Mieszaniny
SCENARIUSZ ZAJĘĆ „MIESZANINY”
Przyroda, II etap edukacyjny
Temat: Mieszaniny.
Treści kształcenia
Podstawa programowa: Punkt (14.5) [uczeń] odróżnia mieszaniny jednorodne od niejednorodnych, podaje przykłady takich mieszanin z życia codziennego.
Cele zoperacjonalizowane
UCZEŃ | Definiuje pojęcia: mieszanina, mieszanina jednorodna, mieszanina niejednorodna |
Odróżnia mieszaniny jednorodne od niejednorodnych | |
Wymienia przykłady mieszanin ze swojego otoczenia. |
Nabywane umiejętności:
UCZEŃ | Wie, że składniki o różnych właściwościach i stanach skupienia najczęściej występują w przyrodzie pod postacią mieszanin |
Rozumie różnicę między mieszaniną jednorodną a niejednorodną | |
Zna przykłady mieszanin z życia codziennego |
Kompetencje kluczowe
Porozumiewanie się w języku ojczystym.
Kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne.
Umiejętność uczenia się.
Etapy lekcji
Wstęp:
Nauczyciel wiesza na tablicy zdjęcie makroskopowe „Mieszanina”. Pyta, jakie substancje (składniki) uczniowie widzą na zdjęciu. Omawia pojęcie mieszaniny jako układu dwóch lub więcej substancji o dowolnym stanie skupienia, zmieszanych ze sobą i wykazujących odrębne właściwości. Zwraca uwagę, że większość substancji w przyrodzie występuje właśnie pod postacią mieszanin.
Przebieg zajęć:
Uczniowie dobierają się w pary. Nauczyciel rozdaje zdjęcia z zestawu „Przykładowe mieszaniny”. Prosi uczniów, by podzielili mieszaniny ze zdjęć na takie, których składniki można od siebie odróżnić gołym okiem oraz te, których składników nie da się odróżnić. Wspólnie sprawdzają poprawne rozwiązanie zadania.
Nauczyciel, podsumowując zadanie, przedstawia definicje:
Mieszanina niejednorodna – taka mieszanina, w której gołym okiem, za pomocą lupy bądź mikroskopu można wyróżnić chociaż jeden składnik.
Mieszanina jednorodna – taka mieszanina, składników której nie można rozróżnić gołym okiem ani rozdzielić za pomocą prostych metod.
Nauczyciel prosi uczniów o podanie przykładów takich mieszanin z życia codziennego oraz zapisanie swoich propozycji na tablicy w osobnych kolumnach.
Zdobyte informacje uczniowie wykorzystują podczas przeprowadzania ćwiczenia praktycznego.
Instrukcja przeprowadzenia ćwiczenia praktycznego:
1. Opis teoretyczny omawianego zjawiska: Substancje w przyrodzie występują najczęściej pod postacią mieszanin. Mieszaniny, których składniki można odróżnić gołym okien i rozdzielić za pomocą prostych przyrządów to mieszaniny niejednorodne. Mieszaniny, których składników nie można odróżnić i łatwo rozdzielić nazywamy mieszaninami jednorodnymi.
2. Ustalenie celu i obiektu prowadzonych badań: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z przykładami mieszanin oraz odróżnienie mieszanin jednorodnych od niejednorodnych.
3. Sposób przygotowania ćwiczenia (czas, miejsce itd.): Ćwiczenia praktyczne prowadzone są podczas zajęć lekcyjnych w klasie. Potrzebne materiały: plastikowe miseczki, łyżeczka, groch, piasek, sól, woda, lupa.
4. Sposób przeprowadzenia ćwiczenia: Uczniowie pracują w parach. Do miseczek wsypują kolejno dokładnie mieszając:
1. groch i wodę
2. piasek i sól
3. piasek i wodę
4. groch i sól
5. sól i wodę
Porównują gołym okiem i pod lupą wygląd otrzymanych mieszanin. Oceniają, która z powstałych mieszanin jest jednorodna, a która niejednorodna. Notują wnioski w tabeli:
Składniki | Rodzaj mieszaniny |
5.Inne informacje, np. analiza obserwacji, sposób wyciągania wniosków, karta pracy, drzewka decyzyjne, formularze itd.: Roztwór wody i soli stanowi mieszaninę jednorodną. Ani gołym okiem, ani z użyciem lupy uczniowie nie są w stanie odróżnić składników od siebie. W pozostałych miseczkach powstały mieszaniny niejednorodne, Ich składniki można z łatwością odróżnić od siebie oraz rozdzielić z wykorzystaniem prostych metod.
Podsumowanie:
Uczniowie wnioskują, że większość substancji w przyrodzie występuje w postaci mieszanin, których składniki w różnym stopniu mieszają się ze sobą. Na tej podstawie potrafią podzielić mieszaniny ze swojego otoczenia na jednorodne i niejednorodne.
Środki dydaktyczne
Zdjęcie makroskopowe „Mieszanina”.
Zestaw zdjęć „Przykładowe mieszaniny”.
Miseczki plastikowe, łyżeczka, woda, groch, piasek, sól kuchenna, lupa.
Metody nauczania
Pogadanka.
Metoda zajęć praktycznych.
Formy pracy
System klasowo‑lekcyjny.
Praca w parach.
Praca zbiorowa.
Praca domowa:
Podaj przykłady mieszanin, jakie znajdziesz w swoim domu. Które z nich są jednorodne, a które niejednorodne?
Zadanie dla chętnych:
Wyjaśnij, jaką mieszaniną jest powietrze.
Lista załączników multimedialnych
Zdjęcie makroskopowe „Mieszanina”
Zestaw zdjęć „Przykładowe mieszaniny”
