Eksploatacja środków transportu drogowego
Eksploatacja środków transportu drogowego – Kierowca mechanik , Technik transportu drogowego .
Obsługa pojazdów oraz zespołów pojazdów oraz układów, zespołów i podzespołów środków transportu drogowego
SYMULATOR

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DObR7wEaj
1. Samochód ciężarowy skrzyniowy
Układ napędowy
Układ napędowy składa się z takich zespołów jak: silnik, sprzęgło, skrzynia biegów, wał napędowy, przekładnia główna oraz półosie napędowe.
Układ jezdny
Układ jezdny odpowiada za połączenie koła z ramą lub nadwoziem. Zaliczamy do niego: koła jezdne, mocowanie i łożyskowanie kół oraz osie kół jezdnych.
Zawieszenie
Układ zawieszenia tworzą elementy sprężyste, prowadzące i tłumiące. Elementami sprężystymi są resory piórowe lub paraboliczne, sprężyny śrubowe, drążki skrętne lub miechy pneumatyczne. Elementami prowadzącymi są wahacze i drążki reakcyjne oraz resory piórowe i paraboliczne. Elementami tłumiącymi są amortyzatory. Do układu zawieszenia zaliczamy też drążki stabilizatorów i ich łączniki.
Układ kierowniczy
Układ kierowniczy umożliwia sterowanie kołami skrętnymi pojazdu i tym samym pozwala kierowcy reagować na zmienne warunki drogowe. Musi zapewniać skręt kół pod różnymi kątami oraz wzmacniać siłę, jaką przykłada kierowca do obsługi koła kierownicy. Podstawowe elementy tego układu to: kierownica, drążki kierownicze, przekładnia kierownicza, kolumna kierownicy wraz z wałem. W pojazdach, których nacisk na oś kierowaną przekracza 45 kiloniutonów, odpowiednie przepisy wymagają stosowania mechanizmu wspomagającego układ kierowniczy. W samochodzie ciężarowym sprawny mechanizm kierowniczy pełni kluczową funkcję i musi być pod szczególną kontrolą.
Układ hamulcowy
Najważniejsze elementy tego układu to: sprężarka, filtr powietrza z osuszaczem, regulator ciśnienia, czteroobwodowy zawór zabezpieczający, zbiorniki sprężonego powietrza dla obwodów hamowania kół przednich i tylnych, manometr dwuobwodowy, główny zawór sterujący hamulcami z pedałem hamulca, membranowe siłowniki hamulców kół przednich, membranowo‑sprężynowe siłowniki hamulców kół tylnych, zawór hamulca postojowego.
Siłowniki pneumatyczne uruchamiają hamulce tarczowe lub bębnowe, które są umieszczone przy kołach pojazdu.
Rama
Rama samochodu ciężarowego zbudowana jest z dwóch belek o przekroju ceowym lub zamkniętym nazywanych podłużnicami, połączonych ze sobą poprzeczkami o przekroju ceowym lub zamkniętym. Pełni ona wiele istotnych funkcji. Jest to konstrukcja nośna, która stanowi podstawę całego pojazdu i jest odpowiedzialna za przenoszenie ciężaru pojazdu oraz wszelkich obciążeń podczas jazdy.
Nadwozie
Nadwozie w samochodach ciężarowych skrzyniowych jest zwartym, nierozłącznym zespołem. Składa się z dwóch jednostek – kabiny oraz części ładunkowej.
Kabina kierowcy
Kabina samochodu ciężarowego to część nadwozia, która jest wyposażona w urządzenia i przyrządy niezbędne do kierowania samochodem.
Kabina kierowcy samochodu ciężarowego powinna być wyposażona w:
urządzenia zapewniające przewietrzanie i ogrzewanie wnętrza,;
drzwi zaopatrzone w zamki uniemożliwiające samoczynne lub niezamierzone ich otwarcie się; zawiasy tych drzwi powinny być umieszczone na ich przedniej krawędzi.
Wyposażenie dodatkowe i specjalistyczne
Do dodatkowego wyposażenia samochodu ciężarowego skrzyniowego należy układ przechylania skrzyni ładunkowej. , który wykorzystywany jest do szybszego rozładunku materiałów sypkich.
2. Ciągnik siodłowy z naczepą
Układ napędowy
Ważnym elementem układu napędowego jest sprzęgło. Pozwala ono na łączenie i rozłączanie mocy pomiędzy silnikiem a skrzynią biegów. Dzięki temu kierowca może zmieniać biegi bez przerwania ciągłości mocy, co jest niezbędne do płynnej jazdy.
