Bezpieczeństwo i higiena pracy w lakierni samochodowej
MOT.03. Diagnozowanie i naprawa powłok lakierniczych - Lakiernik samochodowy 713203
Organizacja miejsc pracy w lakierni samochodowej zgodnie z zasadami ergonomii i przepisami BHP
PLANSZA INTERAKTYWNA
Spis treści
Kabina lakierniczaKabina lakiernicza
Ergonomia w lakierni samochodowejErgonomia w lakierni samochodowej
Stanowiska pracy w lakierniStanowiska pracy w lakierni
Kabina lakiernicza
Przygotowanie i ochrona osobista
Pracę w kabinie lakierniczej mogą wykonywać wyłącznie profesjonalni, odpowiednio przeszkoleni lakiernicy. Przed rozpoczęciem pracy należy zapoznać się z kartami charakterystyki produktów używanych podczas lakierowania. Konieczne jest także stosowanie środków ochrony indywidualnej, takich jak maska ochronna, kombinezon, rękawice i gogle. Niedostosowany ubiór lub brak maski ochronnej może zwiększać ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji.
Wentylacja w kabinie lakierniczej
Niedostateczna wentylacja może prowadzić do zagrożeń zdrowotnych wynikających z wdychania oparów lakieru lub farb. Prędkość przepływu powietrza w kabinie powinna wynosić od do – gwarantuje ona wtedy właściwe rozproszenie szkodliwych substancji i minimalizuje ryzyko wybuchów, toksyczności i palności. Do obowiązków projektanta kabiny lakierniczej należy zapewnienie odpowiedniego systemu wentylacji. Powinien on również zadbać o odpowiednie ustawienie kabiny w miejscu pracy, uwzględniając cyrkulację powietrza.
Normy BHP
Lakiernicy muszą przestrzegać przepisów i norm związanych z bezpieczeństwem pracy, a jednocześnie stosować zasady ergonomii. Wymagane są odpowiednie ubrania ochronne: maska, kombinezon, rękawice i gogle. Maski ochronne zapobiegają przedostawaniu się szkodliwych substancji do układu oddechowego. Rękawice i gogle zapewniają ochronę rąk i oczu przed niebezpiecznymi substancjami. Kombinezony nie mogą się elektryzować, gdyż mogłoby to prowadzić do iskrzenia.
Panele izolowane
Panele izolowane w kabinie lakierniczej służą do ograniczania strat ciepła podczas fazy suszenia. Dobra izolacja minimalizuje ryzyko pęknięć na powłoce lakierniczej i wpływa na jakość pracy. Zapewnienie efektywnej izolacji jest kluczowe ze względu na bezpieczeństwo, ale i jakość końcowej powłoki.
Faza lakierowania
Kabina lakiernicza powinna być tak zaprojektowana, aby podczas fazy lakierowania zachowane zostały zasady ergonomii pracy. Narzędzia, materiały i urządzenia powinny znajdować się w dostępnym miejscu, gwarantującym lakiernikowi komfort i bezpieczeństwo w trakcie wykonywania obowiązków. Pracownicy nie mogą przyjmować niezdrowych pozycji, a ich stanowisko pracy powinno minimalizować ryzyko wystąpienia urazów wynikających z nieodpowiedniego ustawienia.
Panel kontrolny
Panel kontrolny umożliwia monitorowanie i kontrolowanie różnych parametrów podczas pracy w kabinie lakierniczej, m.in. temperatury, wentylacji i oświetlenia. To narzędzie ułatwia efektywną pracę. Dodatkowo zapewnia bezpieczeństwo pracowników – dzięki niemu można dostosować warunki wewnątrz kabiny do przepisów i wymogów BHP.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Ergonomia w lakierni samochodowej
Ze względu na zagrożenia powstające podczas wykonywania czynności zawodowych należy zwrócić szczególną uwagę na przystosowanie miejsca pracy i narzędzi do możliwości pracownika, tak aby mógł on bezpiecznie i komfortowo wykonywać swoje obowiązki, a także aby jego miejsce pracy było zgodne z określonym przepisami. Pomieszczenie, w którym są wykonywane prace lakiernicze, nie może być niższe niż i powinno posiadać dobrze działającą wentylację mechaniczną nawiewno‑wywiewną, zapewniającą 10‑krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Dla wygody i komfortu pracownika należy zapewnić mu minimum wolnej powierzchni podłogi i wolnej przestrzeni, a także temperaturę otoczenia nie niższą niż . Wentylacyjne kominki wylotowe powinny wystawać minimum ponad kalenicę dachu, a wyloty kominowe znajdujące się w promieniu od wentylacyjnych kominków wylotowych powinny posiadać urządzenia odiskierne.
