Napisz list jak poeta
Kolorowa, ruchoma grafika przedstawia siedem namiotów ustawionych na piasku (na pustyni lub na wydmach). Między nimi rosną trzy kępki trawy i dwa białe kwiatki. Na piasku siedzi wielbłąd. W oddali widać wodę i pływające dwie małe żaglówki z trupią czaszką na maszcie.Czy podoba ci się wiadomość, którą napisał do ciebie Rym?
Zastanów się, czym różni się ona od typowych listów? Wymień jej cechy szczególne.
Jaki efekt – twoim zdaniem – chciał osiągnąć nadawca tego tekstu?
Przyjrzyj się poniższym obrazkom lub zapoznaj z ich opisem i krótko skomentuj przedstawione scenki, a następnie:
Wyjaśnij, na czym polegają różnice pomiędzy sytuacjami przedstawionymi
na obrazkach.Co ucieszyło, a co zasmuciło księżniczkę? Dlaczego?
Co zaskoczyło dyrektora? Dlaczego?
Wyobraź sobie, że jesteś dyrektorem, który otrzymał nietypową wiadomość
od Ewy Mejlowskiej. Jak zareagujesz?


Ktoś wymazał niektóre słowa we fragmencie utworu Tadeusza Śliwiaka pt. „List z wakacji”! Spróbuj uzupełnić tekst. Wytłumacz wprowadzone przez siebie zmiany – może coś ułatwiło ci zadanie?
Wrocławia, kaszlu, pieniędzy, ma, czuje, pozdrawiam, Łodzi, w swetrze, kataru
Kochani Rodzice
w mieście K.!
Wasz syn się całkiem
dobrze .....................
Oddycha świeżym powietrzem,
a kiedy chłodno, śpi .....................
Nie ma chrypki, ....................
ni słonecznego udaru. [...]
Jedyne, co trzeba mu więcej,
to, proszę Mamy, ..................... [...]
Na koniec serdecznie ....................
Babcię i Dziadka z ....................
i Ciocię Helę z córkami,
i kłaniam się Tacie i Mamie.
Posłuchaj pełnej wersji wiersza Tadeusza Śliwiaka pt. List z wakacji lub ją przeczytaj. Zastanów się, które elementy prawdziwego listu występują w tym tekście. Wskaż je.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DRVN2fgC
Nagranie recytacji wiersza przez aktora.
List z wakacjiKochani Rodzice
w mieście K.!
Wasz syn się całkiem
dobrze ma.
Oddycha świeżym powietrzem,
a kiedy chłodno, śpi w swetrze.
Nie ma chrypki, kataru
ni słonecznego udaru.
Śpi co dzień po obiedzie
od drugiej piętnaście do trzeciej.
Myje szyję i nogi.
Nie wchodzi do wody głębokiej.
I wstydu Wam nie przyniesie,
choć wychowuje się w lesie.
Jedyne, co trzeba mu więcej,
to, proszę Mamy, pieniędzy.
Na lody śmietankowe.
Na kino objazdowe.
Na oranżadę w proszku.
Na czekoladę gorzką.
Na chałwę, na dropsy miętowe.
Na kwaśne mleko – bo zdrowe.
I, proszę Mamy i Tatki,
na różne inne wydatki.
Na koniec serdecznie pozdrawiam
Babcię i Dziadka z Wrocławia,
i Ciocię Helę z córkami,
i kłaniam się Tacie i Mamie.
Wasz ukochany syn Jacek,
co nie ma pieniędzy na znaczek.
Źródło: Tadeusz Śliwiak, List z wakacji, [w:] tegoż, Bajkoteka druga, Kraków 1985.
Powiedz, kto jest nadawcą, a kto adresatem tego tekstu.
Jak zostały zapisane słowa, którymi nadawca zwraca się do odbiorcy
(zwroty do adresata)? Sformułuj odpowiednią zasadę ortograficzną i zapisz ją poniżej lub w zeszycie.
