Opisywanie przedmiotów
Umiejętność precyzyjnego lub ciekawego opisywania rzeczy jest nam potrzebna w rozmaitych sytuacjach. Na co dzień opisujemy przedmioty głównie wtedy, gdy je gubimy lub gdy chcemy się ich pozbyć. Opisywanie przedmiotów jest zatem związane z ich wartością. Kiedy przedmiot wartość traci - chcemy go oddać lub sprzedać, a nasz opis jest jak ostatni czuły list na pożegnanie. Kiedy gubimy coś dla nas cennego, z opisu wylewa się żal i wspomnienia najlepszych chwil. Opisy tworzą też pisarze i poeci. Są wtedy kunsztowne i bardzo rozbudowane. Artysta opisywać może wszystko: jakąś kamienicę, tarczę wojownika czy białe nenufary.
Opisywanie przedmiotów
Opis to forma wypowiedzi, której tematem jest postać, przedmiot, zwierzę, zjawisko, sytuacja, krajobraz, pogoda lub dzieło sztuki. Typowy opis przedmiotu powinien zawierać m.in. informacje o jego kształcie, rozmiarze, kolorze, materiale, z którego został wykonany, przeznaczeniu, właściwościach, zaletach, wadach, znakach szczególnych oraz opowiedzianą historię. W opisach możemy uwzględniać zarówno informacje ogólne, jak i szczegółowe. Czasami ujawniamy nasz stosunek pozytywny lub negatywny do opisywanej rzeczy. Przedmioty opisujemy w wielu sytuacjach życiowych i z różnych powodów, na przykład by podzielić się z kimś swoją wiedzą o jakiejś rzeczy albo kiedy zamieszczamy w mediach (np. w internecie) ogłoszenie o sprzedaży lub zgubieniu czegoś z prośbą o pomoc w odnalezieniu.
Pierwszym etapem każdego opisu jest wnikliwa obserwacja przedmiotu, który chcemy opisać, następnie zbieramy o nim informacje, gromadzimy potrzebne słownictwo. Potem staramy się pogrupować tematycznie zebrane wiadomości w oddzielnych akapitach i decydujemy o kolejności ich pojawienia się w opisie. Teraz pora na syntezę, a więc redakcję tekstu, a potem na jego korektę (czyli sprawdzenie) i ewentualne poprawki oraz uzupełnienia.
W niekonwencjonalnym opisie możemy posługiwać się formą wierszowaną lub wieloma środkami językowymi, np. słowami wyrażającymi emocje, metaforami, frazeologizmami. Opisy możemy prezentować ustnie, pisemnie lub publikować je w internecie.
Zadaniowo
Nauczyciel przygotowuje 20 kartoników z ilustracjami przedstawiającymi rozmaite przedmioty lub z nazwami przedmiotów (wszystkie mogą należeć do jednej kategorii, np. drzewa, owoce egzotyczne, przedmioty związane z polskimi tradycjami świątecznymi, instrumenty muzyczne). Wybiera jednego ucznia w klasie, który losuje kartonik. Następnie uczeń opisuje przedmiot, który widzi na obrazku (jego wygląd, przeznaczenie), nie używając jego nazwy. Zadaniem pozostałych uczniów jest odgadnięcie nazwy przedmiotu.
Poniższe ilustracje przedstawiają biżuterię frywolitkowąbiżuterię frywolitkową. Obejrzyj je, a następnie na ich podstawie sformułuj krótki opis tego rodzaju ozdób. Twój tekst powinien przyjąć formę hasła encyklopedycznego.
Przeczytaj poniższe ogłoszenie zamieszczone w internecie i wskaż w nim te wyrazy i wyrażenia, dzięki którym sprzedający wyraził swoją opinię na temat polecanego sprzętu i jednocześnie zareklamował go.
Przeczytaj zabawne ogłoszenie zamieszczone w internecie. Wzorując się na nim, zredaguj własne. Możesz wystawić na aukcję dowolny przedmiot.
Opisz wybraną pamiątkę przywiezioną przez ciebie z wakacji lub wycieczki. Użyj jak najwięcej metafor, porównań, epitetów i innych środków stylistycznych, dzięki którym nie tylko opiszesz wygląd i właściwości przedmiotu, ale również ujawnisz swoją opinię na jego temat.
Wyobraź sobie, że prowadzisz sklep z biżuterią. Zareklamuj jeden z typów sprzedawanych w nim towarów, np. bransolety, broszki, klipsy, kolczyki, kolie, korale, medaliony, naszyjniki. Posłuż się formą krótkiej rymowanki, jak w poniższym przykładzie.
Na każdą okazję znajdziesz tu korale:
Do pracy, po domu i na huczne bale.
Jeszcze raz obejrzyj zamieszczone w poprzedniej lekcji fotografie obrazów Jana Vermeera. Wybierz dowolny szczegół z jednego z nich, a następnie przygotuj notatkę w formie mapy myśli, gdzie zgromadzisz informacje o wyglądzie tego przedmiotu potrzebne do zredagowania jego opisu.
Przygotuj trzy różne wersje opisu jednego z zegarków prezentowanych na poniższych ilustracjach:
a) opis rzeczowy, precyzyjny, niezdradzający twojego stosunku do przedmiotu, objętością przypominający wpis na Twitterze (nie więcej niż 160 znaków);
b) opis naukowy (specjalistyczny), przypominający hasło encyklopedyczne;
c) opis literacki, w którym posłużysz się środkami stylistycznymi i ujawnisz swoją ocenę opisywanego przedmiotu.