Ilustracja zatytułowana jest Definicje odczynów poszczepiennych. Na ilustracji przedstawione są pola tekstowe: definicje, odczyn poszczepienny oraz niepożądany odczyn poszczepienny. W centrum znajduje się grafika przedstawiająca dłonie w niebieskich rękawiczkach. W jednej dłoni znajduje się ampułka z niebieską cieczą, a w drugiej strzykawka. Igła strzykawki wbita jest w ampułkę. Część niebieskiej cieczy znajduje się w strzykawce. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z ilustracją i z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Odczyn poszczepienny
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia ramię dziecka, na którym widoczny jest ślad po szczepionce.
   Tekst
   Odczyn poszczepienny to fizjologiczna reakcja wywołana wprowadzaniem szczepionki do organizmu. Reakcja ta jest odpowiedzią układu odpornościowego na składniki szczepionki. Odczyn poszczepienny występuje dość często i trudno mu zapobiec. Reakcja jest przemijająca i ma zazwyczaj łagodny charakter i nie prowadzi do stanów zaburzeń zdrowia.
2. Niepożądany odczyn poszczepienny
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia zaczerwienione miejsce na ciele, w które była podana szczepionka.
   Tekst
   Niepożądany odczyn poszczepienny, czyli w skrócie NOP, to zaburzenie stanu zdrowia występujące w okresie $4$ tygodni po podaniu szczepionki, a w przypadku szczepionki przeciwko gruźlicy nawet dłużej. Obejmuje niepożądane objawy miejscowe i uogólnione. Najczęściej wynikają one z indywidualnej reakcji organizmu na podany czynnik wywołujący proces immunizacji lub współistnienia innych chorób u osoby szczepionej. NOP często bywa także skutkiem nieprawidłowego podania szczepionki.

Ilustracja zatytułowana jest Niepożądany odczyn poszczepienny w skrócie NOP - ogólne rodzaje i kryteria.. Na ilustracji przedstawiony jest podział niepożądanych odczynów poszczepiennych. Pierwsza kategoria to ogólne rodzaje i kryteria. Są podzielone na trzy rodzaje: NOP łagodny, NOP poważny i NOP ciężki. Druga kategoria to szczegółowe rodzaje i kryteria. Podzielone są na trzy rodzaje: odczyny miejscowe, niepożądane odczyny poszczepienne ze strony ośrodkowego układu nerwowego oraz inne.
W centrum znajduje się grafika przedstawiająca dłonie w niebieskich rękawiczkach. W jednej dłoni znajduje się ampułka z niebieską cieczą, a w drugiej strzykawka. Igła strzykawki wbita jest w ampułkę. Część niebieskiej cieczy znajduje się w strzykawce. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z ilustracją i z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. NOP łagodny
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia zaczerwienione miejsce na ciele, w które była podana szczepionka.
   Tekst
   Niepożądany odczyn poszczepienny łagodny cechuje niewielkie nasilenia objawów. Zazwyczaj charakteryzuje się występowaniem: miejscowego obrzęku kończyn, silnego miejscowego zaczerwienia, gorączki.
2. NOP poważny
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia chłopca, który leży w łóżku. W ustach ma termometr elektroniczny do pomiaru temperatury ciała. Przytrzymuje go ręką. Na czole widać rękę osoby dorosłej, która sprawdza ciepłotę ciała.
   Tekst
   Niepożądany odczyn poszczepienny poważny cechuje duże nasilenie objawów. Charakteryzuje się występowaniem: znacznego obrzęku kończyny, silnego zaczerwienia kończyny, wysokiej gorączki. Nie prowadzi do trwałego uszczerbku na zdrowiu, zwykle nie stanowi zagrożenia dla życia i nie wymaga hospitalizacji.
3. NOP ciężki
   Ilustracja
   Grafika przedstawia plecy i ręce pokryte gęstą wysypką. Widoczne są liczne i drobne czerwone plamki.
   Tekst
   Niepożądany odczyn poszczepienny ciężki stanowi poważne zagrożenie życia. Może prowadzić do trwałego uszczerbku na zdrowiu i wymaga hospitalizacji. Przykładami ciężkich niepożądanych odczynów poszczepiennych są: wstrząs anafilaktyczny, trombocytopenia, inaczej małopłytkowość, polegająca na niedoborze płytek krwi, która może wystąpić w okresie do $30$ dni po podaniu szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce; uogólnione zakażenie lub zapalenie kości i szpiku kostnego po podaniu BCG, czyli Bacillus Calmette-Guérin; zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego, zakłócenia przebiegu ciąży.

