Na zdjęciu ulica, na której jest dużo ludzi. Jedni idą pieszo, inni jadą bryczkami. W tle jest widok na frontową ścianę katedry Notre Dame.
Na zdjęciu ulica, na której jest dużo ludzi. Jedni idą pieszo, inni jadą bryczkami. W tle jest widok na frontową ścianę katedry Notre Dame.
Na paryskim bruku...
Paryż, widok na katedrę Notre Dame
Źródło: a. nn., domena publiczna.
Warto wiedzieć!
Wielka Emigracja rozpoczęła się po powstaniu listopadowym w latach 1830–1831. Nazwana tak ze względu na ogromną rolę, jaką odegrała w życiu politycznym i umysłowym narodu polskiego oraz na liczebność - bezpośrednio po powstaniu wyemigrowało od 8 do 9 tysięcy Polaków, a kolejne 20 tysięcy osób do 1862 roku. Wielu wybitnych Polaków nie potrafiło rozwijać swoich talentów pod zaborami i tak, podobnie jak liczni rodacy, wybrało emigrację. Polacy tęsknili za ojczyzną, ale słusznie oceniali, że więcej osiągną poza krajem. Niektórzy zdobyli światową sławę i uznanie, jak na przykład poeta Adam Mickiewicz czy kompozytor Fryderyk ChopinChopinChopin – reprezentanci Wielkiej Emigracji, a także uczona Maria Skłodowska-CurieCurieCurie, która zrobiła karierę we Francji i aktorka Helena Modrzejewska, która osiadła na stałe w Stanach Zjednoczonych.
Chopin
- forma spolszczona: Szopen; sam kompozytor tej formy nazwiska używał sporadycznie
Curie
- czyt.: kiri
RHDtOf7Y1uQa7
Oś czasu - Na paryskim bruku i nie tylko – kultura polska XIX wieku na emigracji,
1978 Narodziny Adama Mickiewicza,
1810 Narodziny Fryderyka Chopina,
1831 Początek Wielkiej Emigracji,
1840 Narodziny Heleny Modrzejewskiej,
1867 Narodziny Marii Skłodowskiej-Curie.
Oś czasu - Na paryskim bruku i nie tylko – kultura polska XIX wieku na emigracji,
1978 Narodziny Adama Mickiewicza,
1810 Narodziny Fryderyka Chopina,
1831 Początek Wielkiej Emigracji,
1840 Narodziny Heleny Modrzejewskiej,
1867 Narodziny Marii Skłodowskiej-Curie.
Oś czasu - Na paryskim bruku i nie tylko - kultura polska XIX wieku na emigracji
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Głównym ośrodkiem emigracji stała się Francja, ale Polacy osiedlali się również w Anglii, Belgii i w Szwajcarii czy Stanach Zjednoczonych. Emigranci utrzymali stały kontakt z krajem, działali na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości.
Ćwiczenie 1
RdhbfXqx5HT9u1
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
R1JalC1iaZYjN
Ćwiczenie 1
ćwiczenie interaktywne
Źródło: Learnetic SA, licencja: CC BY 4.0.
R9kKbf6iZhqNi
Zdjęcie przedstawia stronę z książki "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza. Jest to pierwodruk wydania z 1834 roku. Na samej górze kartki widnieje tytuł rozdziału zapisany drukowanymi ozdobnymi literami: Gospodarstwo. Poniżej napisu znajduje się graficzny element ozdobny składający się z sześciu kropek ograniczonych po obu stronach liniami. Poniżej na środku napis: Treść. Pod nim wpis: Powrót panicza - Spotkanie się pierwsze w pokoiku, drugie u stołu - Ważna Sędziego nauka o grzeczności - Podkomorzego uwagi polityczne nad modami - Początek sporu o Kusego i Sokoła - Żale Wojskiego - Ostatni Woźny Trybunału - Rzut oka na ówczesny stan polityczny Litwy i Europy. Poniżej tekstu znajduje się ozdobna linia, poniżej linii tekst: Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie;
Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie
Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie
Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.
Panno święta, co jasnej bronisz Częstochowy
I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy
Pan Tadeusz – pierwodruk wydania z 1834 roku
Źródło: a. nn., domena publiczna.
