Mapa pojęć

Polecenie 1

Przeanalizuj mapy pojęć. Posługując się nimi, omów pozytywne i negatywne znaczenie bakterii dla funkcjonowania przyrody i gospodarki człowieka.

R5JfXo6I9DfXo1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Znaczenie bakterii w przyrodzie
      • Elementy należące do kategorii Znaczenie bakterii w przyrodzie
    • Nazwa kategorii: Zakwit wody
        • Elementy należące do kategorii Zakwit wody
      • Nazwa kategorii: Substancje toksyczne
          • Elementy należące do kategorii Substancje toksyczne
        • Nazwa kategorii: Zakaz spożycia wody
        • Nazwa kategorii: Zakaz kąpieli
          • Koniec elementów należących do kategorii Substancje toksyczne
        Koniec elementów należących do kategorii Zakwit wody
    • Nazwa kategorii: Związki ze zwierzętami
        • Elementy należące do kategorii Związki ze zwierzętami
      • Nazwa kategorii: Symbioza
          • Elementy należące do kategorii Symbioza
        • Nazwa kategorii: Bakterie jelitowe
            • Elementy należące do kategorii Bakterie jelitowe
          • Nazwa kategorii: Termity
          • Nazwa kategorii: Krowy (przeżuwacze)
            • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie jelitowe
          Koniec elementów należących do kategorii Symbioza
      • Nazwa kategorii: Pasożytnictwo
          • Elementy należące do kategorii Pasożytnictwo
        • Nazwa kategorii: Bakterie chorobotwórcze
            • Elementy należące do kategorii Bakterie chorobotwórcze
          • Nazwa kategorii: Nosacizna
          • Nazwa kategorii: Gruźlica
            • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie chorobotwórcze
          Koniec elementów należących do kategorii Pasożytnictwo
        Koniec elementów należących do kategorii Związki ze zwierzętami
    • Nazwa kategorii: Obieg
        • Elementy należące do kategorii Obieg
      • Nazwa kategorii: Pierwiastków
          • Elementy należące do kategorii Pierwiastków
        • Nazwa kategorii: Bakterie glebowe
            • Elementy należące do kategorii Bakterie glebowe
          • Nazwa kategorii: Wiązanie N[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]
              • Elementy należące do kategorii Wiązanie N[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]
            • Nazwa kategorii: Powstanie NH[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]4[/][baseline-shift: super; font-size: smaller;]-[/]
              • Koniec elementów należących do kategorii Wiązanie N[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]
            Koniec elementów należących do kategorii Bakterie glebowe
        • Nazwa kategorii: Bakterie nitryfikacyjne
            • Elementy należące do kategorii Bakterie nitryfikacyjne
          • Nazwa kategorii: Utlenianie NH[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]4[/][baseline-shift: super; font-size: smaller;]+[/]
              • Elementy należące do kategorii Utlenianie NH[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]4[/][baseline-shift: super; font-size: smaller;]+[/]
            • Nazwa kategorii: Powstanie NO[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]3[/][baseline-shift: super; font-size: smaller;]-[/]
              • Koniec elementów należących do kategorii Utlenianie NH[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]4[/][baseline-shift: super; font-size: smaller;]+[/]
            Koniec elementów należących do kategorii Bakterie nitryfikacyjne
          Koniec elementów należących do kategorii Pierwiastków
      • Nazwa kategorii: Materii
          • Elementy należące do kategorii Materii
        • Nazwa kategorii: Bakterie redukujące
            • Elementy należące do kategorii Bakterie redukujące
          • Nazwa kategorii: H[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]O
          • Nazwa kategorii: CO[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]
          • Nazwa kategorii: NH[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]3[/]
            • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie redukujące
          Koniec elementów należących do kategorii Materii
        Koniec elementów należących do kategorii Obieg
      Koniec elementów należących do kategorii Znaczenie bakterii w przyrodzie
RIfey1U4fQJJq1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Znaczenie bakterii dla człowieka
      • Elementy należące do kategorii Znaczenie bakterii dla człowieka
    • Nazwa kategorii: Pasożytnictwo
