Miłość poza grób… Romeo i Julia – najsłynniejsi kochankowie świata
Najsłynniejsza miłość świata – tak zwykło się mówić o uczuciu, jakie połączyło literacką parę, Romea i Julię. Historia ich romantycznej i tragicznej zarazem miłości nie przestaje inspirować. Liczne wersje teatralne, filmowe i musicalowe nie poprzestają na wiernym odtworzeniu akcji dramatu Williama Shakespeare’aWilliama Shakespeare’a. Bohaterowie pokazywani są nie tylko w realiach z przełomu XVI i XVII stulecia, lecz także jako członkowie amerykańskich gangów albo przedstawiciele subkultury punkowej czy skinowskiej…
Zapoznaj się z treścią dramatu Romeo i Julia Williama Shakespeare’a, a następnie poszukaj w tekście fragmentów mówiących o miłości.
Romeo i Julia Williama Shakespeare’a
Przenoszenie akcji dramatu Williama Shakespeare’a w inne realia ma nie tylko przybliżyć historię Romea i Julii współczesnemu odbiorcy. Staje się też okazją do poszukiwania przyczyn, które doprowadziły do tego, że miłość młodych ludzi skończyła się tragicznie. Czy naprawdę musiało tak się stać?
Co się wydarzyło w Weronie?
Romeo i JuliaProlog
CHÓR
Dwa równie stare i szlachetne rody
W Weronie, gdzie się rozgrywa ta szuka,
Wskrzeszają zamęt przycichłej niezgody:
Znów w czas pokoju krew chodniki bruka.
Gdy w sercach ojców nienawiść szaleje,
Dzieciom, wiedzionym przez los ku zagładzie,
Miłość podsuwa daremną nadzieję –
Śmierć ich dopiero koniec waśniom kładzie.
Miłość, skazana na śmierć przez nienawiść,
Której szał ciemny gubił dwie rodziny,
Aż śmierć jedynie mogła je wybawić:
Taką historię widz przez dwie godziny
Oglądać będzie tu, na naszej scenie;
Może uroni łzę na zakończenie.William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. Stanisław Barańczak, Poznań 1990, s. 7.
Po przeczytaniu w całości dramatu Romeo i Julia wykonaj polecenia.
Powiedz, jakie informacje o treści utworu zdradza przytoczona w Prologu wypowiedź chóru.
Czy podana na początku informacja ujawniająca treść sztuki jest pożądana z punktu widzenia czytelnika lub widza w teatrze? Odpowiedź uzasadnij.
Ułóż wydarzenia przedstawione w dramacie we właściwej kolejności.
- Julia zostaje odnaleziona „martwa” w swoim łóżku.
- Rody Julii i Romea godzą się.
- Dochodzi do sprzeczki Tybalta i Merkucja.
- Romeo zostaje wygnany z miasta.
- Julia odmawia ożenku z Parysem.
- Romeo umiera.
- Romeo i Julia wyznają sobie miłość.
- Ojciec Laurenty oznajmia, że udzielił ślubu Julii i Romeowi.
- Romeo i Julia poznają się na balu.
- Umiera matka Romea.
- Słudzy Capulettich walczą z Tybaltem.
- Romeo jest zakochany w Rozalinie.
- Merkucjo umiera.
- Julia zgadza się na ślub z Parysem.
- Romeo zabija Parysa.
- Tybalt rani Merkucja.
- Julia przedstawia ojcu Laurentemu swój plan.
- Ojciec Laurenty obiecuje dać ślub zakochanym.
- Ojciec Laurenty obiecuje wysyłać list do Mantui.
- Ojciec Laurenty dowiaduje się, że list nie dotarł do Mantui.
- Romeo ucieka do Mantui.
- Odbywa się ślub Julii i Romea.
- Romeo zabija Tybalta.
- Romeo dowiaduje się o śmierci Julii.
- Julia przebija się sztyletem.
Tragiczna historia Romea i Julii mogła potoczyć się inaczej. Gdyby utwór naprawdę miał być komedią, powinien kończyć się szczęśliwie. Do zaproponowanego poniżej początku historii dopisz cztery wydarzenia, które doprowadziłyby do jej szczęśliwego zakończenia.