W kolebce polskiej emigracji - Paryżu - rozkwitło polskie piśmiennictwo, publicystyka polityczna i powstały wielkie dzieła romantyczne. Ogromną rolę w rozwoju ducha narodowego emigrantów miała muzyka Fryderyka Szopena.
RO88koeO35FA6
Na ilustracji młody muzyk z lekko falowanymi włosami zaczesanymi do tyłu. Włosy są półdługie. Ubrany jest w garnitur i koszulę. Pod szyją ma zawiązaną muszkę.
Fryderyk Chopin
Źródło: P. Schick Fryderyk Chopin, 1873, domena publiczna.
Fryderyk Szopen urodził się we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu 1 marca lub 22 lutego 1810 roku. 1 października 1810 r. przeniósł się z rodziną do Warszawy, gdzie zaczął się uczyć w Liceum Warszawskim. Regularną naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku 6 lat u prywatnego nauczyciela muzyki, czeskiego imigranta Wojciecha Żywnego. W 1817 r. w marcu rodzina przyszłego kompozytora przeniosła się do Pałacu Kazimierzowskiego i w tym też roku mały Frycek stworzył swój pierwszy utwór - Polonez B‑dur. Kilkuletniego Fryderyka okrzyknięto cudownym dzieckiem – zaczął on grywać w salonach warszawskiej arystokracji i dawać koncerty. Pierwszy publiczny koncert ośmioletni artysta zagrał w 1818 roku w pałacu Radziwiłłów w Warszawie. W 1822 r. Fryderyk ukończył naukę gry na fortepianie u Żywnego i zaczął brać prywatne lekcje kompozycji u J. Elsnera. W 1826 r. zapisał się na pierwszy rok do Szkoły Głównej Muzyki. 20 listopada 1830 r. opuścił Warszawę i przez Pragę udał się do Wiednia. Na wieść o upadku powstania listopadowego Szopen napisał Etiudę c- mol zwaną Rewolucyjną oraz Preludium d‑moll.
Kompozytor w 1831 r. we wrześniu dotarł do Paryża i tu pozostał do końca swojego życia. Umarł 17 października 1849 r.
Szopen tworzył walce, mazurki, polonezy, ballady, sonaty, fantazje, preludia, etiudy. Wysłuchać ich można podczas niedzielnych koncertów w Łazienkach i Żelazowej Woli, a co 5 lat na odbywających się w Warszawie Konkursach Szopenowskich.
Ćwiczenie 2
R1VaeGDMyIotI
zadanie interaktywne
zadanie interaktywne
Źródło: opracowanie: ORE, licencja: CC BY 3.0.
RnZb60fGQMnEd
Zdjęcie przedstawia salę muzealną w stylu pałacowym, drewniany parkiet ułożony w ozdobny wzór, ściany ze sztukateriami, kryształowy żyrandol. W centralnej części podest, na którym stoi fortepian oraz 6 krzeseł, z czego jedno dla pianisty, a pozostałe ustawione wokół. W tle widać podświetloną płytką gablotę tej samej szerokości co podest, wysoką na 2‑3 metry. Wewnątrz niej namalowany jest fragment pokoju z meblami w podobnym stylu i z takim samym dywanem na podłodze. Pod ścianą z lewej strony sali stoi ciemna gablota, kształtem nawiązuje do otwartego pianina, w jej środkowej części wyeksponowane są arkusze z nutami i tekstami.
Ostatni fortepian Fryderyka Chopina wykonany przez firmę Pleyel. Kompozytor grał na nim w latach 1848‑1849.
Źródło: a. nn., Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, licencja: CC BY 3.0.
RO0WcbqTkhrhG
Nagranie dźwiękowe etiudy c‑moll op. 10 nr 12 Fryderyka Chopina.
Nagranie dźwiękowe etiudy c‑moll op. 10 nr 12 Fryderyka Chopina.
Nagranie dźwiękowe etiudy c‑moll op. 10 nr 12 Fryderyka Chopina.
Polecenie 1
Wysłuchaj zamieszczonej powyżej Etiudy c‑moll Fryderyka Szopena. Zwróć uwagę na takie elementy jak tempo, budowanie napięcia, nastrój. Oceń, czy utwór oddaje tragizm wydarzenia (upadek powstania listopadowego i zajęcie Warszawy przez Rosjan), na wieść o którym powstał.
R1K1IKAEqo69z
(Uzupełnij).