Sprzęgło pozwala również na łagodne i płynne rozpoczynanie jazdy, co jest kluczowe, aby uniknąć uszkodzenia silnika lub skrzyni biegów.
Układ jezdny
Układ jezdny odpowiada za połączenie koła z ramą lub nadwoziem.
Koło wraz z oponą jako element układu jezdnego muszą być odpowiednio przygotowane do jazdy. Ciśnienie opony powinno osiągać od 7 do 8 barów.
Zawieszenie
Naczepa ciężarowa może mieć różne rodzaje zawieszenia, w zależności od jej przeznaczenia i wymagań transportowych.
Popularnym rodzajem zawieszenia jest zawieszenie na poduszce powietrznej, które zapewnia lepszą amortyzację drgań i wstrząsów podczas jazdy. Zawieszenie na poduszce powietrznej jest stosowane w naczepach, które transportują ładunki o dużej wadze i wymagają lepszej izolacji od drgań.
Układ kierowniczy
Układ kierowniczy umożliwia utrzymywanie stałego kierunku jazdy lub jego zmianę, zgodnie z zamiarem kierowcy. Jest on ważny dla bezpiecznego poruszania się pojazdu samochodowego. Składa się z dwóch mechanizmów: – zwrotniczego, – kierowniczego.
Mechanizm zwrotniczy to układ połączonych ze sobą przegubowo dźwigni i drążków łączących koła kierowane, który zapewnia właściwe ustawienie tych kół podczas jazdy na wprost i skrętu.
Mechanizm kierowniczy zapewnia przeniesienie siły i ruchu z koła kierowniczego do mechanizmu zwrotniczego.
Mechanizm zwrotniczy tworzą: ramię zwrotnicy, dźwignie zwrotnic, drążek poprzeczny, drążek podłużny, zwrotnice i czopy zwrotnic.
Mechanizm kierowniczy składa się z przekładni kierowniczej wraz z ramieniem, wału kierownicy i koła kierownicy.
Układ hamulcowy
W samochodach ciężarowych i ciągnikach siodłowych są stosowane pneumatyczne mechanizmy uruchamiania hamulców, ponieważ konieczne są tam znaczne siły hamowania oraz istnieje potrzeba łączenia pojazdu z przyczepami lub naczepą. W układach hamulcowych tych pojazdów kierowca używa minimalnej siły, naciskając na pedał hamulca, który uruchamia główny zawór sterujący. Sprężone powietrze kierowane jest wówczas do elementów wykonawczych rozpierających szczęki hamulcowe lub dociskających klocki hamulcowe. Przygotowując ciągnik siodłowy do eksploatacji w okresie zimowym, należy pamiętać o odwodnieniu zbiorników sprężonego powietrza, jest to bardzo ważne, ponieważ woda w instalacji pneumatycznej mogłaby zamarznąć w niskiej temperaturze, co spowoduje, że hamulce pojazdu nie będą działać.
Rama
Rama podłużnicowa to element pojazdu, który składa się z dwóch podłużnych belek ( podłużnic) oraz takiej samej liczby poprzecznych belek ( poprzeczek), połączonych wzajemnie ze sobą. Odpowiedni kształt poprzeczek ułatwia mocowanie części podwozia i nadwozia. Zaletą ramy podłużnicowej jest prosta i tania konstrukcja.
Rama naczepy wykonana jest zazwyczaj z wysokiej jakości stali, dzięki czemu jest wytrzymała i odporna na obciążenia oraz uszkodzenia mechaniczne. Rama naczepy musi być wytrzymała, aby zapewnić bezpieczne przewożenie ładunków o różnych kształtach, wagach i wymiarach.
Nadwozie
Ciągnik siodłowy z naczepą to rodzaj pojazdu ciężarowego składającego się z dwóch głównych elementów: ciągnika siodłowego i naczepy. Nadwozie w tym przypadku może się różnić w zależności od rodzaju sprzęgniętej naczepy.
W tym przypadku do czynienia mamy pojazdem składającym się z ciągnika siodłowego z naczepą typu plandeka.
Kabina kierowcy
Kabina kierowcy w ciągniku siodłowym to specjalnie zaprojektowane i wyposażone pomieszczenie, w którym kierowca przebywa podczas prowadzenia pojazdu. Współczesne kabiny kierowcy są zwykle zaprojektowane z myślą o wygodzie i bezpieczeństwie kierowcy, z uwzględnieniem ergonomicznych foteli, regulacji klimatyzacji, oświetlenia i wielu innych funkcji.
Siodło
Siodło jest to element łączący ciągnik z naczepą.











