Galeria ilustracji dotyczących materiałów do napraw i konserwacji elementów małej architektury. Do każdego zdjęcia dołączona jest plansza z tekstem oraz nagraniem (plikiem dźwiękowym). Treść czytana przez lektora jest tożsama z treścią zamieszczoną na planszy.

Pierwsza fotografia dotyczy drewna dębowego. Drewno dębowe należy do najwyżej cenionych rodzajów drewna, głównie ze względu na bardzo dużą trwałość oraz piękną głęboką barwę. Ten gatunek drewna odznacza się średnią kurczliwością i bardzo dużą wytrzymałością, a przede wszystkim jest bardzo odporny na działanie warunków atmosferycznych, nie tylko na wilgoć, ale również na regularne zalewanie. Jest zatem rodzajem drewna chętnie wykorzystywanym do budowy oraz napraw elementów małej architektury krajobrazu. Z drewna dębowego tworzy się: tarasy, podłogi, pomosty, meble ogrodowe, a także elementy konstrukcyjne budowli nadziemnych i podziemnych. Ze względu na swoje liczne zalety jest to jednak drewno bardzo drogie.
Najważniejsze parametry drewna dębowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 700 do 800 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 32 do 64 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,22 wata na metr i stopień Celsjusza); kurczliwość: średnia; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: średnie; trwałość: 120 lat; naturalna barwa: brunatna.
Zdjęcie przedstawia drewno dębowe z bliska. Ma jasny brązowopomarańczowy kolor. Można wyróżnić bardzo szerokie, skupione w wiązki promienie drzewne. Ma wąski, jasny biel.

Druga fotografia dotyczy drewna jesionowego. Drewno jesionowe charakteryzuje się dość dużą twardością, a zarazem bardzo dobrą giętkością i elastycznością. Ze względu na bardzo małą trwałość i wytrzymałość nie powinno być wykorzystywane do budowy i napraw elementów małej architektury krajobrazu wystawionych na ciągłe działanie czynników zewnętrznych. Ponieważ jest to jednak materiał bardzo łatwo poddający się obróbce, o dużych walorach estetycznych i dobrym utrzymywaniu wkrętów oraz gwoździ, wykorzystuje się go do wykończeń budowli ogrodowych (stolarka okienna, drzwi, okleiny itd.). Z jesionu wykonuje się także meble ogrodowe, które jednak powinny być użytkowane sezonowo i chronione przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych.
Najważniejsze parametry drewna jesionowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 700 do 750 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 35 do 64 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,22 wata na metr i stopień Celsjusza; kurczliwość: duża; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: duże; trwałość: 20 lat; naturalna barwa: brunatna.
Zdjęcie przedstawia drewno jesionowe z bliska. Charakteryzuje się występowaniem wąskiego bielu. Ma brązowopomarańczowy kolor i zarysowane słoje.

Trzecia fotografia dotyczy drewna sosnowego. Drewno sosnowe jest jednym z rodzajów drewna najczęściej wykorzystywanych do budowy i naprawy elementów małej architektury krajobrazu. Odznacza się dość dużą trwałością, wytrzymałością i odpornością na wilgoć, dobrze poddaje się obróbce, a ponadto jest łatwo dostępne i stosunkowo tanie. Nadaje się do większości typów budowli i konstrukcji małej architektury krajobrazu. Wykonuje się z niego m.in. altany, pawilony, domki narzędziowe, zadaszenia tarasów, balustrady, meble i donice ogrodowe.
Najważniejsze parametry drewna sosnowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 500 do 540 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 50 do 75 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,17 wata na metr i stopień Celsjusza; kurczliwość: średnia; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: średnie; trwałość: 80 lat; naturalna barwa: czerwona.
Zdjęcie przedstawia drewno sosnowe z bliska. Ma jasny pomarańczowożółty kolor. Ma szeroki, jasnożółty biel oraz wyraźne słoje.