1. Romeo poznaje Julię na balu.
6. Romeo i Julia żyli długo i szczęśliwie.
Zły los
Historia Romea i Julii mogła zakończyć się inaczej. Jednak autor dramatu postanowił, że oboje bohaterowie umrą. Co w wersji Shakespeare’a doprowadziło do śmierci młodych ludzi? W jednej z pierwszych wypowiedzi Romea znaleźć można zapowiedź tragicznych wydarzeń. Rozmawiając o tym, czy jest sens udawać się na bal do Capulettich, młody Montecchi wypowiedział do Merkucja znamienne słowa.
Romeo i JuliaAkt I, scena 4
ROMEO
Boję się, czy nie przyjdziemy za wcześnie;
Bo moja dusza przeczuwa, że jakiś
Łańcuch wydarzeń, wśród gwiazd jeszcze skryty,
Będzie miał pierwsze złowrogie ogniwo
W tym dniu, w dzisiejszej beztroskiej zabawie,
I że mojemu nieznośnemu życiu
Położy wkrótce kres przedwczesny zgon.William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. Stanisław Barańczak, Poznań 1990, s. 7.
Na podstawie powyższego fragmentu Romea i Julii oraz treści całego dramatu wykonaj polecenia.
Z przytoczonego fragmentu wypisz cytaty mówiące o złych przeczuciach Romea.
Poszukaj w utworze innych wypowiedzi zapowiadających złe wydarzenia.
Ustal, kto głównie wypowiada te kwestie i jak to wpływa na twoją ocenę tych postaci.
Rodzice
Tragiczne zakończenie wynika nie tylko z działania losu. Ogromne znaczenie ma postawa rodziców (zwłaszcza – Capulettich).
Wyjaśnij, dlaczego państwo Capuletti pragnęli wydać córkę za Parysa.
Znajdź w dramacie sceny, w których ojciec lub matka Julii rozmawiają z nią o ślubie z Parysem, a następnie poszukaj w tych scenach słów mówiących o miłości.
Na podstawie wyszukanych scen ustal, jak zmienia się nastawienie Julii do propozycji poślubienia Parysa przed i po poznaniu Romea.
Postawa Julii wobec rodziców również się zmienia. Nazwij cechy charakteru, które ujawniła w rozmowach z nimi.
Poszukaj w wypowiedziach rodziców Julii słów, które świadczą o ich stosunku do córki. Jakie to rodzi refleksje na temat wzajemnych relacji w rodzinie Capulettich?
Ojciec Laurenty
Ślub, wbrew rodzicom Julii, stał się faktem za sprawą ojca Laurentego.
Zakonnik ten był franciszkaninem. Przedstawiciele tego zgromadzenia witają się słowami: „Pokój i dobro”. To pozdrowienie może do pewnego stopnia wyjaśnić, dlaczego ojciec Laurenty zgodził się udzielić potajemnie ślubu. W ten sposób doprowadziłby do pokoju między dwoma zwaśnionymi rodami.
Na podstawie treści całego dramatu Romeo i Julia wykonaj polecenia.
Poszukaj w wypowiedziach ojca Laurentego wszystkich powodów, które wpłynęły na to, że pobłogosławił on związek Julii i Romea.
Wypełnij w zeszycie poniższą tabelę, wymieniając zalety i wady ojca Laurentego, a także ilustrując każdą z cech odpowiednim cytatem.
Ojciec Laurenty | |||
Zalety | Cytat | Wady | Cytat |
Romeo i Julia
Na przebieg wydarzeń wpływ miały nie tylko charaktery rodziców Romea i Julii czy postawa ojca Laurentego, lecz także usposobienia głównych bohaterów dramatu.
Jules Salles‑Wagner, francuski malarz tworzący w XIX wieku, tak przedstawił kochanków z Werony. Czy twoje wyobrażenia na ich temat są podobne?
Do poniższej tabeli w zeszycie wpisz podstawowe informacje dotyczące Romea i Julii.
Julia | Romeo | |
Wiek | ||
Stan społeczny | ||
Miejsce zamieszkania | ||
Rodzina, przyjaciele, znajomi |
Zapisz w zeszycie dwa słowa, które kojarzą ci się z historią Romea i Julii. Porównaj swoje skojarzenia z tymi, które podały inne osoby w klasie.