Ilustracja zatytułowana jest Niepożądany odczyn poszczepienny w skrócie NOP - szczegółowe rodzaje i kryteria.. Na ilustracji przedstawiony jest podział niepożądanych odczynów poszczepiennych wraz ze szczegółowymi ich rodzajami i kryteriami. Pierwsza kategoria to inne. Wymienionych zostało trzynaście innych objawów: bóle stawowe, gorączka, małopłytkowość, nieutulony ciągły płacz, posocznica, w tym wstrząs septyczny, reakcje alergiczne, uogólnione zakażenie BCG, wstrząs anafilaktyczny, zapalenie jąder, porażenie splotu barkowego, zapalenie ślinianek. Druga kategoria to odczyny miejscowe. W polach tekstowych zostało przedstawionych sześć takich odczynów: mały obrzęk o średnicy poniżej pięciu centymetrów, zaczerwienienie, powiększenie węzłów chłonnych, wysypka, ropień w miejscu wstrzyknięcia, duży obrzęk o średnicy powyżej pięciu centymetrów. Trzecia kategoria to niepożądane odczyny poszczepienne ze strony ośrodkowego układu nerwowego. Wymieniono siedem takich odczynów: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, zespół Guillaina-Barrégo, porażenie wiotkie wywołane wirusem szczepionkowym, encefalopatia poszczepienna, drgawki niegorączkowe, drgawki gorączkowe proste .
W centrum znajduje się grafika przedstawiająca dłonie w niebieskich rękawiczkach. W jednej dłoni znajduje się ampułka z niebieską cieczą, a w drugiej strzykawka. Igła strzykawki wbita jest w ampułkę. Część niebieskiej cieczy znajduje się w strzykawce. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio. W niektórych ramkach zamieszczone zostały także zdjęcia.

1. Bóle stawowe
   Tekst
   Mogą być zlokalizowane w obrębie stawów i wynikać z patologii samego stawu, otaczających go struktur, takich jak więzadła, ścięgna czy kaletki maziowe, a czasami z innych przyczyn, niezwiązanych bezpośrednio ze stawem. Jeśli ból stawów nie mija w ciągu kilku dni lub towarzyszą mu inne niepokojące objawy (np. obrzęk stawu, gorączka, sztywność poranna), należy skontaktować się z lekarzem.
2. Gorączka
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia głowę dziecka, do której osoba dorosła przykłada elektroniczny termometr w celu zmierzenia gorączki.
   Tekst
   Gorączka po podaniu szczepionki przeważnie trwa krótko. Jeśli nie przekracza $38°\mathrm{C}$, powinno wystarczyć podanie leków przeciwgorączkowych, takich jak paracetamol lub ibuprofen. Dziecku z gorączką należy też robić chłodne okłady i dbać o odpowiednie nawodnienie organizmu. Gdy jednak gorączka przekracza $39°\mathrm{C}$, nie udaje się jej zmniejszyć lekami przeciwgorączkowymi i trwa ponad dwie doby, należy zgłosić się do lekarza. Przy wysokiej gorączce istnieje ryzyko wystąpienia drgawek gorączkowych - niekontrolowanych ruchów rąk, nóg, tułowia. Podczas drgawek możliwe jest również zesztywnienie całego ciała, zsinienie lub ślinotok.
3. Małopłytkowość
   Tekst
   Inaczej trombocytopenia, polegająca na niedoborze płytek krwi. Na ciele pojawiają się wybroczyny i sińce, charakterystycznym objawem są krwawienia z nosa lub dziąseł, nasilające się nawet po drobnych urazach.
4. Nieutulony ciągły płacz
   Tekst
   Jest to płacz, który rozpoczyna się po kilku godzinach od podania szczepienia i może trwać ponad trzy godziny.
5. Posocznica, w tym wstrząs septyczny
   Tekst
   Inaczej sepsa. To zakażenie, w przebiegu którego dochodzi do powstania w organizmie ogniska pierwotnego, z którego zarazki i ich toksyny stale lub okresowo dostają się do krwi, powodując uszkodzenia różnych narządów. Do rozwoju posocznicy dochodzi najczęściej wskutek załamania odporności pacjenta.
6. Reakcje alergiczne
   Tekst
   To odpowiedź układu odpornościowego człowieka na kontakt z alergenem. Objawy reakcji alergicznej najczęściej pojawiają się na skórze i błonach śluzowych, w przewodzie pokarmowym oraz w drogach oddechowych. Najczęściej mają postać wysypki.
7. Epizod hipotensyjno-hiporeaktywny inaczej omdlenie dziecięce
   Tekst
   Dotyczy dzieci do drugiego roku życia. Może wystąpić po szczepieniu DTP przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi w czasie do czterdziestu ośmiu godzin od szczepienia, ale najczęściej pojawia się w okresie do dwunastu godzin od podania szczepionki. Objawy utrzymują się od kilku minut do kilku godzin i obejmują bladość, wiotkość oraz brak kontaktu z dzieckiem. Zawsze całkowicie ustępują. Po omdleniu dziecięcym nie zaobserwowano trwałych następstw.
