Mapa myśli
Wpływ i recepcja mniejszych szkół sokratejskich

Przekonanie cyników o tym, że warunkiem szczęścia jest wyrzeczenie, przejęli stoicy. Ten pogląd był również bliski myślicielom wczesnochrześcijańskim, którzy ascezę uczynili podstawą życia duchowego. Filozofa zaczęto utożsamiać z pustelnikiem, który pogardza światem (łac. contemptus mundi) i od niego ucieka (łac. fuga mundi). Szkoła cynicka istniała aż do VI w. n.e. Z czasem jednak upowszechniło się także negatywne znaczenie cynizmu, rozumianego jako postawa życiowa polegająca na lekceważącym stosunku do obowiązującego w danej społeczności systemu wartości, deprecjonowaniu instytucji, negowaniu autorytetów.
O bogachO bogach nie mogę wiedzieć ani czy istnieją, ani czy nie istnieją, ani też jaka jest ich istota i jak się pojawiają.
Wiele bowiem rzeczy stoi na przeszkodzie, aby można było coś o tym wiedzieć; niemożliwość odpowiedniego doświadczenia zmysłowego i krótkość życia człowieka.Źródło: Protagoras, O bogach, [w:] Janina Gajda, Sofiści, Warszawa 1989, s. 229.
Opisz, jak kwestię istnienia bogów (bądź boskości świata) postrzegali poprzednicy Protagorasa (np. Tales z Miletu, pitagorejczycy)? Zauważ, że podobne do powyższego zdanie wypowiedział Ksenofanes. Czy jednak w stosunku obu tych filozofów do kwestii istnienia bogów dostrzegasz jakąś różnicę?
Hedonizm cyrenaików znalazł swoją kontynuację w filozofii epikureizmu, ale też tracił na swoim radykalizmie. Z czasem przyjemność zaczęto rozumieć jako brak cierpień i dokonano rozgraniczenia między przyjemnościami cielesnymi a duchowymi.
List do MenoikeusaDlatego właśnie twierdzimy, że przyjemność jest początkiem i celem życia szczęśliwego. Ona to bowiem, według nas, stanowi pierwsze i przyrodzone dobro oraz punkt wyjścia wszelkiego wyboru i unikania; do niej w końcu powracamy, gdy odwołujemy się do czucia jako kryterium wszelkiego dobra.
Źródło: Epikur, List do Menoikeusa, [w:] Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, tłum. K. Leśniak, Warszawa 1988, s. 643–650.
Zastanów się, w jaki sposób hedonizm wpłynął na filozofię cyrenaików.
Z przedstawicielami szkoły megarejskiej zetknął się Platon, który zresztą krytycznie ustosunkował się do niej w Sofiście. Niemniej jednak paradoksy i antynomie, które tworzyli, zwróciły uwagę na konieczność uściślenia i większej precyzji w myśleniu filozoficznym. Tym sposobem megarejczycy utorowali drogę późniejszemu rozwojowi systemów logiki nazw i logiki zdań.
Paradoks stosuWyobraź sobie stos piasku, z którego pojedynczo usuwane są kolejne ziarna, aż do momentu, kiedy zostanie już tylko jedno. Czy jest ono nadal stosem? Jeśli nie, to kiedy stos przestał nim być?
Źródło: Eubulides z Miletu, Paradoks stosu.
Zastanów się, jaki cel miało tworzenie paradoksów przez megarejczyków.
Zapoznaj się z mapą myśli. Jakie kwestie podejmowali cynicy, cyrenaicy i megarejczyczy?
Jakie kwestie podejmowali cynicy, cyrenaicy i megarejczyczy? Stwórz wypunktowaną listę hasłową, w której wypiszesz hasła związane z tymi szkołami filozoficznymi. Posłuż się informacjami zawartymi w lekcji i mapie myśli.
- Nazwa kategorii: ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE I ETYCZNE
- Nazwa kategorii: megarejczycy
- Nazwa kategorii: analiza formalna pojęć
- Nazwa kategorii: dialektyka służąca wynajdywaniu paradoksów i antynomii
- Nazwa kategorii: erystyczna metoda prowadzenia sporu Koniec elementów należących do kategorii megarejczycy
- Nazwa kategorii: cynicy
- Nazwa kategorii: samowystarczalna cnota (autarkia), rozumiana jako panowanie nad sobą, jedynym dobrem gwarantującym człowiekowi szczęście
- Nazwa kategorii: sensualizm i relatywizm w dziedzinie poznania
- Nazwa kategorii: pogarda dla instytucji państwowych i społecznych Koniec elementów należących do kategorii cynicy
- Nazwa kategorii: cyrenaicy
- Nazwa kategorii: sensualizm i subiektywizm w dziedzinie poznania
- Nazwa kategorii: hedonizm przyjemność Koniec elementów należących do kategorii cyrenaicy
- Elementy należące do kategorii ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE
I ETYCZNE
- Elementy należące do kategorii megarejczycy
- Elementy należące do kategorii cynicy
- Elementy należące do kategorii cyrenaicy
-
ZAGADNIENIA FILOZOFICZNE I ETYCZNE
-
megarejczycy
-
analiza formalna pojęć
-
dialektyka służąca wynajdywaniu paradoksów i antynomii
-
erystyczna metoda prowadzenia sporu
-
-
cynicy
-
samowystarczalna cnota (autarkia), rozumiana jako panowanie nad sobą, jedynym dobrem gwarantującym człowiekowi szczęście
-
sensualizm i relatywizm w dziedzinie poznania
-
pogarda dla instytucji państwowych i społecznych
-
-
cyrenaicy
-
sensualizm i subiektywizm w dziedzinie poznania
-
hedonizm przyjemność
-
-