Nie bądź zdziwiony, że czasownik ma różne strony
Przyjrzyj się poniższym zdaniom i zastanów się nad ich treścią. Kto jest wykonawcą czynności, a kto jej ulega? Nazwij części zdania.
Mama myje Jasia.
Jaś jest myty przez mamę.
Jaś myje się.
Zaznacz kolorem niebieskim zdania, w których występują czasowniki w stronie czynnej. Sprawdź, czy podmioty w tych zdaniach są wykonawcami czynności.
Sumerowie używali do pisania ostro zakończonej trzciny.
Tekst przysięgi lekarskiej został ułożony przez Hipokratesa.
Ciała Egipcjan były balsamowane w celu uchronienia ich przed rozkładem.
Rolnicy znad Tygrysu, Eufratu i Nilu nawadniali swe pola wodą z kanałów.
Najstarsza gra planszowa (wraz z pionkami!) została znaleziona w pewnym grobowcu egipskim sprzed ok. 4000 lat p.n.e.
Zarówno Egipcjanie, jak i Egipcjanki stosowali kolorowe cienie do powiek.
Indianie z Gujany do dziś zszywają swoje rany szczękami ogromnych mrówek.
Przekształć podane zdania ze strony czynnej na stronę bierną. Wzór: Jacek napisał list. – List został napisany przez Jacka.
Sprzedawczyni zamknęła sklep. – ..............................................................................................
Chłopiec przepisał starannie dyktando. – ............................................................................................................
Kucharka ugotowała pyszną zupę. – ..............................................................................................
Mariusz zepsuł wczoraj komputer. – ................................................................................................
Himalaistka zdobyła kolejny ośmiotysięcznik. – ..........................................................................................................................
Do podanych czasowników dopisz nazwę przedmiotu ulegającego czynności, a następnie utwórz formę 3. os. lp. cz. przesz. strony biernej.
Wzór: ukradł – obraz – obraz został ukradziony
oglądał – film – film był oglądany
Dopasuj zdania do wymienionych rzeczowników według podanych przy nich instrukcji.
pojawiło się po raz pierwszy ok. r. 3000 p.n.e., pierwsi używali pionu (linki z ciężarkiem)., zostały stworzone przez Chińczyków za czasów dynastii Szang (1600–1027 p.n.e.)., została wypuszczona na rynek w roku 1886.
| Budowniczowie egipscy (3.os. lm. r. mos. s. czynna ndk) | |
| Pierwsze dzwony (3. os. lm. r. nmos. s. bierna dk) | |
| Coca-Cola (3. os. lp. r. ż. s. bierna dk) | |
| Ozdobne szkło (3.os. lp. r. n. s. czynna dk) |
Przeczytaj podane zdania i określ formy występujących w nich czasowników według wzoru. Wzór: Rubik wypuścił na rynek swoją kostkę w roku 1980. – 3. os. lp. r. m. s. czynna dk
Pierwsze cegły były robione z formowanej ręcznie gliny. – ..................................................................
Pierwsze symbole liczb pojawiły się prawdopodobnie po raz pierwszy w Egipcie ok. 3500 r. p.n.e. – ................................................................
Skamieniały chleb sprzed 5000 lat został znaleziony w południowo-wschodniej Anglii przez brytyjskich archeologów. – ..........................................................
Powiedz, które z poniższych zdań można przeszktałcić na stronę bierną. Skąd to wiesz?
Architekci zaprojektowali niezwykle funkcjonalny budynek.
Zadowolony pies macha ogonem.
Lekkoatletka biegnie przez płotki.
Rolnik zaorał całe pole.
Samolot wylądował awaryjnie na autostradzie.
Zjedliśmy przepyszną pizzę.
Kotek wlazł na płotek.
Mechanik od ręki naprawił samochód.
Które z podanych czasowników są przechodnie?
nabić, spać, strzec, nosić, wytrzepać, płonąć, umrzeć, oglądać, poprosić, wyschnąć, biec, pójść, ściąć
| Czasowniki przechodnie | |
|---|---|
| Czasowniki nieprzechodnie |
Ułóż zdania w stronie czynnej i biernej z podanymi czasownikami przechodnimi.
W notatce o faraonie zaznacz kolorami czasowniki:
formy strony czynnej – na zielono,
formy strony biernej – na żółto,
bezosobowe formy zakończone na -no – na niebiesko.
Porównaj swoje zaznaczenia z propozycjami innych uczniów.
Echnaton – syn Amenhotepa III i królowej Teje, władca starożytnego Egiptu z XVIII dynastii. Faraon, który w czasie swych rządów obalił odwieczny porządek egipskich bogów i wprowadził w Egipcie wiarę w jednego tylko boga Atona (boga miłości, boga tarczy słonecznej). Przeniósł stolicę z Teb do nowo wybudowanego na jałowej pustyni miasta słońca – Achetaton. Po jego śmierci wrócono do wiary w starych bogów, wzniesione przez niego miasto opuszczono, świątynie Atona zostały zniszczone, a ślady po niezwykłym faraonie starano się wymazać z wszelkich zapisów i pamięci.