Czwarta fotografia dotyczy drewna świerkowego. Drewno świerkowe nie jest materiałem szczególnie często wykorzystywanym do budowy i napraw elementów małej architektury krajobrazu. Jest mało odporne na wilgoć, średnio wytrzymałe i niezbyt łatwe w obróbce, a ponadto odznacza się słabym utrzymywaniem wkrętów i gwoździ. Elementy małej architektury krajobrazu wykonane z drewna świerkowego, takie jak konstrukcje altan, pergoli, kratownice, meble i donice ogrodowe, dość dobrze przechowują się jedynie w miejscach suchych i przewiewnych.
Najważniejsze parametry drewna sosnowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 450 do 470 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 60 do 76 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,15 wata na metr i stopień Celsjusza; kurczliwość: średnia; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: słabe; trwałość: 80 lat; naturalna barwa: zbliżona do białej.
Zdjęcie przedstawia drewno świerkowe z bliska. Ma ono jasny pomarańczowy kolor. Faktura jest regularna, a kolor niemal jednolity. Słoje występują w bardzo bliskich odległościach od siebie.

Piąta fotografia dotyczy drewna brzozowego. Drewno brzozowe jest drewnem bardzo nietrwałym i dlatego nieczęsto wykorzystuje się je w małej architekturze krajobrazu. Ponieważ jest bardzo łatwe do obróbki, wykonuje się z niego meble (niewystawiane na bezpośrednie działanie czynników zewnętrznych) i drobne elementy ozdobne – to doskonały materiał do wyrobów snycerskich.
Najważniejsze parametry drewna brzozowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 610 do 700 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 55 do 80 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,13 wata na metr i stopień Celsjusza; kurczliwość: średnia; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: mocne; trwałość: 5 lat; naturalna barwa: żółta.
Zdjęcie przedstawia drewno brzozowe z bliska. Ma ono jasny, niemal słomiany kolor. Faktura drewna wydaje się gładka, gdzieniegdzie można zauważyć delikatne wgniecenia. Biel praktycznie niewidoczny.

Szósta fotografia dotyczy drewna orzechowego. Drewno orzechowe jest bardzo twarde, ale niezbyt odporne na działanie czynników zewnętrznych. Wykazuje jednak dużą trwałość, jeśli zapewni się elementom małej architektury krajobrazu przewiewne i suche warunki. Głównym jego walorem jest piękna ciemna barwa. Wykonuje się z niego meble ogrodowe oraz elementy ozdobne w budowlach z zadaszeniem.
Najważniejsze parametry drewna orzechowego: gęstość pozorna (wilgotność 12 procent): od 710 do 800 kilogramów na metr sześcienny; porowatość: od 45 do 64 procent; współczynnik przewodzenia ciepła: 0,14 wata na metr i stopień Celsjusza; kurczliwość: mała; utrzymywanie gwoździ i wkrętów: średnie; trwałość: 120 lat; naturalna barwa: zbliżona do czarnej.
Zdjęcie przedstawia drewno orzechowe z bliska. Ma ono ciemny brązowy kolor. Gdzieniegdzie widoczne są jaśniejsze oraz ciemniejsze prześwity. Biel występuje nierównomiernie na całej powierzchni drewna.

Siódma fotografia dotyczy tynku o fakturze uniwersalnej. Tynk pełniący nie tylko funkcję dekoracyjną, ale także ochronną, gdyż jest bardzo odporny na warunki atmosferyczne oraz uszkodzenia mechaniczne. Wykonuje się go przez zacieranie pacą w temperaturze od 5 do 25°C. Stosuje się go na zewnątrz jako warstwę ozdobną na murkach wolnostojących, ściankach oporowych, ogrodzeniach, słupach pergoli i trejaży, na elewacjach ścian altan, wiat, policzkach schodów, zbiornikach wodnych itp. We wnętrzach głównie nakłada się go na ściany.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na ścianę pokrytą tynkiem o fakturze uniwersalnej. Tynk ma kolor szary. Cienkie i podłużne wgłębienia są nierównomiernie rozłożone. Rowki nie są głębokie, przypominają delikatne zadrapania.

Ósma fotografia dotyczy tynku o fakturze typu „baranek”. Jest to jeden z najczęściej spotykanych tynków ozdobnych o fakturze nakrapianej, sprawiającej wrażenie niewielkich grudek. Fakturę tę uzyskuje się przez zastosowanie kruszywa o granulacji z zakresu od 1,5 do 3 milimetrów oraz dzięki specjalnemu sposobowi nakładania masy tynkarskiej i jej zacierania: należy wykonywać ruchy w jedną stronę. Struktura tego tynku jest stosunkowo jednolita, dlatego jest dość łatwy do czyszczenia za pomocą aparatów ciśnieniowych.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na ścianę pokrytą tynkiem o fakturze typu „baranek”. Tynk ma biały kolor. Charakteryzuje się równomiernie rozmieszczonym uziarnieniem i wgłębieniami. Jest chropowaty.