Dodatkowo w celu zwiększenia bezpieczeństwa w pomieszaniach lakierni zabrania się wykonywania czynności, które mogłyby wywołać iskrę. Podłogi powinny być wykonane z materiałów nienasiąkliwych i nieiskrzących przy uderzeniu i zaopatrzone w studzienki bezodpływowe zabezpieczone kratami. Urządzenia stanowiące wyposażenie lakierni powinny być wykonane z materiałów niepalnych i rozmieszczone w taki sposób, aby zapewniały swobodne przejście oraz dogodny dostęp.
Aby zminimalizować działanie szkodliwych czynników powstałych podczas wykonywania czynności zawodowych, należy stosować się do poszczególnych zaleceń.
Lakierowanie – zalecenia dotyczące bezpieczeństwa
Powierzchnie gruntowane lub szpachlowane powinny być szlifowane na mokro, co zapobiega powstawaniu szkodliwego pyłu.
Instalacja wentylacyjna jest zawsze włączona podczas pracy. Stosowanie masek czy półmasek zamiast wentylacji nie jest wystarczającym rozwiązaniem, ponieważ organizm wchłania rozpuszczalniki także przez skórę.
Ze względu na szkodliwe działanie rozpuszczalników w trakcie nanoszenia powłok metodą zanurzeniową nie wolno pracować gołymi rękami.
W trakcie lakierowania ciężkich elementów stosowane są wciągniki lub inny sprzęt.
Suszenie – zalecenia dotyczące bezpieczeństwa
Przy wszystkich dostępnych metodach suszenia w suszarni wymagana jest wydajna i działająca sprawnie wentylacja wyciągowa.
Pracownicy nie powinni pracować lub przebywać na stałe w pomieszczeniach, w których dochodzi do naturalnego suszenia lakierowanych części (temperatura pokojowa ).
Należy pamiętać, że temperatura elementów grzejnych, które znajdują się w urządzeniach suszących, nie może być wyższa, niż temperatura dopuszczalna dla mieszanin wybuchowych par rozpuszczalników z powietrzem.
Lampy promienników, które są używane do suszenia powłok lakierniczych za pomocą promieniowania podczerwonego, muszą być zrobione z nietłukącego szkła.
Cieplne natryskiwanie powłok ochronnych – zalecenia dotyczące bezpieczeństwa
Nie należy używać piasku kwarcowego do obróbki strumieniowo‑ściernej.
Oczyszczarki strumieniowe mogą być używanie jedynie w hermetycznie zamkniętych komorach, które są wyposażone w odpowiednio wydajną wentylację.
Obsługa małych komór powinna odbywać się przez otwory wyposażone w szczelne rękawy, które uniemożliwiają wydostawanie się na zewnątrz pyłu. Pracownicy obsługujący takie komory muszą być wyposażeni w długie rękawice ochronne skórzane albo gumowe.
Pracownicy pracujący wewnątrz kabin powinni być ubrani w kombinezony pyłoszczelne, długie buty, rękawice oraz hełm piaskowniczy, do wnętrza którego musi być doprowadzone świeże powietrze.
Oczyszczarek strumieniowych można używać na otwartej przestrzeni, ale nie w pobliżu stanowisk pracy. Pracownik używający oczyszczarki musi być ubrany w kombinezon pyłoszczelny i hełm piaskowniczy, do wnętrza którego musi być doprowadzone świeże powietrze.
Z uwagi na zagrożenia i szkodliwe warunki towarzyszące cieplnemu natryskiwaniu powłok ochronnych wykonywać tę pracę mogą jedynie osoby, których odpowiedni stan zdrowia jest potwierdzony zaświadczeniem lekarskim.