        • Elementy należące do kategorii Pasożytnictwo
      • Nazwa kategorii: Bakterie chorobotwórcze
          • Elementy należące do kategorii Bakterie chorobotwórcze
        • Nazwa kategorii: Kiła
        • Nazwa kategorii: Salmonelloza
          • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie chorobotwórcze
        Koniec elementów należących do kategorii Pasożytnictwo
    • Nazwa kategorii: Przemysł spożywczy
        • Elementy należące do kategorii Przemysł spożywczy
      • Nazwa kategorii: Fermentacja mlekowa
          • Elementy należące do kategorii Fermentacja mlekowa
        • Nazwa kategorii: Bakterie
            • Elementy należące do kategorii Bakterie
          • Nazwa kategorii: Kefir
          • Nazwa kategorii: Jogurt
          • Nazwa kategorii: Kiszone ogórki
          • Nazwa kategorii: Kiszona kapusta
            • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie
          Koniec elementów należących do kategorii Fermentacja mlekowa
        Koniec elementów należących do kategorii Przemysł spożywczy
    • Nazwa kategorii: Farmakologia
        • Elementy należące do kategorii Farmakologia
      • Nazwa kategorii: Antybiotyki
          • Elementy należące do kategorii Antybiotyki
        • Nazwa kategorii: [font-style: italic]Strepomyces sp.[/]
            • Elementy należące do kategorii [font-style: italic]Strepomyces sp.[/]
          • Nazwa kategorii: Tetracyklina
          • Nazwa kategorii: Erytromycyna
          • Nazwa kategorii: Strepotymycyna
            • Koniec elementów należących do kategorii [font-style: italic]Strepomyces sp.[/]
          Koniec elementów należących do kategorii Antybiotyki
      • Nazwa kategorii: Produkcja hormonów
          • Elementy należące do kategorii Produkcja hormonów
        • Nazwa kategorii: [font-style: italic]Escherichia coli[/]
            • Elementy należące do kategorii [font-style: italic]Escherichia coli[/]
          • Nazwa kategorii: Cukrzyca
          • Nazwa kategorii: Karłowatość przysadkowa
            • Koniec elementów należących do kategorii [font-style: italic]Escherichia coli[/]
          Koniec elementów należących do kategorii Produkcja hormonów
        Koniec elementów należących do kategorii Farmakologia
    • Nazwa kategorii: Medycyna estetyczna
        • Elementy należące do kategorii Medycyna estetyczna
      • Nazwa kategorii: Botoks
          • Elementy należące do kategorii Botoks
        • Nazwa kategorii: [font-style: italic]Clostridium botulinum[/]
            • Elementy należące do kategorii [font-style: italic]Clostridium botulinum[/]
          • Nazwa kategorii: Redukcja zmarszczek
            • Koniec elementów należących do kategorii [font-style: italic]Clostridium botulinum[/]
          Koniec elementów należących do kategorii Botoks
        Koniec elementów należących do kategorii Medycyna estetyczna
    • Nazwa kategorii: Rolnictwo
        • Elementy należące do kategorii Rolnictwo
      • Nazwa kategorii: Zwalczanie szkodników
          • Elementy należące do kategorii Zwalczanie szkodników
        • Nazwa kategorii: [font-style: italic]Bacillus thuringensis[/]
          • Koniec elementów należących do kategorii Zwalczanie szkodników
        Koniec elementów należących do kategorii Rolnictwo
    • Nazwa kategorii: Ochrona środowiska
        • Elementy należące do kategorii Ochrona środowiska
      • Nazwa kategorii: Oczyszczanie ścieków
          • Elementy należące do kategorii Oczyszczanie ścieków
        • Nazwa kategorii: Bakterie redukujące
            • Elementy należące do kategorii Bakterie redukujące
          • Nazwa kategorii: H[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]O
          • Nazwa kategorii: CO[baseline-shift: sub; font-size: smaller;]2[/]
            • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie redukujące
          Koniec elementów należących do kategorii Oczyszczanie ścieków
        Koniec elementów należących do kategorii Ochrona środowiska
    • Nazwa kategorii: Mutualizm
        • Elementy należące do kategorii Mutualizm
      • Nazwa kategorii: Bakterie jelitowe
          • Elementy należące do kategorii Bakterie jelitowe
        • Nazwa kategorii: Wit. K
        • Nazwa kategorii: Wit. B
        • Nazwa kategorii: Trawienie pokarmu
          • Koniec elementów należących do kategorii Bakterie jelitowe
        Koniec elementów należących do kategorii Mutualizm
      Koniec elementów należących do kategorii Znaczenie bakterii dla człowieka
Polecenie 2

