Namalowane słowem
Poeta, ukazując świat widziany swoimi oczami, opisuje różne fragmenty rzeczywistości tak, jakby patrzył kolejno w różne strony (czasem bliżej, dalej, w lewo, w prawo, itp.). Każdy z takich opisów nazywany jest obrazem poetyckim.
Na przykład w pierwszej zwrotce wiersza „Widok z gór” pojawiają się między innymi dwa obrazy: góry nad wodą i obłoki na niebie.
Kolejne widoki artysta zobaczył w niezwykły sposób. Aby to przedstawić, posłużył się środkami stylistycznymi.
„Góry nad wodą klęczą jak praczki,
Pełzną owieczki – białe robaczki”
Dzięki temu można sobie wyobrazić: góry klęczące nad wodą jak praczki oraz obłoki przypominające pełznące owieczki – białe robaczki. Na tym polega poetycki sposób widzenia świata.
Przeczytaj utwór Marii Konopnickiej. Zwróć uwagę na miejsca wydarzeń.
Co dzieci widziały w drodzeJadą, jadą dzieci drogą...
Siostrzyczka i brat,
I nadziwić się nie mogą,
Jaki piękny świat!
Tu się kryje biała chata
Pod słomiany dach,
Przy niej wierzba rosochatarosochata,
A w konopiachkonopiach... strach.
Od łąk mokrych bociek leci,
Żabkę w dziobie ma...
– Bociuś, bociuś – krzyczą dzieci,
A on – kla!... kla!... kla!...
Tam zagania owce siwe
Brysio, kundyskundys zły...
Konik wstrząsa bujną grzywę
I do stajni rży...
Idą żeńcy, niosą kosy,
Fujareczka gra,
A pastuszek mały, bosy,
Chudą krówkę gna.
Młyn na rzece huczy z dala,
Białe ciągną mgły,
A tam z kuźni od kowala
Lecą złote skry.
W polu, w sadzie brzmi piosenka
WskrośWskroś porannych ros,
Siwy dziad pod krzyżem klęka,
Pacierz mówi w głos...
Jadą wioską, jadą drogą...
Siostrzyczka i brat,
I nadziwić się nie mogą,
Jaki piękny świat.Maria Konopnicka, Co dzieci widziały w drodze, [w:] tejże, Co słonko widziało. Wybór wierszy., Warszawa 1960, s. 73.
Jakie obrazy poetyckie zostały ukazane w wierszu? Przerysuj do zeszytu i uzupełnij tabelę.
Element obrazu | Inne elementy obrazu | Ukazane kolory | Towarzyszące dźwięki |
Dowolną techniką zilustrujcie obrazy poetyckie z wiersza. Każda grupa maluje inny obraz. Po skończonej pracy ułóżcie wasze rysunki w kolejności zgodnej z tokiem wiersza.
Opowiedz o drodze dzieci.
Którędy jadą dzieci?
Co dzieci widziały w drodze?
Co czują dzieci, jadąc drogą?
Z czyjego punktu widzenia został opisany świat w wierszu M. Konopnickiej?
Podaj odpowiednie cytaty uzasadniające twoją opinię.
Określ nastrój wiersza.
Podaj przykłady: zdrobnień, epitetów, obrazów poetyckich.
Co tworzy rytm wiersza?
Zbadaj ilość sylab w wersach.
Wypisz z wiersza M. Konopnickiej rymujące się pary wyrazów. Wskaż rymy męskie i żeńskie.
Jaką prawidłowość dostrzegasz w układzie rymów żeńskich i męskich w każdej zwrotce?
Wiedząc, że literka „a” wskazuje jeden rym, a literka „b” – drugi, określ układ rymów w wierszu M. Konopnickiej.
- aabb
- abba
- abab
Znajdźcie w internecie i posłuchajcie wykonania piosenki „Jadą, jadą dzieci drogą”.
Omówcie związek nastroju wiersza z melodią piosenki.