Praca przy użyciu szlifierek – zalecenia dotyczące bezpieczeństwa
Tarcze szlifierek muszą być całe i nieuszkodzone, dlatego trzeba je dokładnie sprawdzić zanim zostaną zamontowane. Oględziny polegają na delikatnym stukaniu w tarcze, co pozwala wykryć niedostrzegalne gołym okiem zewnętrzne pęknięcia.
W trakcie transportu (najlepiej ręcznego) trzeba chronić tarcze przed uderzeniami i wstrząsami. Można przewozić je na resorowanym i wyposażonym w koła ciśnieniowe wózku. Pod przewożonymi w ten sposób tarczami (a w razie przewożenia większej liczby także między tarczami) powinien znaleźć się piasek, wióry, opiłki lub inny miękki materiał.
Nie należy przetaczać tarcz po podłodze z uwagi na możliwość powstania w nich drobnych, ale niebezpiecznych pęknięć.
Nie wolno stosować tarcz o mniejszej dopuszczalnej prędkości obrotowej niż prędkość obrotowa szlifierki.
Średnicę otworu tarczy należy dobrać do średnicy wrzeciona.
Trzeba upewnić się, że tarcza jest mocno zaciśnięta na wrzecionie przez przekładki wykonane z materiałów takich jak miękkie drewno, tworzywo sztuczne, filc czy guma.
W trakcie pracy obrabiarka wyposażona w tarcze szlifierskie musi być podłączona do wentylacji wyciągowej, natomiast wloty wyciągów powinny znajdować się możliwie blisko tarcz.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Stanowiska pracy w lakierni
Opis alternatywny dotyczy wizualizacji. Po kliknięciu w konkretny nagłówek z listy pojawia się dane miejsca pracy, na których znajdują się numerki, w które można kliknąć. Po kliknięciu na ekranie pojawia się nazwa ich części wraz z opisem oraz nagranie dźwiękowe tożsame z treścią.
Kabina lakiernicza. Do wyboru sześć numerków.
Numer jeden. Kabina lakiernicza. To pomieszczenie służące do profesjonalnego nakładania powłok malarskich. Wykonana jest z paneli izolowanych różnymi materiałami. Prace wykonywane w kabinie lakierniczej można podzielić na dwie fazy: faza lakierowania; faza suszenia. Jeśli chodzi o fazę lakierowania, to podczas niej kabina powinna być tak zaprojektowana, aby zapewnić bezpieczeństwo i skuteczną wentylację. Bardzo ważne jest również to, by kabina lakiernicza spełniała wymogi, związane z ergonomią pracy. W fazie suszenia chodzi o to, aby w jak najkrótszym czasie wysuszyć nałożoną powłokę. Osiąga się to przez podwyższenie temperatury w kabinie. Jeśli prace przygotowawcze zostały wykonane z zachowaniem najwyższej staranności, to nałożenie samej powłoki lakierniczej nie stanowi problemu. Jednak nakładając powłokę lakierniczą, należy spełnić określone warunki, co dzięki kabinie lakierniczej jest znacznie łatwiejsze.
Numer dwa. Panele izolowane. Kabina lakiernicza jest zbudowana z paneli izolowanych. Materiałem stosowanym do izolacji jest zazwyczaj: styropian, poliuretan spieniony, wełna mineralna standardowa lub wełna mineralna sprasowana. Izolację paneli wykonuje się w celu ograniczenia strat ciepła podczas suszenia. Dzięki dobrze wykonanej izolacji straty ciepła będą minimalne, a faza suszenia przebiegnie sprawnie i równomiernie. Zapewnienie takich warunków jest ważne ze względu na ryzyko powstania pęknięć na nowej powłoce lakierniczej.
Numer trzy. Panel kontrolny. Panel kontrolny umożliwia monitorowanie wszystkich funkcji urządzenia. Przy jego pomocy możemy sterować różnymi parametrami pracy kabiny, np. ustawiać temperaturę, włączać/wyłączać wentylację oświetlenie itp.