W badaniach przeprowadzonych w polskich szkołach okazało się (co nie było niespodzianką), że dwa słowa najczęściej łączone z dramatem Romeo i Julia Williama Shakespeare’a to: miłość i śmierć.
Pierwsze z nich natomiast kojarzy się przede wszystkim ze sceną balkonową.
Romeo i JuliaAkt II, scena 2
ROMEO
Cicho! Cóż za światło błysło w oknie?
To brzask na Wschodzie, a słońcem jest Julia! […]
To moja pani! moja ukochana! […]
Jasność tej twarzy przyćmiłaby gwiazdy,
Jak światło dzienne gasi światło lamp;
Za to jej oczy w niebie takie blaski
Słałyby poprzez powietrzne regiony,
Że ptak, światłością niezwykłą zmylony,
Śpiewałby w nocy. […]
Słyszę: mówi coś. O, przemów znowu,
Jasny aniele! bo świecisz nade mną
Jak ci skrzydlaci wysłannicy niebios,
Gdy na pokładzie ociężałych chmur
Żeglują ponad głębiną powietrza
I olśniewają zadziwione oczy
Zadzierających głowy śmiertelników.JULIA
Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo?
Wyrzecz się ojca i odrzuć nazwisko,
Lub, jeśli nie chcesz, powiedz, że mnie kochasz,
A ja wyrzeknę się swojego rodu. […]
Tylko nazwisko twoje jest mi wrogiem.
Ty jesteś sobą – nie żadnym Montecchim. […]
O zmień nazwisko, nazwij się inaczej!
Cóż znaczy nazwa? To, co zwiemy różą,
Pod inna nazwą nie mniej by pachniało. […]
To ty, Romeo?
To ty, Montecchi?ROMEO
Jeśli mi rozkażesz,
Nie będę ani jednym, ani drugim. […]JULIA
Jak tu trafiłeś? Kto ci wskazał drogę?ROMEO
Miłość mnie wsparła zachętą i radą,
A ja jej za to użyczyłem oczu.
Choć żaden ze mnie nawigator, jednak
Zaryzykowałbym rejs przez Pacyfik,
Gdyby na drugim brzegu czekał skarb
Taki jak ty.JULIA
[…]
Czy ty mnie kochasz? Wiem, że powiesz „tak”,
A ja uwierzę […].
Tak, jestem może dla ciebie zbyt czuła,
Możesz pomyśleć, że się mało cenię;
Lecz wierz mi – będę na pewno wierniejsza
Od tych, co sprytniej umieją się droczyć.
Powinnam była trzymać cię na dystans,
Przyznaję – ale i tak podsłuchałeś,
Co sama sobie szeptałam o mojej
Wielkiej miłości. […]
A czegóż pragniesz?ROMEO
Abyś moje śluby
Odwzajemniła przysięgą miłości. […]JULIA
[…]
Jeśli masz wobec mnie godne zamiary,
Jeśli mnie chcesz za żonę – przyślę jutro
Posłańca, a ty przekaż mi przez niego,
Kiedy i gdzie chcesz dopełnić obrzędu;
A wtedy złożę los mój u twych stóp,
Gotowa iść za tobą na kraj świata. […]
O której godzinie
Przysłać posłańca?ROMEO
O dziewiątej rano.JULIA
Przyślę. Do rana jeszcze ze dwadzieścia
Lat. nie pamiętam, po co cię wołałam.ROMEO
Poczekam tutaj, aż sobie przypomnisz.JULIA
Wtedy zapomnę, na co czekasz – zdolna
Tylko do myśli, że mi z tobą dobrze.ROMEO
A ja wciąż będę czekać, abyś głębiej
Zapominała – i sam też zapomnę,
Że mógłbym żyć gdzie indziej niż przy tobie.William Shakespeare, Romeo i Julia, tłum. Stanisław Barańczak, Poznań 1990, s. 7.
Tak wyobrażał sobie pożegnanie kochanków XIX‑wieczny angielski malarz Ford Madox BrownFord Madox Brown. Czy – twoim zdaniem – przedstawiając głównych bohaterów, malarz dokładnie wczytał się w tekst dramatu? Odpowiedź uzasadnij.
