Mapa pojęć

Polecenie 1

Jakie znasz rodzaje izomerii występujące w związkach organicznych? Zapoznaj się z mapą pojęć na ten temat, a następnie wykonaj ćwiczenia znajdujące się pod nią.

Rc5Zt97vUwUXd1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Izomeria
      • Elementy należące do kategorii Izomeria
    • Nazwa kategorii: konstytucyjna (dotyczy związków chemicznych posiadających różną kolejność i sposób połączenia atomów w cząsteczce)
        • Elementy należące do kategorii konstytucyjna (dotyczy związków chemicznych posiadających różną kolejność i sposób połączenia atomów w cząsteczce)
      • Nazwa kategorii: szkieletowa (dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym)
          • Elementy należące do kategorii szkieletowa (dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym)
        • Nazwa kategorii: pierścieniowa
        • Nazwa kategorii: łańcuchowa
        • Nazwa kategorii: łańcuchowo-pierścieniowa
          • Koniec elementów należących do kategorii szkieletowa (dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym)
      • Nazwa kategorii: grupy funkcyjnej ([italic]in.metameria[/], dotyczy związków chemicznych posiadających różne grupy funkcyjne)
          • Elementy należące do kategorii grupy funkcyjnej ([italic]in.metameria[/], dotyczy związków chemicznych posiadających różne grupy funkcyjne)
        • Nazwa kategorii: tautomeria (dotyczy położenia protonów i elektronów w cząsteczkach)
          • Koniec elementów należących do kategorii grupy funkcyjnej ([italic]in.metameria[/], dotyczy związków chemicznych posiadających różne grupy funkcyjne)
      • Nazwa kategorii: położeniowa [italic]in. podstawienia[/], dotyczy związków chemicznych o różnym położeniu podstawnika lub wiązania wielokrotnego)
          • Elementy należące do kategorii położeniowa [italic]in. podstawienia[/], dotyczy związków chemicznych o różnym położeniu podstawnika lub wiązania wielokrotnego)
        • Nazwa kategorii: podstawnika (np. w związkach aromatycznych położenie w pozycjach orto, meta para)
        • Nazwa kategorii: wiązania wielokrotnego
          • Koniec elementów należących do kategorii położeniowa [italic]in. podstawienia[/], dotyczy związków chemicznych o różnym położeniu podstawnika lub wiązania wielokrotnego)
        Koniec elementów należących do kategorii konstytucyjna (dotyczy związków chemicznych posiadających różną kolejność i sposób połączenia atomów w cząsteczce)
    • Nazwa kategorii: stereoizomeria ([italic]in. izomeria przestrzenna[/], dotyczy związków chemicznych różniących się rozmieszczeniem atomów w przestrzeni)
        • Elementy należące do kategorii stereoizomeria ([italic]in. izomeria przestrzenna[/], dotyczy związków chemicznych różniących się rozmieszczeniem atomów w przestrzeni)
      • Nazwa kategorii: optyczna ([italic]in. enancjomeria[/], dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi)
      • Nazwa kategorii: diastereoizomeria (dotyczy związków niebędących odbiciami lustrzanymi)
          • Elementy należące do kategorii diastereoizomeria (dotyczy związków niebędących odbiciami lustrzanymi)
        • Nazwa kategorii: diastereoizomeria konstytucyjna
        • Nazwa kategorii: izomeria [italic]cis-trans[/]
            • Elementy należące do kategorii izomeria [italic]cis-trans[/]
          • Nazwa kategorii: [italic]cis[/] - podstawniki występują po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia
          • Nazwa kategorii: [italic]trans[/] - podstawniki występują po przeciwnych stronach
            • Koniec elementów należących do kategorii izomeria [italic]cis-trans[/]
          Koniec elementów należących do kategorii diastereoizomeria (dotyczy związków niebędących odbiciami lustrzanymi)
        Koniec elementów należących do kategorii stereoizomeria ([italic]in. izomeria przestrzenna[/], dotyczy związków chemicznych różniących się rozmieszczeniem atomów w przestrzeni)
      Koniec elementów należących do kategorii Izomeria
Mapa pojęć pt. „Rodzaje izomerii występującej w związkach organicznych”
Źródło: GroMar Sp. z o.o. oprac. na podst. McMurry J., Chemia organiczna, wyd. 3, Warszawa, 2005, licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1

Połącz rodzaj izomerii z jego definicją.

