Nie wolno mnie krzywdzić
Nie wolno mnie krzywdzić.
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Prawa dziecka – treść.
Instytucje i organizacje, stojące na straży praw dziecka.
Metody i możliwości uzyskiwania pomocy, gdy te prawa są naruszane.
Poznanie i odróżnianie pojęć: fikcja - fantazja, fikcja fantastyczna – fikcja realistyczna.
b) Umiejętności
Ciche czytanie samodzielne ze zrozumieniem.
Formułowanie „aktu prawnego” – spisu obowiązków w punktach.
c) Postawy
Świadomość, że każde dziecko jest pełnoprawnym obywatelem świata, a nie czyjąkolwiek własnością.
Wrażliwość na krzywdy, czynione dzieciom przez dorosłych.
Poczucie obowiązku reagowania i szukania pomocy, gdy prawa dziecka są gdziekolwiek łamane (poczucie odpowiedzialności za siebie i innych).
Świadomość obowiązków, jakie ma każde dziecko w demokratycznym społeczeństwie.
Metoda i forma pracy
Samodzielna praca z tekstem, dopisywanie zakończenia utworu, dyskusja, prezentacja, formułowanie „aktu prawnego” w punktach.
3. Środki dydaktyczne
Hans Christian Andersen, Dziewczynka z zapałkami.
Marcin Brykczyński, O prawach dziecka.
Komputer z programem Power Point.
Prezentacja multimedialna: Organizacje chroniące prawa dziecka na świecie i w Polsce.
Rzutnik, ekran.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Powitanie, zapisanie tematu na tablicy i w zeszytach. Nauczyciel prosi uczniów, żeby opowiedzieli znane im z życia lub z mediów przypadki, kiedy jakaś krzywda spotyka dzieci ze strony dorosłych. 5 min.
b) Faza realizacyjna
Uczniowie czytają baśń pt. Dziewczynka z zapałkami H. Ch. Andersena. Mają przy tym za zadanie zakreślić zielonym kółkiem te fragmenty, które opowiadają zdarzenia realistyczne, a czerwonym kółkiem – zdarzenia fantastyczne, baśniowe. Uczniom wolno się konsultować w parach. 5 min.
Kilka osób kolejno przytacza zdarzenia realistyczne (bez opowiadania ich). Nauczyciel pyta, czy taka historia mogłaby mieć miejsce w dzisiejszych czasach i czy ktoś z uczniów słyszał o dzieciach, które żyją w podobnych warunkach. 5 min.
Kilka innych osób kolejno przytacza fantastyczne zdarzenia z baśni. Nauczyciel pyta, skąd się wzięły te wydarzenia w świecie dziewczynki i po co je autor opowiedział. 3 min.
Nauczyciel pyta, jak uczniowie sądzą: czy bohaterka tej baśni jest osobą prawdziwą, czy wymyśloną? Wprowadza i wyjaśnia pojęcie fikcji realistycznej i fikcji fantastycznej; zapisuje te pojęcia na tablicy, a dzieci piszą je w zeszytach. 2 min.
Nauczyciel pyta, czy ten drugi ciąg wydarzeń jest tak samo smutny i ponury, jak realistyczny. Dzieci odpowiadają, że nie jest, chociaż kończy się smutno. Wówczas nauczyciel prowokuje krótką dyskusję pytaniem, kto uważa, że fantastyczne zakończenie jest smutne, a kto jest zdania, iż jest raczej szczęśliwe dla dziewczynki. Każdy, kto się wypowiada, ma obowiązek uzasadnić swoje zdanie. 5 min.
Podsumowanie dyskusji: jakie zakończenie tej historii byłoby naprawdę najlepsze dla takiego dziecka? – uczniowie piszą własne zakończenia baśni w zeszytach (3‑5 zdań), następnie kilka osób odczytuje swoje pomysły. 5 min.
Nauczyciel pyta, czy uczniowie znają jakieś instytucje czy organizacje, które stawiają sobie za cel chronienie dzieci przed krzywdami ze strony dorosłych. Przytoczone nazwy organizacji są wyświetlane rzutnikiem w postaci stron internetowych. Te, których uczniowie nie wymienią, nauczyciel wyświetla na końcu. Uczniowie z pomocą nauczyciela krótko omawiają działalność tych instytucji (Wcześniej należy przygotować prezentację multimedialną; chodzi o najbardziej znane instytucje światowe, jak np. UNESCO, UNICEF, a także o polskie organizacje i akty prawne, które omówione są w źródłach – patrz: linki). 10 min.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel czyta głośno wiersz Marcina Brykczyńskiego pt. O prawach dziecka. (Jeśli nie ma tego wiersza w podręcznikach, należy go odbić na xero i rozdać dzieciom; patrz: link nr 7 - Interklasa).
Praca domowa: (wkleić wiersz do zeszytu, jeśli nie ma go w podręczniku). Wolność – to odpowiedzial‑ność. Napisz Pakiet Obowiązków Dziecka (5‑7 punktów, w których wymienisz obowiązki dziecka w europejskim kraju, jakim jest Polska). 5 min.
5. Bibliografia
[pl.wikipedia.org/wiki/UNICEF - 31k -](http://pl.wikipedia.org/wiki/UNICEF - 31 -)
http://konkurs.eduseek.interklasa.pl/phobos/konkursy/konkurs1/k1‑22/WWW/dziec.htm
H. Ch. Andersen, Baśnie, przekł. S. Beylin, J. Iwaszkiewicz, PIW, Warszawa 1967.
Kantyka Joanna, Krakowiak Barbara (oprac.), Prawa dziecka (zestawienie bibliograficzne), Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Józefa Piłsudskiego, Łódź 1995.
Stech Krystyna, Ratuś Bronisław (red.), Pakty Praw Człowieka w procesie edukacji, Instytut Pedagogiki i Psychologii Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Zielona Góra 1994.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
brak
b) Zadanie domowe
brak
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak