Wisława Szymborska Muzeum

Kochana Helciu!
Onegdaj pisałem do Maryni, chcąc powtórzyć czarno na białym zaproszenie ustne do Oblęgorka dla niej i dla Ciebie.
Powoli przychodzi się tu do jakiegoś porządku. Sień, mój gabinet, mój sypialny, salon, sala jadalna i pokój Babuni urządzono już bez mała zupełnie, a pokój Dzinki [córki pisarza, Jadwigi, przyp. red.] w robocie. Wszystko to jest ogromne i wygląda bardzo ładnie. Ale robota zmorzyła wszystkich. Nie wiem, którą już noc źle przesypiam, gdyż tak jak po długim wincie śnią się karty, tak samo wskutek tych urządzań ledwie oczy przymknę, mam pełną głowę mebli, obrazów, ram etc. Prócz tego zdźwigałem się różnymi ciężarami, a że kości i muskuły nie mają już dawnej giętkości, więc bolą mnie krzyże, nogi, ręce, i humorek jest odpowiedni.

CART1 Źródło: Wisława Szymborska, Muzeum, [w:] tejże, Poezje, Warszawa 1977, s. 58.

Wisława Szymborska Muzeum

Zresztą Oblęgorek jest — jak zobaczycie — pod psem. Dom odrapany, pokoje ciemne, w parku krzaczyny zamiast drzew, na gazonach badyle i zielsko, krzywe płoty, podłogi z nieheblowanych desek, [...] Tylko Babunia się zachwyca domem, parkiem i wszystkim.

CART1 Źródło: Wisława Szymborska, Muzeum, [w:] tejże, Poezje, Warszawa 1977, s. 58.

Wisława Szymborska Muzeum

Zresztą obchodzę pola, las, park, sady. Spoglądam z daleka na dom i sam śmieję się trochę na myśl, że robię zupełnie to, co robił Maćko z Bogdańca. Kasztel jest. Łupu godnego w kasztelu nie brak, bo i przecie naprawdę te wszystkie graty, obrazy, brązy etc., etc. to nic innego, jak łup w ciągu życia [...] zdobyty. [...] Tyle tu drzwi i okien, że paradniejsze graty, a zwłaszcza obrazy, nie bardzo się chcą pomieścić, natomiast brak trochę zwykłych, a pożytecznych rzeczy, zwłaszcza do pokojów na górce. Nie ma dość łóżek, krzeseł etc., etc.

CART1 Źródło: Wisława Szymborska, Muzeum, [w:] tejże, Poezje, Warszawa 1977, s. 58.

Jolanta Sztachelska Co Sienkiewicz przywiózł z Ameryki? Wokół podróży z 1876 roku

Właściwa przygoda amerykańska zaczyna się dla Sienkiewicza wraz z opuszczeniem Nowego Jorku. To najpierw długa, trwająca siedem dni i siedem nocy podróż koleją łączącą dwa oceany, wiodąca przez ogromne połacie kraju, aż na granicę z Kanadą i potem na Południe w kierunku zachodnim. Zaś po przybyciu do Kalifornii także wiele innych wypraw powziętych przez wędrowca, by sprostać zadaniu specjalnego sprawozdawcy: do dzikich puszcz, gdzie żyje ze skwaterami [osadnikami], w stronę egzotycznych, odradzających się wiosną stepów Nebraski, w Góry Skaliste i na pustynię Mohave, do Wyoming – krainy rozległych prerii i dzikiego zwierza. Dzięki tym wędrówkom na własnej skórze doświadczy zmienności krajobrazu i klimatu, zobaczy mieszankę ras i typów ludzkich, otrze się o niebezpieczeństwo i zakosztuje przygody, których przedsmak, ale tylko przedsmak – jak wyzna to w pewnym miejscu – znał z opowieści z Dzikiego Zachodu […]. Im dalej na zachód, tym w naszym reporterze z Warszawy znajdziemy mniej pewności siebie i przewidywalności doświadczeń. Pozostałość europejskich wyobrażeń rozwiewa się równie szybko jak trwałość uprzedzeń i schematów poznawczych wypracowanych na podstawie wcześniejszych lektur. Pochłania go pełnia życia, ekscytującego nowością, brakiem konwenansu i rutyny. <br> Gdzieś w środku amerykańskiego kontynentu wyzna wreszcie, że Stanów nie da się, jak czynią to niektórzy podróżnicy, bezpiecznie usadowieni w którymś z portów nad Atlantykiem, opisać tak, jakby się na nie patrzyło „z pierwszej lepszej wieży kościelnej”. Nie da się, bo to kraj ogromny i bardzo zróżnicowany, a po drugie opis taki z konieczności byłby banalny, powierzchowny, nie sięgałby istoty rzeczy. Tak jak się nie da za jednym razem objąć różnorodności geograficznej tego kontynent, tak nie da się powiedzieć całej prawdy o kraju i jego mieszkańcach, bo – prawdopodobnie – taka jedna jedyna prawda nie istnieje.

CART2 Źródło: Jolanta Sztachelska, Co Sienkiewicz przywiózł z Ameryki? Wokół podróży z 1876 roku, Białystok 2012, s. 279–280.

Dla dzieci podróż była czymś bajecznym. Wiedeń, Mediolan, Genua, port, okręty, tunele – jedno upojenie, ciągłe krzyki, ciągłe pytania „Tatusiu, a jeśli” itd. Naprawdę rozkosz podróżować z takimi figurami. Wszystko im się podoba, wszystko je zachwyca. Zakopanego tylko nie chcą odstąpić i utrzymują oboje, że wszędzie ślicznie, ale jednak Zakopane najpiękniejsze.