Dziewiąta fotografia dotyczy tynku o fakturze typu „kornik”. Faktura typu „kornik” daje efekt wyżłobienia, przypominający sieć kanalików tworzonych przez owady. W przypadku tej faktury stosuje się granulacje z zakresu od 1,5 do 3 milimetrów.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na ścianę pokrytą tynkiem o fakturze typu „kornik”. Tynk ma kolor szary. Faktura tynku wygląda jak rowki w drewnie wydrążone przez korniki. Rowki są cienkie i podłużne.

Dziesiąta fotografia dotyczy tynku o fakturze modyfikowanej. Tynk odporny na warunki atmosferyczne, stosowany jako warstwa dekoracyjna na zewnątrz obiektów takich jak ściany, murki, ścianki oporowe. Nakłada się przez zacieranie wyłącznie za pomocą pac stalowych. Tynk modyfikowany może być malowany, ale należy pamiętać, że z uwagi na chropowatą strukturę będzie to czynność bardzo czasochłonna.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na ścianę pokrytą tynkiem o fakturze modyfikowanej. Tynk ma szary kolor. Jest niejednorodny i nieregularny. Elementy wykonane za pomocą szpachli nachodzą na siebie, tworząc niepowtarzalne wykończenie. Brzegi każdego elementu są grubsze i wyższe, a środek gładszy.

Jedenasta fotografia dotyczy zaprawy tynkarskiej cementowo‑wapiennej. Zaprawa tynkarska cementowo‑wapienna jest skutecznym materiałem do napraw, łączy bowiem zalety zapraw cementowych i wapiennych. Cechuje się szybkim wiązaniem, szybko też twardnieje, a oprócz tego ma wysoką wytrzymałość i dobrą urabialność. To m.in. efekt większej zawartości stosowanego w niej wapna w porównaniu do cementu; wapno zapewnia dłuższy czas wiązania, większą elastyczność i możliwość staranniejszej pracy przy elementach małej architektury krajobrazu. Wspomnianą zaprawę wykorzystuje się przede wszystkim do murowania fundamentów i ścian, ale również do wykonywania okładzin budynków oraz naprawy tradycyjnych tynków wewnętrznych i zewnętrznych (wewnątrz i na zewnątrz).
Zdjęcie przedstawia zaprawę tynkarską cementowo‑wapienną znajdującą się w wiadrze. Na niej położona jest trójkątna szpachelka. Zaprawa ma ciemny szary kolor. Jest gęsta, ale plastyczna.

Dwunasta fotografia dotyczy kompozytu z cementem. Jeżeli zestawimy cementy kompozytowe z innymi typami cementów, to okaże się, że te pierwsze cechują się lepszymi właściwościami mechanicznymi: są bardziej wytrzymałe na ściskanie i rozciąganie, a dzięki małej lepkości uzyskujemy po zacementowaniu cienką warstwę, co jest ważne ze względu na oczekiwany efekt estetyczny. Materiały kompozytowe składające się z włókien o dużej wytrzymałości osadzonych w matrycy z zaprawy cementowej stosowane są np. do naprawy kolumn.
Zdjęcie przedstawia kompozyt z cementem. Ma szary kolor z jaśniejszymi prześwitami. Jest gładki, ale gdzieniegdzie występują drobne wgłębienia i przetarcia.

Trzynasta fotografia dotyczy zaprawy betonowej. Mieszanki betonowe są uniwersalne, popularne i powszechnie używane. Charakteryzują się bowiem wysoką trwałością i wytrzymałością na nieprzyjazne warunki zewnętrzne, takie jak woda, mróz czy intensywne promieniowanie słoneczne. Sprawdzają się przy wykonywaniu drobnych robót naprawczych oraz pracach konserwacyjnych elementów małej architektury.
Zdjęcie przedstawia szarą i gładka powierzchnię betonową. Gdzieniegdzie występują ciemniejsze oraz jaśniejsze prześwity.

