Mnożenie i dzielenie liczb całkowitych
Mnożenie dwóch liczb całkowitych
Umiemy mnożyć dwie liczby całkowite dodatnie. Takie mnożenie można zastąpić dodawaniem jednakowych składników.
Na przykład:
lub
Mnożenie liczby całkowitej dodatniej przez liczbę ujemną również można zapisać podobnie.
Iza i Jurek zapisują swoje długi za pomocą liczb ujemnych, a dochody za pomocą liczb dodatnich. Oboje pożyczyli po złotych od trzech osób. Ile złotych długu miało każde z nich?
Iza zapisała odpowiednie dodawanie
Jurek zapisał odpowiednie mnożenie
Odp.: Każde z nich miało długu.
Wyniki obliczeń Izy i Jurka są równe. Zapis obliczeń Jurka jest krótszy.
Z przemienności mnożenia wynika, że Jurek mógł zapisać mnożenie na dwa sposoby:
lub
Jurek mnożył liczby o różnych znakach, to znaczy liczbę dodatnią i ujemną. Wynik obliczeń był ujemny.
Iloczyn dwóch liczb różnych od zera o różnych znakach jest ujemny.
Przykłady.
2. pięć, razy, nawias, minus, cztery, zamknięcie nawiasu równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
3. dziewięć, razy, nawias, minus, osiem, zamknięcie nawiasu równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
4. jedenaście, razy, nawias, minus, dziesięć, zamknięcie nawiasu równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
5. nawias, minus, pięć, zamknięcie nawiasu, razy, dziewięć równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
6. nawias, minus, dwa, zamknięcie nawiasu, razy, dwanaście równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
7. nawias, minus, dziesięć, zamknięcie nawiasu, razy, sześć równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
8. nawias, minus, dwadzieścia pięć, zamknięcie nawiasu, razy, cztery równa się 1. minus, czternaście, 2. minus, sto czternaście, 3. minus, dwadzieścia dwa, 4. minus, dwadzieścia, 5. minus, dwadzieścia cztery, 6. minus, sto dziesięć, 7. minus, dwadzieścia, 8. minus, dwanaście, 9. minus, czterdzieści pięć, 10. minus, sześćdziesiąt, 11. minus, sześćdziesiąt dwa, 12. minus, siedemdziesiąt, 13. minus, czterdzieści trzy, 14. minus, siedemdziesiąt dwa, 15. minus, sto, 16. minus, sto dwa
A jak pomnożyć dwie liczby ujemne? Najtrudniej jest wyjaśnić, jaki znak będzie miał taki iloczyn. Zapoznaj się uważnie z poniższym przykładem, który to wyjaśnia.
Iloczyn dwóch liczb ujemnych jest liczbą dodatnią.
Przykłady.
2. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
3. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
4. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
5. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
6. 1. , 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12.
Mnożenie liczb całkowitych
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19.
Gdy w iloczynie występowały jeden lub trzy czynniki ujemne, to iloczyn był liczbą 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. .
Gdy w iloczynie występowały dwa lub cztery czynniki ujemne, to iloczyn był liczbą 1. dodatnią, 2. , 3. , 4. , 5. , 6. , 7. , 8. , 9. , 10. , 11. , 12. , 13. , 14. , 15. ujemną, 16. , 17. , 18. , 19. .
Iloczyn kilku liczb całkowitych, z których każda jest różna od zera, jest:
dodatni, gdy liczba czynników ujemnych jest parzysta,
ujemny, gdy liczba czynników ujemnych jest nieparzysta.
Na przykład:
cztery czynniki ujemne,
trzy czynniki ujemne.
Spójrz, jak obliczamy kwadraty i sześciany liczb ujemnych.
- wynik zawsze dodatni, bo są czynniki ujemne,
- wynik zawsze ujemny, bo są czynniki ujemne.
Zapisz liczbę w postaci iloczynu
dwóch liczb całkowitych,
trzech liczb całkowitych,
czterech liczb całkowitych.
Dzielenie liczb całkowitych
Dzielenie i mnożenie są działaniami wzajemnie odwrotnymi.

Uzupełnij grafy wykonując odpowiednie działania. Wpisz odpowiednie liczby w luki.
Jeśli dzielna i dzielnik są liczbami różnych znaków, to iloraz jest liczbą 1. ujemną, 2. dodatnią.
Iloraz dwóch liczb o takich samych znakach (obie dodatnie lub obie ujemne) jest liczbą dodatnią.
Na przykład:
Iloraz dwóch liczb o różnych znakach (jedna dodatnia, druga ujemna) jest liczbą ujemną.
Na przykład:
Mnożenie i dzielenie liczb całkowitych
Obliczając wartości wyrażeń wymagających mnożenia lub dzielenia kilku liczb, warto zacząć od ustalenia znaku wyniku.
Obliczmy wartość wyrażenia
Można wykonywać obliczenia po kolei
lub najpierw ustalić znak wyniku, a następnie wykonywać obliczenia.
, jest liczbą dodatnią., 6. Liczba przeciwna do iloczynu jedenastu liczb ujemnych jest liczbą dodatnią.
- Iloczyn dwudziestu liczb ujemnych jest liczbą ujemną.
- Iloraz dwóch liczb całkowitych, z których jedna jest liczbą ujemną, a druga dodatnią, może być liczbą dodatnią lub liczbą ujemną.
- Iloraz liczby i liczby do niej przeciwnej jest liczbą ujemną.
- Iloczyn liczb i jest mniejszy niż iloczyn liczb i .
- Iloczyn kolejnych dwudziestu liczb całkowitych, z których najmniejszą jest , jest liczbą dodatnią.
- Liczba przeciwna do iloczynu jedenastu liczb ujemnych jest liczbą dodatnią.