RyRuA16By2eLD
Enancjomeria - Możliwe odpowiedzi: 1. dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym., 2. dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi., 3. dotyczy związków chemicznych, posiadających różne grupy funkcyjne., 4. występuje w alkenach i cykloalkanach i polega na występowaniu izomerów, z których jeden posiada podstawniki po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia, a drugi po przeciwnych stronach., 5. dotyczy związków, niebędących odbiciami lustrzanymi. Izomeria cis/trans - Możliwe odpowiedzi: 1. dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym., 2. dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi., 3. dotyczy związków chemicznych, posiadających różne grupy funkcyjne., 4. występuje w alkenach i cykloalkanach i polega na występowaniu izomerów, z których jeden posiada podstawniki po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia, a drugi po przeciwnych stronach., 5. dotyczy związków, niebędących odbiciami lustrzanymi. Izomeria szkieletowa - Możliwe odpowiedzi: 1. dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym., 2. dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi., 3. dotyczy związków chemicznych, posiadających różne grupy funkcyjne., 4. występuje w alkenach i cykloalkanach i polega na występowaniu izomerów, z których jeden posiada podstawniki po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia, a drugi po przeciwnych stronach., 5. dotyczy związków, niebędących odbiciami lustrzanymi. Izomeria grupy funkcyjnej - Możliwe odpowiedzi: 1. dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym., 2. dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi., 3. dotyczy związków chemicznych, posiadających różne grupy funkcyjne., 4. występuje w alkenach i cykloalkanach i polega na występowaniu izomerów, z których jeden posiada podstawniki po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia, a drugi po przeciwnych stronach., 5. dotyczy związków, niebędących odbiciami lustrzanymi. Diastereoizomeria - Możliwe odpowiedzi: 1. dotyczy związków chemicznych o różnym szkielecie węglowym., 2. dotyczy związków chemicznych będących odbiciami lustrzanymi., 3. dotyczy związków chemicznych, posiadających różne grupy funkcyjne., 4. występuje w alkenach i cykloalkanach i polega na występowaniu izomerów, z których jeden posiada podstawniki po tej samej stronie wiązania podwójnego lub pierścienia, a drugi po przeciwnych stronach., 5. dotyczy związków, niebędących odbiciami lustrzanymi.
1
Ćwiczenie 2

Określ, jakiego rodzaju izomerami są związki chemiczne przedstawione za pomocą wzorów półstrukturalnych.

  1. R1e8lhS7WvGy1
    Ilustracja przedstawiająca dwie cząsteczki propan-2-ol oraz propan-1-ol. Pierwsza z nich to cząsteczka propan-2-olu zbudowana jest z grupy CH3 połączonej z grupą CH związaną z grupą hydroksylową OH oraz z grupą CH3. Druga z nich zbudowana jest z grupy CH2 połączonej z grupą hydroksylową OH oraz z kolejną grupą CH2, która to łączy się z grupą metylową CH3.
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R59zm3V9OucDi
(Uzupełnij).

  1. Re3IiPc7AB1mP
    Ilustracja przedstawiająca dwa związki, to jest bromochlorofluorometan. W pierwszym związku atom bromu odchodzi do góry od atomu węgla i znajduje się z nim w jednej płaszczyźnie. W lewą stronę odchodzi atom chloru, który również znajduje się w tej płaszczyźnie. W prawą stronę po skosie do dołu odchodzą atom wodoru i atom fluoru. Atom wodoru znajduje się przed płaszczyzną, a atom fluoru za płaszczyzną. Obok znajduje się druga cząsteczka będąca odbiciem lustrzanym pierwszej i składająca się z atomu węgla, od którego do góry odchodzi wiązanie łączące go z atomem bromu. W prawo odchodzi wiązanie łączące go z atomem chloru. Trzy wspomniane atomy znajdują się w jednej płaszczyźnie. Ponadto od atomu węgla w lewo, w dół po skosie odchodzą atom wodoru oraz atom fluoru tak, że atom wodoru znajduje się przed płaszczyzną, a atom fluoru za płaszczyzną.
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1eIY56zMlmzW
(Uzupełnij).

  1. RINFbYwAYXRyS
    Ilustracja przedstawiająca dwa wzory półstrukturalne. Pierwszy stanowi 2-metylobutanu zbudowany z grupy CH3 połączonej z grupą CH związaną z grupą metylową CH3 oraz z grupą CH2 podstawioną grupą CH3. Druga cząsteczka to 2,2-dimetylopropan, który to zbudowany jest z trzech kolejno połączonych ze sobą atomów węgla, z których pierwszy i trzeci łączą się każdy z trzema atomami wodoru. Środkowy atom węgla z kolei łączy się z dwiema grupami metylowymi CH3.
    Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RLPOw3qxbHJSF
(Uzupełnij).
RYTKfYPrtjgs7
Ćwiczenie 3
Do jakiego typu izomerii należy izomeria typu cis/trans? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. stereoizomerii, 2. izomerii konstytucyjnej, 3. diastereoizomerii, 4. enancjomerii
Przeczytaj
Sprawdź się