Po przeczytaniu przytoczonego powyżej fragmentu Romea i Julii odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia.
Wykorzystując odpowiednie cytaty, udowodnij, że Romeo wielbi urodę swej wybranki.
Jakie obawy wyraża Julia w rozmowie z Romeem?
Jaką decyzję podejmują zakochani? Czy zgadzasz się ze stwierdzeniem, że ich zamiary są zbyt śmiałe i ryzykowne? Uzasadnij swoje zdanie.
Przeczytaj zamieszczone w „Kontekstach” nr 1a–b fragmenty różnych dzieł mówiące o miłości.
Obejrzyj fragment jednego z kinowych hitów końca XX wieku. To film Zakochany Szekspir (reż. John MaddenJohn Madden, 1998), w którym przedstawiono (fikcyjne) okoliczności powstania Romea i Julii. Sprawdź w tekście dramatu, czy w trakcie kręcenia przedstawionej sceny twórcy filmu korzystali z dzieła Williama Shakespeare’a.
William Shakespeare o miłości
1a.
Dwaj panowie z Werony II 2Prawdziwa miłość zawsze milczy:
Wyrazem prawdy są czyny, nie słowa.William Shakespeare, Dwaj panowie z Werony II 2, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 12.
Wenus i Adonis LXIŻądza to węgiel,
który gasić trzeba,
inaczej serce w perzynę obróci.
Morze ma brzegi,
miłość nie ma granic.William Shakespeare, Wenus i Adonis LXI, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 14.
Stracone zachody miłości IV 3Miłość natomiast, której się uczymy
Z kobiecych oczu, nie zamknięta w murach
Mózgu, wraz z ruchem żywiołów przenika
Z szybkością myśli wszystkie nasze władze,
Podwaja każdą z nich, przydaje mocy
Przerastającej jej zwykłe wymiary.
Oczom kochanka daje ostrość
Taką, że orzeł zda się przy nim ślepcem;
Uszom – słuch taki, że każdy szmer słyszą
Czujniej niż ucho wprawnego złodzieja…William Shakespeare, Stracone zachody miłości IV 3, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 25.
Jak wam się podoba V 2Kochać to składać się z ulotnych rojeń,
Z namiętnych pragnień i nieśmiałych marzeń,
Z pokory, hołdu, czci i uwielbienia,
Z cierpliwych starań, niecierpliwych żądz,Z czystości, wytrwałości, posłuszeństwa.
William Shakespeare, Jak wam się podoba V 2, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 40.
Wieczór Trzech Króli I 1Jeżeli miłość żywi się pokarmem
Muzyki – grajcie, aż poczuję przesyt,
Aż mój apetyt osłabnie z nadmiaru
I skona. Znów ta kadencja melodii:
Musnęła ucho jak łagodny powiew,
Rozchylający tchnieniem płatki fiołków,
Aby i kraść im, i darować woń.William Shakespeare, Wieczór Trzech Króli I 1, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 49.
Stracone zachody miłości IV 3Poeta nie śmie w dłoń wziąć pióra,
Dopóki miłość nie wmiesza mu w inkaust
Swych westchnień – wtedy dopiero strofami
Olśni dzikusa nawet, a w tyranie
Zasieje ziarno łagodnej pokory.William Shakespeare, Stracone zachody miłości IV 3, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 62.
Wenus i Adonis CXXXIVMiłość to słońce po deszczu radosne,
Żądza to burza po słonecznej krasie;
Miłość oznacza wiecznie świeżą wiosnę,
Żądza to zima w napółletnim czasie;
Miłość jest skromna, żądza nadużywa,
Miłość jest prawdą, żądza jest fałszywa!William Shakespeare, Wenus i Adonis CXXXIV, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 71.
Jak wam się podoba III 5Kto czuje szczery żal, ten pragnie ulżyć.
Jeśli ból kogoś, kto pragnie miłości,
Żal w tobie budzi, daj mu swoją miłość:
Żal i ból znikną, jakby ręką odjął.William Shakespeare, Jak wam się podoba III 5, [w:] tegoż, Szekspir o miłości, tłum. Stanisław Barańczak, Jan Kasprowicz, Leon Ulrich, wybór Helen Exley, Częstochowa 2001, s. 84.
