Portugalska, Angola, Mozambik w Afryce. Kolorem zielonym zaznaczono posiadłości Stanów Zjednoczonych, są to: Stany Zjednoczone, Alaska w Ameryce Północnej, fragment wyspy w Ameryce Środkowej, Filipiny. Kolorem fioletowym zaznaczono posiadłości włoskie, są to: Włochy w Europie, Erytrea, Somali Włoskie w Afryce.
Opisane elementy mapy interaktywnej.
Wielka Brytania:
Brytyjski pisarz Rudyard Kipling na temat kolonializmu:

Dźwigaj biały ludzi brzemię,
Wyślij swych synów daleko,
Niechaj podbite plemiona
Otoczą troskliwą opieką;
Niech służą w ciężkim trudzie
Nowo zdobytym szczepom,
Stworzonym dzikim ludom,
Wpół diabłom, a wpół dzieciom (...).
Dźwiga białych ludzi brzemię (...),
Ujarzmij głód i choroby
W surowym zaczętym boju (...).
Nie wolno ci się uchylić.

(cyt. za: A.Chwalba, Historia powszechna. Wiek XIX, Warszawa 2012, s. 535).
Francja:
Francuski ekonomista o polityce kolonialnej:

Nie jest rzeczą stosowną ograniczyć się do zagarnięcia, zaludnienia lub kierowania światem przez jeden albo przez dwa ludy. Należy pamiętać, że towary jakiegoś kraju przemysłowego narażają się na wielkie ryzyko, że zostaną zatrzymane przez taryfy prohibicyjne [tj. wysokie cła] na granicach obcych krajów; że kapitały, które się wytwarza w nadmiarze i pragnie się je eksportować, są często narażone w obcym kraju na działalność nieżyczliwych sądów i władz administracyjnych, które te kapitał bezpośrednio konfiskują lub doprowadzają do ruiny; że nawet emigranci nie mają więcej pewności, że zostaną przyjęci w krajach, do których ich kraj rodzinny nie ma żadnego prawa.
(...) Charakter korzyści nie jest wyłącznie handlowy; są jeszcze inne korzyści, o których się zapomina, a nie są one wcale mniejsze. Kolonie zaofiarowują wolnym klasom i wyższej warstwie klasy robotniczej metropolii rynek zbytu, którego doniosłość powinna być szczególnie wzięta pod uwagę. W kraju o starej cywilizacji, gdzie wykształcenie, nauki techniczne i wiedza w ogóle bardzo się rozkrzewiły, na rynku pracy dla wolnych zawodów panuje tłok. Inżynierowie, architekci, lekarze, urzędnicy z pewnymi zdolnościami nie potrafią znaleźć zatrudnienia popłatnego w stosunku do ich umiejętności i talentów. Te kadry zawsze wzbogacające życie kolonialne dają mu do dyspozycji niezmierzone źródła.

(cyt. za: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska Bondaruk, S. Lenard, Warszawa 1998, s. 301–302).
Niemcy:
Przedstawiciel brytyjskiego ministerstwa spraw zagranicznych na temat polityki międzynarodowej Niemiec na początku XX w.:

Tymczasem marzenie o imperium kolonialnym głęboko zakorzeniło się w świadomości Niemców. Cesarz, mężowie stanu, dziennikarze, geografowie, ekonomiści, domy handlowe, przedsiębiorstwa żeglugowe i ogół wykształconej i niewykształconej opinii publicznej woła w dalszym ciągu jednogłośnie: Musimy mieć prawdziwe kolonie, gdzie niemieccy emigranci mogliby się osiedlać i rozpowszechniać narodowe ideały ojczyzny, i musimy mieć flotę i stacje węglowe, aby utrzymać kolonie, które nabędziemy.
Na pytanie „dlaczego musimy” jest gotowa odpowiedź: „ zdrowe, potężne państwo jak Niemcy z ich 60 000 000 mieszkańców musi się rozszerzać i nie może stać w miejscu. Musi ono mieć terytoria, do których jego nadmierna ludność mogłaby emigrować bez pozbycia się swojej narodowości".

(cyt. za: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Warszawa 1998, s. 372).
Stany Zjednoczone:
Theodore Roosevelt o polityce międzynarodowej Stanów Zjednoczonych:

Wojna z Hiszpanią pozostawiła nam, jako dziedzictwo, dziwnego rodzaju stosunki z Wyspami Filipińskimi, z Kubą, z Porto Rico oraz niezmiernie rozszerzyła zakres naszych interesów w Ameryce Środkowej i nad Morzem Karaibskim.
(...) Oprócz Filipin, Kuby i Porto Rico zaznaczyliśmy również swoje prawa do całej półkuli pod hasłem teorii Monroego.
Teoria ta głosi, że cała zachodnia część globu nie może być polem osiedlania się ani wpływów dla państw Starego Świata. Nie jest to prawo międzynarodowe, ale zasadnicza podstawa naszej polityki zagranicznej. W naszych czasach utrzymanie tej zasady nie przedstawia żadnej trudności, chyba wtedy, gdyby państwo amerykańskie, zagrożone w swych interesach, okazało w stosunkach z innymi państwami słabość lub nie dopełniło swych zobowiązań.

(cyt. za: Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, red. M. Sobańska-Bondaruk, S. Lenard, Warszawa 1998, s. 375–376).
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Wskaż na mapie trzy posiadłości brytyjskie, z których czerpano największe korzyści. Uzasadnij wybór.

Wymień trzy posiadłości brytyjskie, z których czerpano największe korzyści. Uzasadnij wybór.

RxuoFGhW1qNtq
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
1
Polecenie 3

Odpowiedz na pytanie: który europejski kraj mógł rywalizować z Wielką Brytanią o miano mocarstwa kolonialnego? Odpowiedź uzasadnij.

RxuoFGhW1qNtq
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).