8. Inne
   Ilustracja
   Zdjęcie przedstawia płaczące niemowlę, które leży na materacu. Ubrane jest w białe śpioszki. Ma uniesione do góry ręce.
   Tekst
   Może się zdarzyć, że dziecko po szczepieniu będzie senne, osłabione albo drażliwe. Niektóre dzieci mają mniejszy apetyt albo skarżą się na ból głowy lub brzucha. Takie objawy zwykle ustępują samoistnie, jednak należy obserwować dziecko, czy żaden z nich się nie nasila. Zaniepokoić powinna również nadmierna senność oraz płacz dziecka, zwłaszcza, gdy trudno je uspokoić. Alarmowym objawem po szczepieniu jest także nadmierna bladość oraz wiotkość. W tym wypadku należy skonsultować się z pielęgniarką lub lekarzem.
9. Reakcje alergiczne
   Tekst
   Szczepionka BCG sprawia, że organizm nabywa odporność na gruźlicę. Żywe szczepy bakterii zawarte w szczepionce BCG są odpowiednio zmienione i osłabione, tak, by organizm nauczył się właściwie reagować na te chorobotwórcze drobnoustroje, a jednocześnie by nie wywołały u szczepionego dziecka choroby. Po podaniu szczepionki BCG w miejscu iniekcji może pojawić się mały naciek z pęcherzykiem. Zmiana ta szybko się goi i zazwyczaj nie pozostawia śladów. Po dwóch-trzech tygodniach od szczepienia pojawia się w tym miejscu kolejny naciek, który utrzymuje się przez kilka tygodni. Na jego wierzchu tworzy się krosta, a później pojawia się owrzodzenie, które samoistnie goi się po kilku miesiącach. Pozostaje po nim charakterystyczna blizna. W niektórych przypadkach po podaniu BCG może pojawić się powiększenie węzłów chłonnych pod pachą po stronie szczepienia. Nie jest to powód do niepokoju, a objaw ten zazwyczaj ustępuje samoistnie. Konsultacji z pediatrą po podaniu szczepionki BCG wymagają takie objawy jak: wysoka gorączka, wyciek ropny w miejscu podania preparatu, obrzęk lub guz w miejscu iniekcji oraz guz lub duży obrzęk pod pachą po stronie, gdzie wykonane zostało szczepienie. Powikłania tego rodzaju po podaniu BCG zdarzają się jednak statystycznie rzadko.
10. Zapalenie ślinianek
    Tekst
    To stan zapalny wywoływany przez szereg czynników, jednak nie ma on jednej, określonej przyczyny. Główne dolegliwości, wskazywane przez chorych, to przede wszystkim dotkliwy ból, trwający bezustannie przez kilka dni. Ponadto obserwuje się obrzęk policzków i ich tkliwość. Rozwijające się zapalenie ślinianek powoduje również miejscowe zaczerwienie skóry, narastającą suchość w jamie ustnej i trudność z jedzeniem i piciem. W skrajnych przypadkach może również powodować wymioty. Do najważniejszych czynników powodujących zapalenie ślinianek należą wirusy, na przykład wirus świnki i bakterie beztlenowe, gronkowce i paciorkowce.
11. Porażenie splotu barkowego
    Tekst
    Występuje w przypadku podania szczepionki do stawu ramiennego zamiast w mięsień naramienny. W konsekwencji takiej pomyłki rozwija się stan zapalny uszkadzający struktury mięśniowo-szkieletowe, takie jak ścięgna i więzadła. Wśród głównych objawów wymienia się stały ból barku i ograniczenie ruchomości.
12. Zapalenie jąder
    Tekst
    Może być spowodowane zakażeniem przez wirusy, na przykład wirusem świnki lub bakterie, na przykład Chlamydia trachomatis i Escherichia coli. Nieleczone zapalenie jąder może doprowadzić do powstania ropnia, zaniku jądra, a nawet bezpłodności wskutek niedrożności przewodów wyprowadzających nasienie z jądra i najądrza.
13. Wstrząs anafilaktyczny
    Tekst
    Wstrząs anafilaktyczny, czy inaczej anafilaksja, jest reakcją alergiczną, która pojawia się niemal natychmiast po kontakcie organizmu z alergenem, na przykład z lekami, pokarmem, jadem pszczoły lub osy. Objawy wstrząsu anafilaktycznego pojawiają po kilku sekundach od wniknięcia alergenu. U chorego gwałtownie spada ciśnienie, akcja serca ulega przyspieszeniu, skóra blednie, chory traci przytomność, mogą wystąpić drgawki, bezwiedne oddawanie moczu i stolca. Na skórze pojawia się pokrzywka. Wstrząs anafilaktyczny stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia, więc należy natychmiast wezwać pogotowie.