1b.
Sonet 147Miłość mnie jak gorączka rozszalała trawi,
Łaknąc czegoś, co jeszcze przedłuży chorobę,
Karmiąc się tym, co opór zdrowia we mnie dławi,
Sycąc dziki apetyt swój wszelkim sposobem.
Lekarz – rozsądek – dawno porzucił pacjenta,
Gniewny, że każdą z recept mam w tak niskiej cenie,
I dzisiaj sam w rozpaczy widzę, że zawzięta
Żądza woli już raczej śmierć niż wyleczenie.
Za późno na kurację zresztą; medykament
Żaden tu nie pomoże, gdy w myśli i w mowie
Nic jeno ciemność, obłęd i rosnący zamęt;
A prawda, którą z rzadka sobie uzmysłowię,
Dobija mnie: rzekomo tak promienna pani
Mego serca jest mroczna niby dno otchłani.William Shakespeare, Sonet 147, [w:] tegoż, Sonety, tłum. Stanisław Barańczak, Kraków 2003, s. 175.
Sonet 148Czemuż mi, nieszczęsnemu, Miłość dała oczy
Nie odzwierciedlające prawdziwych widoków?
Lub, jeśli wzrok nie kłamie – cóż mój umysł mroczy,
Że osąd nie chce zrzucić ciężkich błędu oków?
Czy pięknym ma być to, co oko za takowe
Uważa, choćby cały świat twierdził inaczej?
Jeżeli nie – widocznie miłość tak nam głowę
W zawrót wprawia, że oko nigdy nie zobaczy
Prawdy. Jak zresztą miałoby ją dostrzec, pytam,
Dręczone bezsennością, solą łez trawione?
Nie dziw, że w tym, co widzę, mylne sensy czytam:
I słońce nic nie widzi poprzez chmur przesłonę.
O, Miłości przebiegła – łzami, co tak płyną,
Oślepiasz, bym nie dojrzał, żeś ty łez przyczyną!William Shakespeare, Sonet 148, [w:] tegoż, Sonety, tłum. Stanisław Barańczak, Kraków 2003, s. 175.
Kobiece spojrzenie na miłość
2a.
*** (jestem Julią)Jestem Julią
mam lat 23
dotknęłam kiedyś miłości
miała smak gorzki
jak filiżanka ciemnej kawy
wzmogła
rytm serca
rozdrażniła
mój żywy organizm
rozkołysała zmysły
odeszłaJestem Julią
na wysokim balkonie
zawisła
krzyczę wróć
wołam wróć
plamię
przygryzione wargi
barwą krwi
nie wróciłaJestem Julią
mam lat tysiąc
żyjęHalina Poświatowska, *** (jestem Julią), [w:] tejże, Od Staffa do Wojaczka. Poezja polska 1939–1985. Antologia, t. 2, wybór Bohdan Drozdowski, Bohdan Urbankowski, Łódź 1988, s. 294–295.
2b.
jestem dla ciebie czułajestem dla ciebie czuła
jak dla pszczół
cierpki zapach kwiatujestem dla ciebie dobra
jak dla zmęczonych skrzydeł ptaka
rozchwiana gałąźzłoto
opadam na twe powieki
uśmiechem
odpędzam myśli — kąśliwe osyto noc
dała mi ciebie
ogromna noc
w której gubiłam rozrzucone po płótnie włosyjesteś
jak księżyc wyraźny
świecisz
na moim chłodnym niebiemodlę się do ciebie
jaka to religia
w której czci się usta
wygiętego boga przedświtów
ach religia
wspaniali bluźniercy
jesteśmy sobie
zamkniętym czworokątnym światemHalina Poświatowska, jestem dla ciebie czuła, [w:] tejże, Poezja 1, oprac. Anna Nasiłowska, Kraków 1997, s. 58–59.