Czternasta fotografia dotyczy klejów. Mocne kleje na przykład do drewna, metalu czy elementów kamiennych pozwalają w szybkim tempie łączyć elementy dekoracyjne oraz korygować istniejące ubytki. Zapewniają sprawną realizację wielu prac remontowo‑wykończeniowych. Charakteryzują się doskonałą przyczepnością i łatwością aplikacji oraz szybkim czasem pełnego utwardzenia spoiny. Zastępują spawanie i mocowanie śrubami, znajdują zastosowanie do prac zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz budynków, a do tego sprawdzają się w bardzo szerokim zakresie temperatur.
Zdjęcie przedstawia tubkę z klejem wyciskanym na kawałek drewnianej deski. Mężczyzna trzyma klej do góry nogami, aby klej łatwo mógł się wydostać przez szyjkę. Szyjka ma czerwony kolor, złożona jest z nakrętki i wąskiego, zwężającego się elementu. Pojemnik na klej stanowi niewielka tubka, również zwężająca się ku szyjce.

Piętnasta fotografia dotyczy farb. Farby pozwalają nie tylko uzyskać oczekiwane efekty estetyczne, ale jednocześnie zadbać o trwałość elementów małej architektury krajobrazu. Ze względu na oczekiwany efekt można wybrać różne preparaty do malowania drewna lub metalu, np. w zależności od tego, czy zwracamy uwagę na aspekt wizualny (produkty transparentne, półtransparentne i kryjące), czy na kwestie technologiczne (a więc wybieramy między produktami wodorozcieńczalnymi a rozpuszczalnikowymi). Jeżeli malujemy świeże drewno po raz pierwszy, musi ono być odpowiednio suche. Jako pierwszą warstwę możemy zastosować barwną farbę, a jako warstwę nawierzchniową – produkt bezbarwny. W ten sposób wydłużymy trwałość koloru. Drewno malujemy kolorową farbą dwukrotnie – dzięki temu uzyskujemy maksymalne nasycenie barwy. W przypadku farb do metalu wyróżniamy farby do metali żelaznych (najczęściej alkidowe, epoksydowe, poliuretanowe, olejno‑ftalowe) oraz nieżelaznych (np. do aluminium i metali ocynkowanych – w tym przypadku stosujemy produkty winylowe, akrylowe lub akrylowo‑lateksowe). Odpowiedni dobór farby do podłoża gwarantuje właściwą ochronę przed warunkami środowiskowymi, takimi jak wilgoć, i nie grozi odspajaniem się farby od metalu. Farby wieloetapowe pozwalają uzyskać w miarę dobry efekt już po użyciu jednego preparatu. Inne natomiast służą do konkretnego zastosowania w odpowiedniej kolejności i dzielą się na: gruntujące, podkładowe i nawierzchniowe. Ponadto farby do metalu występują w wariantach do użytku na zewnątrz oraz we wnętrzach. Te pierwsze ze względu na większą odporność na czynniki atmosferyczne lepiej chronią powierzchnię przed mrozem, upałami i opadami.
Zdjęcie przedstawia deski z jasnego drewna ułożone w niedalekich odstępach. Pierwsza belka jest malowana. Do malowania wykorzystany został wałek, który najpierw zamoczono w brązowej farbie. Osoba trzymająca wałek za rączkę równomiernie rozprowadza farbę po górnej części belki.

Szesnasta fotografia dotyczy lakierów. W zależności od materiału stosowanego w obiektach małej architektury możemy stosować różne preparaty do ich konserwacji. Lakiery do drewna zabezpieczają wykonane z niego elementy przed wilgocią, przedłużają ich żywotność i chronią powierzchnię przed uszkodzeniami. Pozostawiają one przezroczystą powłokę, co umożliwia wyeksponowanie rysunku drewna. Jeżeli natomiast chcemy nadać drewnu inny kolor, wybierzmy lakierobejcę. Wyróżnia się lakiery podkładowe – tworzące pierwszą, ochronną warstwę oraz nawierzchniowe – nadające chronionej powierzchni ostateczny wygląd. Do wyboru mamy lakiery matowe, półmatowe i z połyskiem, a także rozpuszczalnikowe i wodorozcieńczalne. Aby zabezpieczyć obiekty wystawione przez cały rok na działanie różnych warunków atmosferycznych (np. ławki, pomosty, tarasy), trzeba zaimpregnować drewno olejem lub specjalnym impregnatem. Ważne: jeśli zaimpregnowaliśmy już wcześniej jakąś powierzchnię olejem, to należy konsekwentnie stosować produkty olejowe w dalszej konserwacji. Impregnaty do kamienia naturalnego są trwałe, chronią ten materiał przed zabrudzeniami i wpływami atmosferycznymi, dzięki czemu jego dalsza pielęgnacja jest łatwiejsza.
Zdjęcie przedstawia starannie wykończony kawałek krewna, po którym za pomocą pędzla rozprowadzany jest lakier. Lakier tworzy na drewnie delikatnie błyszczącą powłokę.