Numer cztery. Ogrzewanie. W kabinach lakierniczych występują opary i substancje łatwopalne, dlatego zalicza się je do pomieszczeń zagrożonym wybuchem. W związku z tym ogrzewanie, które służy do suszenia powłok lakierniczych, nie może powodować iskrzenia. Ze względu na bezpieczeństwo jednym z najczęściej stosowanych systemów grzewczych w kabinach lakierniczych jest ogrzewanie nadmuchowe. Polega ona na zassaniu zimnego powietrza, następnie nagrzaniu go w odpowiednim urządzeniu do wybranej temperatury i wydmuchaniu podgrzanego powietrza do wnętrza kabiny lakierniczej. Do ogrzania powietrza można wykorzystać: palniki gazowe; palniki olejowe; palniki gazowe lub olejowe dwustopniowe; nagrzewnice wodne; nagrzewnice elektryczne. Innym sposobem ogrzania kabiny lakierniczej jest zastosowanie paneli endotermicznych. Panele te montuje się wewnątrz komory, na ścianach bocznych. Działają one na zasadzie promieniowania i w taki sposób ogrzewają powietrze wewnątrz kabiny.
Numer pięć. Oświetlenie. Odpowiednie oświetlenie jest warunkiem koniecznym do zapewnienia bezpieczeństwa i wydajności pracy. Kabiny lakiernicze są pomieszczeniami zamkniętymi, bez dostępu do światła naturalnego, dlatego należy zapewnić w nich oświetlenie sztuczne, elektryczne. Wiedząc, że jest to strefa zagrożenia wybuchem, oświetlenie należy dobrać tak, aby było przystosowane do rodzaju strefy zagrożenia wybuchem i właściwości występujących w niej mieszanin. Do oświetlania kabin lakierniczych możemy stosować świetlówki i lampy LED. Ważne jednak, by barwa oświetlenia była jak najbardziej zbliżona do światła dziennego.
Numer sześć. Kraty i filtry podłogowe. Podczas ogrzewania ciepłe powietrze przenika przez kabinę ruchem pionowym, od góry do dołu. Kraty i filtry podłogowe służą do pozbycia się zimnego powietrza z wnętrza kabiny lakierniczej. Głównym zadaniem filtrów podłogowych (mat filtrujących) jest oczyszczanie powietrza oraz wychwytywanie i wiązanie mgły lakierniczej, która nie osiadła na lakierowanej powierzchni.
Stanowisko lakierowania elementów poszycia samochodu.
Numer jeden. Stanowisko lakierowania elementów poszycia samochodu. Pomieszczenie
Stanowisko lakierowania powinno być przestronne i dobrze wentylowane, aby zapewnić pracownikom czyste i zdrowe warunki pracy. Musi być oddzielone od innych obszarów warsztatu, aby uniknąć zanieczyszczenia farbą lub pyłem. W pomieszczeniu nie mogą znajdować się źródła iskier ani ognia ze względu na stosowanie substancji palnych. Oświetlenie. Odpowiednie oświetlenie jest kluczowe dla dokładności pracy. Dobre oświetlenie, czyli jasne i równomierne, umożliwia operatorowi dokładne ocenienie jakości nałożonej powłoki. Źródła światła powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem i ulokowane w miejscach, gdzie nie stanowią zagrożenia. Stojaki i wieszaki. Na stanowisku lakierowania znajdują się stojaki lub wieszaki, na których zawiesza się lakierowane elementy samochodów. Rozwiązanie to pozwala na równomierne i precyzyjne nakładanie farby na powierzchnię. Stojaki lub wieszaki muszą być stabilne i wyposażone w mechanizmy blokujące, aby uniknąć przypadkowego opadnięcia elementu. Operatorzy powinni być odpowiednio przeszkoleni w zakresie bezpiecznego zawieszania i zdejmowania elementów ze stojaków i wieszaków.
Magazyn materiałów lakierniczych.