Polecenie 1
R1L73PnjpkMqE
Podobno Fryderyk Szopen w dzieciństwie płakał, kiedy jego matka grała na fortepianie. Podobno miał talent aktorski i komediowy - potrafił perfekcyjnie naśladować większość osób, które go otaczały. Podobno także pięknie rysował i malował, a nawet pisał komedie i wiersze. Poszukaj w dostępnych źródłach innych ciekawostek z życia tego wielkiego kompozytora.
Ciekawostka
Pomnik Fryderyka Chopina - jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli stolicy - znajduje się w Parku Łazienkowskim. Jego autorem jest wybitny rzeźbiarz i muzyk - Wacław Szymanowski. I choć projekt monumentu powstał już w 1908 r. to ostatecznie stanął on dopiero w 1926 r., kilka lat po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Pomnik wykonany jest z brązu i przedstawia polskiego kompozytora siedzącego pod płaczącą wierzbą. W 1940 r. w czasie II wojny światowej pomnik zniszczyli niemieccy okupanci. Został on pocięty na kawałki, a jego rekonstrukcja została odsłonięta w 1958 r.
Przy pomniku kompozytora w każdą letnią niedzielę odbywają się Koncerty Chopinowskie.
R1ANVr2TOAk8U
Ilustracja przedstawia pomnik Fryderyka Chopina. Kompozytor siedzi bokiem, a twarz ma skierowaną w stronę obserwatora. Ma włosy do uszu, ułożone na bok. Jest ubrany w długą szatę. Na stopach ma buty. Rękę trzyma na kolanach. Twarz wyraża zamyślenie. Siedzi pod wierzbą ze spiętrzoną koroną. Gałęzie zaczepiają o szatę artysty. W tle pomnika rosną drzewa.
Pomnik Fryderyka Chopina, projekt 1908, odsłonięty w 1926
Źródło: Bartosz Morąg, Wacław Szymanowski, rekonstrukcja z 1958, brąz, wys. 640 cm (posąg bez postumentu), Warszawa, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2
Przyjrzyj się uważnie pomnikowi Fryderyka Chopina. Zastanów się nad twórczym zamysłem autora monumentu – dlaczego zdecydował się na taki sposób przedstawienia postaci kompozytora. Spróbuj odpowiedzieć na pytania: Jakie emocje i skojarzenia może wywołać u odbiorcy rzeźba?, Co może symbolizować to dzieło?
RPdkBcHg2uDnz
Polecenie 2
Zapoznaj się z opisem pomnika Fryderyka Chopina. Zastanów się nad twórczym zamysłem autora monumentu – dlaczego zdecydował się na taki sposób przedstawienia postaci kompozytora. Spróbuj odpowiedzieć na pytania: Jakie emocje i skojarzenia może wywołać u odbiorcy rzeźba?, Co może symbolizować to dzieło?
RFpLnGPn7Uia3
Sprawdź, czy umiesz!
Wyobraź sobie, że jesteś dyrektorem muzeum. Właśnie skończył się remont czterech sal. Decyzją rady muzeum wystawy w nich mają być poświęcone pamięci czworga wybitnych Polaków, którzy większość swojego dorosłego życia spędzili na emigracji. Byli to Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie i Helena Modrzejewska.
Polecenie 3
Wyjaśnij w maksymalnie trzech słowach, czym zajmowali się zajmowali się Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie i Helena Modrzejewska. Informacji poszukaj w książkach, czasopismach, internecie.
R1Kn1Tl2RBx3U
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Adam Mickiewicz - polski poeta, działacz polityczny, publicysta. Fryderyk Chopin - polski kompozytor i pianista, twórca epoki romantyzmu. Maria Skłodowska-Curie - polsko‑francuska fizyczka i chemiczka, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Helena Modrzejewska - polska aktorka specjalizująca się w rolach szekspirowskich i tragicznych. Właściwie nazywała się Jadwiga Helena Misel, po ślubie Chłapowska.
Polecenie 4
Sporządź krótką notkę o patronie każdej sali. Napisz w kilku zdaniach, czym zajmowali się Adam Mickiewicz, Fryderyk Chopin, Maria Skłodowska-Curie i Helena Modrzejewska. Dokąd wyemigrowali oraz co zaliczamy do ich największych osiągnięć. Potrzebnych informacji poszukaj w dowolnie wybranym źródle: w książkach, czasopismach, internecie.
