E-materiały do kształcenia zawodowego

Materiały i surowce do przetwarzania wytworów papierniczych

DRM.07. Przetwórstwo wytworów papierniczych - Technik papiernictwa 311601

bg‑green

Materiały na przetwory papiernicze

GALERIA ZDJĘĆ

Podział produktów papierniczych

RSyOLZMVcDi6b
Nagranie tożsame z treścią.

Produkty papiernicze dzieli się na wytwory i przetwory papierowe:

  • Wytwory papiernicze – są to tworzywa włókniste otrzymane w postaci arkuszy lub wstęgi z odpowiednio przygotowanych, uformowanych, odwodnionych i wysuszonych włókien roślinnych z ewentualnym dodatkiem wypełniaczy, środków zaklejających barwników czy innych środków pomocniczych,

  • Przetwory papiernicze – to produkty otrzymane na skutek poddania wytworów papierniczych procesowi obróbki chemicznej (powlekanie, nasycanie) lub mechanicznej (wykrawanie, wytłaczanie, sklejanie itp.) lub też obu tym procesom łącznie.

Surowce do wytwarzania wyrobów papierowych

Wyroby papierowe otrzymuje się z trzech rodzajów surowców:

  • mas włóknistych,

  • dodatków masowych,

  • pomocniczych środków chemicznych.

Masy włókniste różnią się między sobą składem chemicznym, głównie zawartością celulozy i lignin. Surowce roślinne stosowane w papiernictwie są zbudowane przede wszystkim z celulozy.

11
Mieszanka powlekająca
RcLS3D9gVGyJW
Nagranie tożsame z treścią.

Mieszanka powlekająca składa się z pigmentów, substancji wiążących i dyspergujących oraz plastyfikujących. Jako pigmenty stosuje się m.in. głównie kaolin, strącony węglan wapnia, dwutlenek tytanu, jako substancje wiążące: skrobię modyfikowaną, polialkohol winylu, lateksy, kazeinę, itp. Receptura mieszanki powlekającej zależy od techniki drukowania, do jakiej powlekane papiery są przeznaczone.

Papier może być powlekany jedno lub dwustronnie. W wyniku powlekania uzyskuje się m.in. poprawę gładkości, nieprzezroczystości, itp. Do powlekania papierów stosuje się różne metody technologiczne. Mieszanki pigmentowo‑klejowe mogą być nanoszone na wytwór papierowy za pomocą zespołu jedno- lub wielowałkowego, szczotkowego lub ze szczotką powietrzną. Stosuje się powlekarki prętowe i specjalne, nanoszące np. Mieszankę pigmentowo‑klejową metodą „odlewu”, zapewniającą papierom powlekanym wysoki połysk (papiery typu Chromolux).

Stosowane są metody powlekania, np. powlekanie natryskowe, wałkowe za pomocą prasy klejarskiej. Papiery powlekane metodami klasycznymi (tj. bez metody „odlewu”) są powlekane z każdej strony dwukrotnie. Uzyskuje się wtedy bardzo gładką powierzchnię o równej chłonności.  W technologii pigmentowania, czyli nanoszenia powłoki pigmentowej bez środków uszlachetniających powłoka ma niewielką gramaturę (małą grubość).

Papiery pigmentowe mają właściwości pośrednie między właściwościami papierów niepowlekanych, a powlekanych, najczęściej jednak są zaliczane do grupy papierów niepowlekanych. Papiery i tektury powlekane należą do typowych przetworów papierniczych. Rozróżnia się papiery i tektury kredowane oraz papiery i tektury powlekane. Papiery i tektury kredowane są powlekane mieszanką pigmentową zawierającą w składzie kredę lub są powlekane w osobnych powlekarkach.

Kleje papiernicze
RBmrXoeK1SmIs
Nagranie tożsame z treścią.

Kleje papiernicze są substancjami stosowanymi do zaklejania papieru w celu zwiększenia odporności na przenikanie cieczy. Do zaklejania powierzchniowego papieru stosuje się mieszanki zaklejające zawierające skrobię, skrobię modyfikowaną, karboksymetylocelulozę, emulsje woskowe, żywice syntetyczne, itp. Pod względem stopnia zaklejenia rozróżnia się papiery całkowicie zaklejone, częściowo zaklejone i nie zaklejone. Jako całkowicie zaklejone wytwarza się np. papiery do pisania, rysunkowe, offsetowe czy mapowe. Jako częściowo zaklejone: papiery wklęsłodrukowe, drukowe zwykłe, pakowe. Nie zakleja się papierów chłonnych, bibułek, papierów filtracyjnych, itp.

Dodatki masowe i pomocnicze środki chemiczne
RLg3q61P7YmWS
Nagranie tożsame z treścią.

Poza półproduktami włóknistymi stosuje się tzw. dodatki masowe, wypełniacze, kleje, barwniki, pigmenty oraz pomocnicze środki chemiczne, np. wiążące, wodoutrwalające. Stosuje się je w celu uzyskania odpowiednich właściwości papieru, zmniejszenia kosztów wytwarzania itp. Wypełniacze są to najczęściej: kaolin, kreda, gips, talk, strącony węglan wapnia oraz inne silnie rozdrobnione związki mineralne charakteryzujące się białą barwą. Celem wprowadzenia wypełniaczy do papieru jest nadanie mu nieprzezroczystości, białości, miękkości, gładkości, stabilności wymiarowej. Nadmierne zwiększenie zawartości wypełniaczy prowadzi do negatywnych zjawisk, powoduje np. pogorszenie właściwości mechanicznych, stopnia zaklejenia itp.

Barwniki i pigmenty służą do barwienia papieru.  Barwnikami są również rozjaśniacze optyczne. Charakteryzują się one zdolnością pochłaniania niewidzialnego promieniowania ultrafioletowego i przetwarzania go w widzialne promieniowanie fluorescencyjne. Dzięki fluorescencji wprowadzonych do masy papierniczej wybielaczy optycznych zwiększa się białość papieru. Pomocnicze środki chemiczne są stosowane w celu uzyskania odpowiednich właściwości papieru i usprawniające wytwarzanie papieru np. Środki przeciwpienne, powierzchniowo czynne lub wpływające na właściwości wytworów papierowych np. środki wiążące czy wodoutrwalające.

Ćwiczenia powiązane