Numer jeden. Magazyn materiałów lakierniczych. Magazyn materiałów lakierniczych to specjalnie dostosowane pomieszczenie, które pełni kluczową rolę w przechowywaniu różnorodnych surowców, takich jak farby, lakiery, rozpuszczalniki, a także niezbędne narzędzia malarskie. Jest to miejsce, gdzie skrupulatnie utrzymuje się optymalne warunki przechowywania, aby zapewnić najwyższą jakość stosowanych produktów lakierniczych. Magazyn ten umożliwia efektywne zarządzanie zapasami oraz sprawną organizację pracy. To centralne miejsce składowania surowców i narzędzi, które wspiera rzemieślniczą perfekcję, umożliwiając lakiernikom samochodowym dostęp do pełnej gamy materiałów niezbędnych do precyzyjnego i estetycznego malowania pojazdów. Zasady ergonomii oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu tego typu przestrzeni. Ergonomia w Magazynie: W celu zapewnienia komfortu pracy i optymalizacji efektywności, magazyn materiałów lakierniczych projektuje się z myślą o ergonomicznych rozwiązaniach. To obejmuje odpowiednie rozmieszczenie regałów i stołów pracy, aby ułatwić dostęp do potrzebnych materiałów oraz zminimalizować konieczność niezdrowych pozycji ciała podczas ich pobierania czy przenoszenia. Zasady BHP w Magazynie Materiałów Lakierniczych: Bezpieczeństwo pracowników oraz zachowanie higieny pracy to priorytety w magazynie materiałów lakierniczych. Wprowadza się odpowiednie procedury związane z przechowywaniem substancji chemicznych, oznaczaniem miejsc składowania, a także stosuje się środki ochrony indywidualnej, takie jak rękawice czy gogle ochronne. Dodatkowo, magazyn powinien być wyposażony w system wentylacji, aby minimalizować ryzyko wdychania szkodliwych oparów czy pyłów. Wszystkie te działania mają na celu stworzenie środowiska pracy, które nie tylko sprzyja efektywności, ale także dba o zdrowie i bezpieczeństwo osób pracujących w magazynie materiałów lakierniczych.
Mieszalnia lakierów
Numer jeden. Mieszalnia lakierów. Mieszalnia lakierów jest oddzielnym pomieszczeniem, w którym przygotowuje się kolory lakierów. Powinna ona być dokładnie oznakowana i zabezpieczona, aby uniknąć dostępu osób niepowołanych. Przepisy BHP i zasady przechowywania substancji palnych muszą być rygorystycznie przestrzegane. Substancje palne i toksyczne używane do mieszania lakierów trzeba przechowywać zgodnie z zasadami BHP oraz przepisami dotyczącymi substancji niebezpiecznych.
Stanowisko do przygotowania pojazdu
Numer jeden. Stanowisko do przygotowania pojazdu. Stanowisko do przygotowania pojazdu to przestrzeń dedykowana starannemu przygotowaniu karoserii przed procesem malowania. Organizacja tego stanowiska obejmuje zasady bezpieczeństwa i ergonomii, mające na celu nie tylko skuteczność procesu pracy, ale również zdrowie i komfort pracowników. Zasady BHP (Bezpieczeństwo i Higiena Pracy): Odpowiednie Oznaczenia i Zabezpieczenia: Miejsce pracy jest odpowiednio oznaczone, a wszelkie niebezpieczne obszary zabezpieczone, aby uniknąć wypadków i uszkodzeń. Ochrona Przed Szkodliwymi Substancjami: Pracownicy korzystają z odpowiednich środków ochrony, takich jak rękawice, maski przeciwpyłowe i gogle, aby zminimalizować ekspozycję na szkodliwe substancje chemiczne. Ergonomia na Stanowisku Pracy: Optymalne Ustawienie Narzędzi i Sprzętu: Narzędzia i sprzęt są ustawione w sposób umożliwiający łatwe dostępy, minimalizując niezdrowe pozycje ciała pracowników. Platformy Robocze: Wykorzystanie platform roboczych pozwala na dostęp do różnych obszarów pojazdu bez konieczności nadmiernego skręcania i zginania się. Efektywne Zarządzanie Przestrzenią: Systematyczna Organizacja Narzędzi: Wszystkie narzędzia są systematycznie zorganizowane, co przyspiesza proces przygotowania pojazdu i minimalizuje ryzyko zagubienia niezbędnych elementów. Odpowiednia Iluminacja: Jasne oświetlenie stanowiska zapewnia nie tylko wygodne warunki pracy, ale również precyzyjne przygotowanie powierzchni pojazdu. Stanowisko do przygotowania pojazdu w lakierni samochodowej to integralna część procesu, gdzie bezpieczeństwo i ergonomia są ściśle połączone, aby zapewnić efektywność pracy przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka dla pracowników.