Po przeczytaniu dwóch przytoczonych wierszy Haliny Poświatowskiej, jednej z najciekawszych poetek polskich XX wieku (przez krytykę uważanej za twórczynię bardzo kobiecej liryki), odpowiedz pisemnie na pytanie, jaka odwieczna prawda o kobietach i miłości ukryta jest w słowach: „Jestem Julią / mam lat tysiąc / żyję”.
Piórem wieszcza
3.
W WeronieI
Nad Kapuletich i Montekich domem,
Spłukane deszczem, poruszone gromem,
Łagodne oko błękitu.II
Patrzy na gruzy nieprzyjaznych grodów,
Na rozwalone bramy do ogrodów --
I gwiazdę zrzuca ze szczytu;III
Cyprysy mówią, że to dla Julietty,
Że dla Romea -- ta łza znad planety
Spada… i groby przecieka;IV
A ludzie mówią, i mówią uczenie,
Że to nie łzy są, ale że kamienie,
I -- że nikt na nie… nie czeka!Cyprian Norwid, W Weronie, [w:] tegoż, Poezja i dobroć. Wybór z utworów, Warszawa 2003, s. 153.
Po przeczytaniu utworu W Weronie Cypriana Norwida odpowiedz na pytania.
Kto jest postacią mówiącą w wierszu?
Czym – twoim zdaniem – jest „łagodne oko błękitu”?
Czym – według ciebie – są opisane w wierszu „łzy”?
Jakie skojarzenia wywołuje w tobie obraz „spadającej gwiazdy”?
Jaki jest stosunek postaci mówiącej w wierszu do ludzi „mówiących uczenie”?
Kto ma rację: ludzie czy cyprysy? Odpowiedź uzasadnij.
Po czyjej stronie opowiada się postać mówiąca w wierszu i co o tym świadczy?
Co utwór mówi o tym, jak ludzie postrzegają świat i jak uczą się na przykładach z historii?
Czy świat nie kocha miłości?
Choć śmierć Romea i Julii to efekt splotu przypadków, o najsłynniejszej parze kochanków mówi się, że woleli odejść z tego świata, niż porzucić miłość. Ta postawa jest postrzegana przez psychologów jako typowa dla wieku, w którym byli główni bohaterowie dramatu. Porozmawiajcie w klasie nie tylko o pięknie, lecz także o niebezpieczeństwie tak ekstremalnego odczuwania miłości.
Często mówi się, że współczesny świat jest pełen brutalności i komercji. Czy zatem dziś możliwa jest miłość Romea i Julii? Przedyskutujcie w klasie ten temat, dobierając argumenty na uzasadnienie swoich opinii.
Zadaniowo
Co by było, gdyby? Wymyśl dalszy ciąg historii Romea i Julii, zakładając, że:
Romeo nie poszedł na bal do Capulettich…
ojciec Julii nie jest w konflikcie z ojcem Romea…
Julia wychodzi za mąż za Parysa…
Tybalt nie spotkał się na ulicy z Merkucjem…
Julia nie zdobyła specyfiku, którego zażycie imituje śmierć…
list do Romea został wysłany do Mantui…
Sąd nad ojcem Laurentym – wciel się w osobę oskarżyciela lub obrońcy i napisz tekst, w którym ocenisz czyny bohatera.
Napisz rozprawkę na jeden z dwóch tematów: „Śmierć Romea i Julii to dowód na klęskę miłości” albo „Śmierć Romea i Julii to dowód na zwycięstwo miłości”.
Na podstawie dramatu Romeo i Julia oraz fragmentów utworów zamieszczonych w „Kontekstach” nr 1a–b napisz rozprawkę na temat: „Miłość – siła niszcząca czy budująca?”. Odwołaj się do tekstów Williama Shakespeare’a i innych znanych ci utworów literackich.
Wciel się w postać Romea lub Julii i napisz list do wymyślonej przez siebie osoby. W liście opowiedz o swojej wielkiej miłości.
Zapisz skojarzenia do słowa „Werona” i ułóż krzyżówkę – jak ją stworzyć, dowiesz się z instruktażowego filmu‑samouczka. Pamiętaj, że litery z hasła „Werona” mogą się znaleźć na początku, na końcu lub w środku wyrazów tworzących łamigłówkę.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
samouczek - Jak zrobić krzyżówkę? Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0, muzyka: audiojungle.net.