Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

W tym materiale dowiesz się, jak wykorzystujemy twierdzenia dotyczące działań na potęgach o tej samej podstawie w mnożeniu i dzieleniu sum algebraicznych. Aby przypomnieć sobie pojęcia związane z tematem materiału zajrzyj do Jednomiany i sumy algebraiczneD7ha4GT6zJednomiany i sumy algebraiczne, aby przypomnieć sobie twierdzenia o potęgach zajrzyj do Iloczyn i iloraz potęg o takich samych podstawachDNbLIcVfzIloczyn i iloraz potęg o takich samych podstawach.

Ważne!
  • Aby pomnożyć jednomian przez sumę algebraiczną, mnożymy każdy składnik sumy przez ten jednomian.

  • Aby podzielić sumę algebraiczną przez jednomian, dzielimy każdy składnik sumy przez ten jednomian.

Przykład 1

Pomnóżmy sumę algebraiczną 2x2-2xy+5y przez jednomian 5x2y. Wykorzystamy twierdzenie dotyczące mnożenia potęg o tej samej podstawie.

5x2y·2x2-2xy+5y=5x2y·2x2-5x2y·2xy+5x2y·5y=
=10x4y-10x3y2+25x2y2.
Przykład 2

Podzielmy sumę algebraiczną 12a2b3+6ab4-4a3b przez jednomian 2ab zakładając, że a0b0.

Skorzystamy z twierdzenia dotyczącego dzielenia potęg o tej samej podstawie.

12a2b3+6ab4-4a3b2ab=12a2b32ab+6ab42ab-4a3b2ab=6ab2+3b3-2a2.

Podzielmy teraz tę samą sumę przez jednomian 4a2b2. Niech w dalszym ciągu a0b0.

12a2b3+6ab4-4a3b4a2b2=12a2b34a2b2+6ab44a2b2-4a3b4a2b2=3b+1,5b2a-ab.
RWviA9KhSDWEQ11
Ćwiczenie 1
Pomnóż jednomiany przez sumy algebraiczne. Połącz w pary wyrażenia, które są sobie równe. 3x2y-2,5x3y2+4xy2-5y Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 -13ab34ab3-611a+9a4b2 Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 -1,2k2l3-2,5kl2+4,8l3-5,2k4+2kl Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 2,5m2n4-12 mn2-0,4m2n +314m3n2 Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 -2xy6-3,5x6y+4xy2-0,3x3y2 Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 ab2-4ab3+12a3b-0,5ab Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2 22x2y-2xy+32xy2+2 Możliwe odpowiedzi: 1. -4x3y2+12x3y3+4x2y, 2. -1,25m3n6-m4n5+9,375m5n6, 3. -2a2b4+6a4b2-a2b24, 4. -14a2b4+211a2b-3a5b3, 5. 3k3l5-5,76k2l6+6,24k6l3-2,4k3l4, 6. -7,5x5y3+12x3y3-15x2y2, 7. -2a2b4+6a4b2-0,25a2b2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RZQr3DfZxyDMs21
Ćwiczenie 2
Podziel sumy algebraiczne przez jednomian. Połącz w pary wyrażenia, które są sobie równe. 5x2y2+3x3y-2xy4x2y2 Możliwe odpowiedzi: 1. -0,6yx-1,8y2+1,2y2x2, 2. 3a3b2-2+b3, 3. 8a3b2-6ab2+4b, 4. 5+3xy-2y2x, 5. 6x2y4-x4y2+3y3 -18x3y5+3x5y3-9xy4:-3xy Możliwe odpowiedzi: 1. -0,6yx-1,8y2+1,2y2x2, 2. 3a3b2-2+b3, 3. 8a3b2-6ab2+4b, 4. 5+3xy-2y2x, 5. 6x2y4-x4y2+3y3 24a5b4-18a3b4+12a2b:3a2b2 Możliwe odpowiedzi: 1. -0,6yx-1,8y2+1,2y2x2, 2. 3a3b2-2+b3, 3. 8a3b2-6ab2+4b, 4. 5+3xy-2y2x, 5. 6x2y4-x4y2+3y3 -1,2x2y4-3,6x3y+2,4xy52x3y3 Możliwe odpowiedzi: 1. -0,6yx-1,8y2+1,2y2x2, 2. 3a3b2-2+b3, 3. 8a3b2-6ab2+4b, 4. 5+3xy-2y2x, 5. 6x2y4-x4y2+3y3 33a4b3-23ab+3ab4:3ab Możliwe odpowiedzi: 1. -0,6yx-1,8y2+1,2y2x2, 2. 3a3b2-2+b3, 3. 8a3b2-6ab2+4b, 4. 5+3xy-2y2x, 5. 6x2y4-x4y2+3y3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RFji31OmDYgqJ1
Ćwiczenie 3
Przeciągnij i upuść jednomiany tak, aby podane równości były prawdziwe. a) 4ab2(-2a+3b- 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab )=-8a2b2+12ab3-20a2b3
b) -0,75ab(-4a2+12ab3- 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab )= 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab -9a2b4+7,5ab
c) -23a( 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab +9a2b+12ab2)=4a2b-6a3b-8a2b2
d) 3ab2(23b- 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab +27a2b)=6ab3-6a3b2+ 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab
e) 1,2b2(-2,5ab+0,1a- 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab )= 1. 9a3b3, 2. 3a3b, 3. -3ab3, 4. 12a2, 5. 5a2b, 6. -6ab, 7. 10, 8. 5ab +0,12ab2-6a2b3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RaWranlViBMVl1
Ćwiczenie 4
Rozstrzygnij, czy zdanie jest prawdziwe, czy fałszywe. Możliwe odpowiedzi: 1. Pole prostokąta, którego jeden bok ma długość 2x, a drugi jest od niego o y krótszy, jest równe 4x2-y., 2. Mnożąc jednomian przez sumę algebraiczną, mnożymy współczynnik liczbowy jednomianu przez współczynniki liczbowe wyrazów sumy algebraicznej, pozostawiając czynniki literowe wyrazów sumy algebraicznej bez zmian., 3. Po wykonaniu mnożenia jednomianu 0,1xy przez sumę algebraiczną -0,1xy-0,1 otrzymamy 0,01x2y2-0,01xy., 4. Wysokość trójkąta o polu 16a2+32a opuszczona na bok o długości 8a jest równa 4a+8., 5. Wyrażenia -2a1,5ab+4b-2,5ab25a2b2-3a2b-8ab  są równe.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
RKGRAqmZxwAdo2
Ćwiczenie 5
Połącz w pary wyrażenia, które są sobie równe. -4xy-1,5x2y+2,5xy2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x3y2-10x2y3, 2. 10x3y2-10x2y2, 3. 6x3y2-12x2y3, 4. -6x2y2-3x2y3, 5. 4x3y-8x2y3 5x225xy2-20y2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x3y2-10x2y3, 2. 10x3y2-10x2y2, 3. 6x3y2-12x2y3, 4. -6x2y2-3x2y3, 5. 4x3y-8x2y3 -34xy28x+4xy Możliwe odpowiedzi: 1. 6x3y2-10x2y3, 2. 10x3y2-10x2y2, 3. 6x3y2-12x2y3, 4. -6x2y2-3x2y3, 5. 4x3y-8x2y3 1,2x2y25x-10y Możliwe odpowiedzi: 1. 6x3y2-10x2y3, 2. 10x3y2-10x2y2, 3. 6x3y2-12x2y3, 4. -6x2y2-3x2y3, 5. 4x3y-8x2y3 223x2y43x-323y2 Możliwe odpowiedzi: 1. 6x3y2-10x2y3, 2. 10x3y2-10x2y2, 3. 6x3y2-12x2y3, 4. -6x2y2-3x2y3, 5. 4x3y-8x2y3
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 6