Na mapie pojęć gram‑dodatnia laseczka Clostridium botulinum została przypisana do medycyny estetycznej, ponieważ produkowana przez nią botulina (znana również jako jad kiełbasiany) jest powszechnie stosowanym środkiem wygładzającym zmarszczki. Tymczasem obliczono, że doustne przyjęcie zaledwie 1 mug tej substancji na każdy kilogram masy ciała prowadzi do śmierci. Oznacza to, że Clostridium botulinum jest jednym z najbardziej śmiercionośnych organizmów na świecie: zaledwie pół kilograma jadu kiełbasianego mogłoby zlikwidować całą ludzkość!

RaWHUdOKHumUg
Odnosząc się do powyższych informacji, wyjaśnij, jak rozumiesz słowa: „Wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną, bo tylko dawka czyni truciznę”, których autorem jest prekursor nowożytnej medycyny – Paracelsus. (Uzupełnij).
R1LHIlvV9DuC3
Na podstawie źródeł wiedzy naukowej określ przyczyny i objawy botulizmu, czyli zatrucia jadem kiełbasianym. Wskaż metody leczenia tej choroby oraz sposoby jej zapobiegania. Czy w świetle zebranych przez ciebie informacji należy zmienić położenie laseczki Clostridium botulinum na mapie pojęć? Uzasadnij swoją odpowiedź oraz podaj źródła wiedzy, na podstawie których została sformułowana. (Uzupełnij).
Polecenie 3
RzfA745RyKhX7
Na mapie pojęć bakteria Escherichia coli, czyli pałeczka okrężnicy, odpowiada pojęciu farmakologii, gdyż bakterię tę stosuje się do produkcji ludzkich hormonów, np. insuliny czy somatotropiny. Bazując na swojej wiedzy lub też odnosząc się do źródeł wiedzy naukowej, określ inne funkcje pełnione przez pałeczkę okrężnicy w przyrodzie i w gospodarce człowieka. Do jakich dziedzin na mapie pojęć można przypisać pałeczkę okrężnicy ze względu na te funkcje? A może należałoby stworzyć zupełnie nowe gałęzie pojęć? Powołaj się na źródła, na których oparłeś swoją wypowiedź. (Uzupełnij).
11
Polecenie 4

Bakterie chorobotwórcze wywołują choroby, wydzielając toksyny, które można podzielić na egzotoksyny oraz endotoksyny. Egzotoksyny są silnymi toksynami białkowymi wytwarzanymi między innymi przez Vibrio cholerae, Clostridium botulinum czy Staphylococcus aureus. Z kolei endotoksyny to liposacharydowe składniki zewnętrznej błony komórkowej bakterii Gram‑ujemnych. Są one produkowane przez bakterie takie jak Salmonella typhi, Neisseria gonorrhoeae oraz Haemophilus influenzae. W dostępnych źródłach wiedzy naukowej odszukaj nazwy chorób wywoływanych przez wymienione gatunki bakterii i stwórz własną mapę pojęć, za pomocą której uporządkujesz swoją wiedzę na temat znaczenia bakterii patogennych.

Rim5TvkhlWOCU
Wysłuchaj nagrania lekcji i zastanów się, czego jeszcze chciałbyś się dowiedzieć w związku z tematem lekcji.

    • Toksyny bakterii
      • Egzotoksyny
      • Endotoksyny
R1bdbLLngicpS
(Uzupełnij).
Przeczytaj
Sprawdź się