Wskaż, jak należy zapisywać zwroty do adresata w listach lub e‑mailach. Sformułuj odpowiednią zasadę ortograficzną i zapisz ją poniżej lub w zeszycie.
Zapisz w punktach odpowiedzi na poniższe pytania:
O co rodzice najprawdopodobniej prosili Jacka przed wyjazdem?
O co prosi ukochany syn?
Wiersz jest utworem poetyckim o charakterystycznej budowie. Składa się z wersów i strof. Wers to jedna linijka tekstu. Strofa to kilka wersów, które tworzą zwrotkę wiersza.
Uzupełnij tekst.
poetyckim, wersami, wierszem
List Jacka jest ................... Wiersz to tekst artystyczny, który napisano w formie krótkich linijek, zwanych ................... Jeśli ktoś pisze wierszem zwykły list, to zamienia go w niezwykły. Taki list nazywamy listem ...................
Rym: znasz go coraz lepiej
Przyjrzyj się zakończeniu każdego wersu w tekście wiersza. Czy zauważasz jakąś regułę?
a) Znajdź ostatnie słowa w kolejnych wersach. Dobierz do nich wyrazy o podobnym brzmieniu, np. kataru – udaru. Zapisz pary poniżej lub w zeszycie.
Tatki – ...
miętowe – ...
Jacek – ...
b) W parach wyrazów zaznacz jednakowo brzmiące zakończenia. O takich słowach mówimy, że się rymują.
Rym to jednakowo lub podobnie brzmiące końcowe części wyrazów. Oznacza to,
że wypowiadane w zakończeniach rymujących się słów głoski muszą być identycznie lub podobnie, np.:
- przyniesie - lesie (jednakowe brzmienie – rym dokładny),
- powietrzem – swetrze (podobne brzmienie – rym niedokładny).
Rymy występują najczęściej na końcu wersów.
Przyjrzyj się parom rymów:
śmietankowe – objazdowe,
proszku – gorzką.
Przeczytaj powyższe przykłady na głos i zastanów się, na czym polega różnica w brzmieniu obu rymów.
Wybierz prawidłowe słowo uzupełniające definicję rymu. Przepisz ją do zeszytu.
dokładne, niedokładne, głosek, różne, identyczne, nieładne, ładne
Rym to powtórzenie tych samych lub podobnych ........................ w wyrazach. Rymy mogą być ........................, jeśli ostatnie głoski są ........................, np. miętowe – zdrowe. Mogą też być ........................, kiedy brzmią podobnie, ale nie do końca tak samo, np. pozdrawiam – Wrocławia, proszku – gorzką.
Stwórz rymy (dokładne i niedokładne) do podanych wyrazów.
wakacje – …
przygoda – …
słońce – …
radosny – …
beztrosko – …
odpoczywamy – …
góry – …
las – …
Znajdź w wierszu Tadeusza Śliwiaka pt. List z wakacji wszystkie pary rymów dokładnych i niedokładnych. Zapisz je poniżej lub w zeszycie.
Przyjrzyj się poniższym strofom i wskaż, jakie układy rymów w nich występują.
rymy okalające, rymy parzyste, rymy nieparzyste
| Na lody śmietankowe. Na kino objazdowe. Na oranżadę w proszku. Na czekoladę gorzką. |
|
| Na lody śmietankowe. Na oranżadę w proszku. Na kino objazdowe. Na czekoladę gorzką. |
|
| Na lody śmietankowe. Na oranżadę w proszku. Na czekoladę gorzką. Na kino objazdowe. |
Przeczytaj wierszyk i spróbuj ułożyć wersy tak, by powstała rymowanka.
- I na piątkę zasługuje.
- Ten, kto wcale dziś nie słuchał.
- A rechocze jak ropucha
- Kto dziś słuchał, ten rymuje
Ułóż jak najwięcej rymów do podanych niżej słów:
sowa,
ptak,
śpiewać.
Przypomnij sobie treść listu, który napisał do ciebie Rym Rymowski. Teraz możesz spełnić jego prośbę. Powodzenia!