Siedemnasta fotografia dotyczy ogrodzeń wykonanych z drewna. Konserwacja drewnianego ogrodzenia polega przede wszystkim na regularnym stosowaniu środków do konserwacji drewna. Przed ich użyciem należy przyjrzeć się ogrodzeniu, czy pojawiły się na nim jakieś pęknięcia. Niewielkie uszkodzenia można naprawić za pomocą wodoodpornego kleju do drewna. Luźne deski i śruby lub gwoździe trzeba dokręcić albo wymienić – jeżeli nie spełniają już swojej funkcji. Zgniłe elementy odcinamy, a brakujący fragment uzupełniamy szczeliwem do drewna. Jeżeli słupki ogrodzeniowe są połamane lub przegniłe, wzmacniamy je betonową podpórką (wkopujemy ją i przymocowujemy śrubami).
Zdjęcie przedstawia ogrodzenie wykonane z jasnego drewna. Ogrodzenie składa się z kilkudziesięciu identycznych sztachet oraz wyższych i grubszych drewnianych słupków. Sztachety połączone są ze sobą belkami ustawionymi prostopadle od wewnątrz.

Osiemnasta fotografia dotyczy ogrodzeń metalowych. Ogrodzenie metalowe wymaga zabezpieczenia właściwymi preparatami do metalu. Jeżeli jednak po pewnym czasie doszło do złuszczenia się zewnętrznej powłoki i pojawienia się korozji, konieczna jest renowacja metalowych przęseł. Pierwszy krok to dokładne usunięcie zarówno śladów korozji, jak i łuszczącej się powłoki – za pomocą drucianej szczotki albo szlifierki i papieru ściernego. Po oczyszczeniu metalu i jego odtłuszczeniu rozpuszczalnikiem nakładamy preparat podkładowy, a następnie wybraną farbę do metalu. Jeśli braki nie są znaczące, można po wstępnym mechanicznym oczyszczeniu przęseł zastosować odrdzewiacz w płynie.
Istotne jest przeprowadzanie tego zabiegu we właściwych warunkach atmosferycznych (podają je producenci danych preparatów). Przy zbyt wysokiej temperaturze nowa powłoka może wyschnąć za szybko, a przy zbyt niskiej – wysychać za wolno. W wyniku czego właściwe parametry wytrzymałościowe produktu nie będą zapewnione.
Zdjęcie przedstawia metalowe ogrodzenie. Ogrodzenie składa się z kilkunastu zakręconych metalowych prętów. W regularnych odstępach, na środkowej części pręta znajdują się dekoracyjne elementy o charakterystycznym spiralnym kształcie.

Dziewiętnasta fotografia dotyczy nawierzchni z kostki brukowej. Obecnie brukowe kostki betonowe są najchętniej wykorzystywanym materiałem do wykonywania nawierzchni zarówno pieszych, jak i jezdnych. Swoją popularność zawdzięczają one różnorodności kolorów i wzorów, jak również dobrym parametrom technicznym. Łatwo z nich ułożyć nawierzchnię, a także rozebrać ją i wykonać ponownie. To sprawia, że nawierzchnia z kostki brukowej nie wymaga skomplikowanych napraw ani zabiegów konserwacyjnych.
Zdjęcie przedstawia nawierzchnię z kostki brukowej. Nawierzchnia składa się z wielu prostokątnych kostek brukowych. Kostki nie mają regularnego kształtu. Niektóre z nich są dłuższe i grubsze, inne krótsze i mniejsze. Nawierzchnia ma kolor niejednorodny. Kostki są szare, brązowe oraz ciemnobeżowe.

Dwudziesta fotografia dotyczy fontanny. Fontanna to złożona konstrukcja techniczna składająca się z elementów hydraulicznych i elektrycznych. Niezwykle istotne są regularne sprawdzanie jej funkcjonowania i czyszczenie, a także obowiązkowy przegląd po zimie. Może się bowiem zdarzyć, że doszło do pęknięć niecki i przeciekająca woda niszczy konstrukcję.
Zdjęcie przedstawia niewielką fontannę usytuowaną na zbiorniku wodnym. Fontanna składa się z dwóch elementów w kształcie półkola oraz ozdobnej kuli na górze fontanny. Jest wypełniona wodą, która spływa po bokach. Dookoła znajduje się zielona roślinność.