14. Mały obrzęk o średnicy poniżej pięciu centymetrów
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia zbliżenie na zaczerwienione miejsce na skórze ręki. Pod zaczerwienieniem znajduje się linijka z podziałką milimetrową. Obrzęk ma średnicę około jednego centymetra.
15. Zaczerwienienie
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia zbliżenie na zaczerwienioną skórę ramienia. Osoba trzyma się za ramię dłonią.
16. Powiększenie węzłów chłonnych
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia dziecko, któremu kobieta bada stan węzłów chłonnych. Końcami palców uciska miejsca na szyi po obu stronach. Dziecko ma zwrócony wzrok na kobietę.
17. Odczyny miejscowe
    Tekst
    Odczyny miejscowe przybierają postać zaczerwienienia i obrzęku w miejscu podania szczepionki. Łagodne odczyny pojawiają się często i same znikają. Na zmienione miejsce można przyłożyć okład z Octanowinianu glinu, który jest lekiem o działaniu ściągającym, przeciwobrzękowym oraz miejscowo łagodzący ból w obrębie miejsca stanu zapalnego. Skutecznym domowym sposobem może być przyłożenie okładu z roztworu złożonego z połowy szklanki letniej wody oraz łyżeczki sody oczyszczonej.
18. Odczyny miejscowe
    Tekst
    Po podaniu szczepionki NMR przeciwko odrze, śwince i różyczce oraz przeciwko ospie wietrznej na całym ciele może wystąpić wysypka. Powinna jednak zniknąć po około dwóch tygodniach i nie wymaga leczenia.
19. Wysypka
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia widok na część twarzy i tułowia dziecka. Na skórze widoczna jest wysypka w postaci licznych, drobnych, czerwonych plamek.
20. Ropień w miejscu wstrzyknięcia
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia zbliżenie na ramię dziecka. Widoczny jest na nim ropień, czyli zaczerwienione, opuchnięte miejsce, w którym zebrana jest ropa.
21. Duży obrzęk o średnicy powyżej pięciu centymetrów
    Tekst
    Do lekarza należy zgłosić się w przypadku pojawienia się dużego odczynu przekraczającego średnicę pięciu centymetrów, obejmującego sąsiednie stawy i utrudniające poruszanie nogami lub rękami. Pilnej konsultacji lekarskiej wymaga także pojawienie się ropnia.
22. Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
    Tekst
    Zapalenie dotykające opon mózgowych, czyli błon otaczających mózg oraz rdzeń kręgowy.
23. Zapalenie mózgu
    Tekst
    Zakażenie ośrodkowego układu nerwowego, w którym proces chorobowy obejmuje mózg. Może prowadzić do trwałego uszkodzenia mózgu i śmierci.
24. Zespół Guillaina-Barrégo
    Tekst
    Skutkuje uszkodzeniem nerwów w wyniku procesów autoimmunologicznych. Symptomami choroby jest drętwienie, osłabienie i ból odczuwamy najczęściej w dłoniach i kończynach, który może przenosić się na klatkę piersiową oraz na twarz.
25. Porażenie wiotkie wywołane wirusem szczepionkowym
    Tekst
    Spowodowane jest uszkodzeniami wywołanymi wirusem szczepionkowym w obrębie nerwów doprowadzających impulsy do mięśni. Wywołuje obniżenie napięcia mięśniowego i zniesienia odruchów, ostatecznie prowadząc do zaników mięśni.
26. Encefalopatia poszczepienna
    Ilustracja
    Zdjęcie przedstawia zaczerwienienie na skórze. Pod zaczerwienionym miejscem jest linijka z podziałką milimetrową. Szerokość zaczerwienienia przekracza pięć centymetrów.
    Tekst
    To zaburzenie neurologiczne, które może doprowadzić do upośledzenia umysłowego, nawracających drgawek i padaczki.
27. Drgawki niegorączkowe
    Tekst
    Drgawki występujące niezależnie od temperatury ciała.
28. Drgawki gorączkowe proste
    Tekst
    Są to drgawki, które mogą występować przy wysokiej gorączce. Dotyczą dzieci w wieku $6$ miesięcy do $5$ lat. Można je rozpoznać, jeżeli spełnione są wszystkie cztery kryteria: napad jest uogólniony, trwa poniżej $15$ minut, drgawki nie powracają w ciągu $24$ godzin, wcześniej nie występowały inne zaburzenia neurologiczne.