RCghUXypfDdHh
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Adam Mickiewicz (1798‑1855) - jeden z największych polskich poetów. Obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego uważany za jednego z Trzech Wieszczów. Autor epopei narodowej Pan Tadeusz. Po upadku powstania listopadowego wyemigrował do Francji. Od 1832 r. mieszkał w Paryżu. Fryderyk Chopin (1810‑1849) - był geniuszem muzycznym, wielce utalentowanym kompozytorem i niedoścignionym pianistą. Jako twórca łączący śmiałe pomysły muzyczne w zakresie harmonii, melodyki, faktury, kolorystyki z prostotą motywów ludowych podniósł fortepian do rangi instrumentu mistrzowskiego. Od 1831 roku Chopin osiadł na stałe w Paryżu, stając się gwiazdą wielu salonów artystycznych. Maria Skłodowska-Curie (1867‑1934) - polska chemiczka i fizyczka, współtwórczyni nauki o promieniotwórczości. W 1891 r. wyjechała do Francji i rozpoczęła studia na Sorbonie. Wkrótce wyszła za mąż za chemika, Piotra Curie. Helena Modrzejewska (1840‑1909) - wielka aktorka polska, która już za życia stała się legendarną artystką, gwiazdą scen polskich i amerykańskich. W 1868 roku wyjechała wraz z mężem do Ameryki. Specjalizowała się w rolach szekspirowskich i tragicznych.
RgJ6x0sOVHLaQ
Zdjęcie przedstawia kartkę zapisaną od góry do dołu pismem odręcznym. Na samej górze kartki widnieje napis: Pan Tadeusz. Pozostałe linie napisanego drobnym pismem tekstu są mało czytelne.
Rękopis Pana Tadeusza w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu
Źródło: Przykuta/Pleple2000, 2012, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 5
Zaproponuj eksponaty, które chciałbyś sprowadzić do każdej sali. Powinny być to przedmioty łatwo kojarzone z Adamem Mickiewiczem, Fryderykiem Chopinem, Marią Skłodowską-Curie i Heleną Modrzejewską. Dla każdej sali sporządź listę co najmniej trzech eksponatów.
R4oePAZvTxBFb
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Adam Mickiewicz - rękopis Pana Tadeusza, fragmenty korespondencji, autograf Grażyny. Fryderyk Chopin - ostatni fortepian artysty, rękopisy, listy. Maria Skłodowska- Curie - fotografie rodzinne, aparaty ze starego laboratorium, w którym pracowali Maria i Piotr Curie, rękopisy, medale, dyplomy. Helena Modrzejewska - szkice, sceniczne kostiumy i biżuteria.
Polecenie 6
Na uroczyste otwarcie ekspozycji zredaguj zaproszenia skierowane do przedstawicieli instytucji, które noszą imię patronów sal. Przede wszystkim znajdź te instytucje (uniwersytety, szkoły, instytuty itp.), a następnie sformułuj treść zaproszenia.
ReVVqmIh18WBv
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Przykładowa treść zaproszenia: Serdecznie zapraszam Pana/Panią ............. na otwarcie wystaw poświęconych życiu i twórczości Adama Mickiewicza, Fryderyka Chopina, Marii Skłodowskiej-Curie oraz Heleny Modrzejewskiej. Otwarcie odbędzie się w budynku szkoły przy ulicy ............ w ......... w dniu ............ o godzinie .................. .
Polecenie 7
Przygotuj uroczyste otwarcie wybranej sali. Powitaj gości, przybliż postać patrona sali ( Adama Mickiewicza, Fryderyka Chopina, Marii Skłodowskiej-Curie i Heleny Modrzejewskiej), krótko opisz znajdujące się tam eksponaty. Wykorzystaj to, co już zostało zrobione. Rozważ wykorzystanie muzyki Fryderyka Chopina jako „tła” uroczystości - dokonaj wyboru utworów kompozytora.
RCeXcQgQ1NV7m
(Uzupełnij).
Źródło: Learnetic S.A., licencja: CC BY 4.0.
Przykładowy początek prezentacji: Serdecznie witam Państwa na otwarciu wystaw poświęconych życiu i twórczości Adama Mickiewicza, Fryderyka Chopina, Marii Skłodowskiej-Curie i Heleny Modrzejewskiej. Podczas zwiedzania w tle słychać muzykę Fryderyka Chopina.