Dane są wyrażenia algebraiczne:

A=-5x2y2+3,5x2y-7xy2+9xy,

B=5xy, gdzie x0y0.

Wykonaj działania i przedstaw wyniki w najprostszej postaci.

  1. A·B

  2. AB

RhMt7BxtZcJ9R
(Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 7
R1cV2varStFsm
W trapezie krótsza podstawa ma długość x+2, dłuższa podstawa jest od niej o 2y dłuższa, a wysokość wynosi 4xy. Zapisz wyrażenie opisujące pole trapezu. Uzupełnij poniższe zdanie, przeciągając w lukę odpowiedni z podanych wzorów. Odpowiedź: Pole trapezu opisane jest wzorem 1. 6x2y-4xy5+2xy, 2. 2x3y+4xy2-4xy, 3. 8xy+4xy6-9xy, 4. 4xy-4xy3+6xy, 5. 4x2y+4xy2+8xy.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8
RnVyAmIVtYmV1
Na parkingu stoi 20 pojazdów, z czego x to samochody, a reszta to rowery. Ile kół mają łącznie wszystkie pojazdy stojące na tym parkingu? Uzupełnij poniższe zdanie, przeciągając w lukę odpowiednie z podanych wyrażenie. Odpowiedź: Wszystkich kół jest 1. 2x-50, 2. 4x+35, 3. 2x+40, 4. 6x+45, 5. 8x-40.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 9
R9JU1TrLhvS56
Antek kolekcjonuje monety. W zbiorach Antka znajduje się x monet polskich i o 2y więcej monet pochodzenia zagranicznego. Zapisz wyrażenie opisujące ilość monet zgromadzonych przez Antka. Uzupełnij poniższe zdanie, przeciągając w lukę odpowiednie z podanych wyrażenie. Odpowiedź: Antek zgromadził 1. 4x+2y, 2. 5x-7y, 3. 4x+2y, 4. 2x+2y, 5. 3x-4y monet.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 10
R1bsXIDkluuBa
Przez pierwsze trzy miesiące roku pan Kowalski zarabiał miesięcznie po x . W kwietniu, maju i czerwcu jego miesięczna pensja była niższa o 150  od pensji marcowej. W pozostałych sześciu miesiącach pensja miesięczna wynosiła 115% pensji miesięcznej z pierwszego kwartału. Jakie było średnie miesięczne wynagrodzenie pana Kowalskiego w ciągu tego roku? Uzupełnij poniższe zdanie, przeciągając w lukę odpowiednie z podanych wyrażenie. Odpowiedź: Średnie miesięczne wynagrodzenie pana Kowalskiego wynosi 1. 1,757x-38,5, 2. 1,175x-36,5, 3. 1,075x-37,5, 4. 1,575x-35,5.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.