Ilustracja zatytułowana jest Pierwsza pomoc przedmedyczna. Przedstawia schematyczny rysunek leżącego mężczyzny, przy którym przyklęka kobieta. Jedną ręka dotyka mężczyznę za ramię, a w drugiej trzyma telefon. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Pierwsza pomoc przedmedyczna
   Definicje pierwszej pomocy można znaleźć w różnych aktach prawnych. W Ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym zapisano:
   „Pierwsza pomoc – zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem wyrobów medycznych, wyposażenia wyrobów medycznych, systemów i zestawów zabiegowych, w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/745 z dnia 5 kwietnia 2017 roku w sprawie wyrobów medycznych, zmiany dyrektywy 2001/83/WE, rozporządzenia (WE) nr 178/2002 i rozporządzenia (WE) nr 1223/2009 oraz uchylenia dyrektyw Rady 90/385/EWG i 93/42/EWG (Dziennik Urzędowy UE L 117 z 5.05.2017 roku, strona 1, z późniejszymi zmianami), oraz produktów leczniczych wydawanych bez przepisu lekarza dopuszczonych do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Ilustracja zatytułowana jest Podstawy prawne udzielania pierwszej pomocy. Przedstawia opisane okładki pięciu aktów prawnych, które regulują udzielanie pierwszej pomocy. Akty te to: Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym, Kodek karny, Kodeks pracy, Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Podstawa programowa kształcenia ogólnego oraz kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym
   Obowiązek udzielania pierwszej pomocy zapisano w Ustawie z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym, tekst jednolity z maja 2020 roku:
   „Artykuł czwarty. Kto zauważy osobę lub osoby znajdujące się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego lub jest świadkiem zdarzenia powodującego taki stan, w miarę posiadanych możliwości i umiejętności ma obowiązek niezwłocznego podjęcia działań zmierzających do skutecznego powiadomienia o tym zdarzeniu podmiotów ustawowo powołanych do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego”.
2. Kodeks karny
   Konsekwencje nieudzielenia pomocy zapisano w artykule 162 Kodeksu karnego:
   „Paragraf 1.
   Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
   Paragraf 2.
   Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej”.
3. Kodeks pracy
   Podstawowe obowiązki pracodawcy w zakresie udzielania pierwszej pomocy opisano w artykule 207 Kodeksu pracy:
   „Paragraf 1.
   Pracodawca jest obowiązany:
   1. Zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
   2. Wyznaczyć pracowników do:
   • udzielania pierwszej pomocy,
   • wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;
4. zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

„Paragraf 2.
Działania, o których mowa w paragrafie 1, powinny być dostosowane do rodzaju i zakresu prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych pracowników i innych osób przebywających na terenie zakładu pracy oraz rodzaju i poziomu występujących zagrożeń”.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
Bardziej szczegółowe obowiązki pracodawcy w zakresie udzielania pierwszej pomocy zapisane są w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy:
„Paragraf 44

1. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom sprawnie funkcjonujący system pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki do udzielania pierwszej pomocy. W szczególności pracodawca powinien zapewnić:

• punkty pierwszej pomocy w wydziałach (oddziałach), w których wykonywane są prace powodujące duże zagrożenia wypadkowe lub wydzielanie się par, gazów albo pyłów szkodliwych dla zdrowia – wyposażone w niezbędny sprzęt i inne środki do udzielania pierwszej pomocy;
• apteczki w poszczególnych wydziałach (oddziałach) zakładu pracy.

Ilość, usytuowanie i wyposażenie punktów pierwszej pomocy i apteczek powinny być ustalone w porozumieniu z lekarzem sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, z uwzględnieniem rodzajów i nasilenia występujących zagrożeń.

Obsługa punktów i apteczek, o których mowa w ustępie 1, na każdej zmianie powinna być powierzana wyznaczonym pracownikom, przeszkolonym w udzielaniu pierwszej pomocy.

W punktach pierwszej pomocy i przy apteczkach, w widocznych miejscach, powinny być wywieszone instrukcje o udzielaniu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz wykazy pracowników, o których mowa w ustępie 3.

Punkty pierwszej pomocy i miejsca usytuowania apteczek powinny być odpowiednio oznakowane, zgodnie z Polską Normą, i łatwo dostępne”.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego oraz kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego
W podstawach programowych kształcenia ogólnego oraz kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego znajdują się zapisy dotyczące umiejętności udzielania pierwszej pomocy.
W zakresie kształcenia ogólnego zapisy te znajdują się w podstawie programowej przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa:
„Jedną z najważniejszych umiejętności zdobywanych w szkole jest umiejętność udzielania pierwszej pomocy. Już na wczesnym etapie edukacji należy wprowadzić zagadnienia związane z ochroną zdrowia i życia: ocenę bezpieczeństwa miejsca zdarzenia, rozpoznanie potencjalnego zagrożenia życia na podstawie prostych objawów, skuteczne wezwanie pomocy, podejmowanie wstępnych czynności ratujących życie”.
W podstawach programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego zapisy dotyczące udzielania pierwszej pomocy znajdują się w jednostce efektów kształcenia bezpieczeństwo i higiena pracy.

Ilustracja zatytułowana jest Udzielanie pierwszej pomocy. Przedstawia zrzut ekranu ze strony Ministerstwa Zdrowia, która dotyczy Systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Pierwsza pomoc
   Link: https://www.gov.pl/web/zdrowie/pierwsza-pomoc
   W tym miejscu podano podstawowe zapisy dotyczące pierwszej pomocy oraz linki do kolejnych zasobów.
2. Sposób postępowania na miejscu zdarzenia
   Link: https://www.gov.pl/web/zdrowie/sposob-postepowania-na-miejscu-zdarzenia
   W tym miejscu opisano procedurę postępowania na miejscu zdarzenia, która obejmuje następujące czynności:
   • ocena sytuacji;
   • ocena stanu poszkodowanego;
   • postępowanie w przypadku, gdy poszkodowany jest przytomny i reaguje prawidłowo;
   • postępowanie, gdy poszkodowany jest nieprzytomny i nie reaguje;
   • sposób wykonania masażu zewnętrznego serca;
   • postępowanie, gdy poszkodowanym jest dziecko.
3. Sposób udzielania pierwszej pomocy w wybranych nagłych wypadkach
   Link: https://www.gov.pl/web/zdrowie/sposob-udzielania-pierwszej-pomocy-w-wybranych-naglych-wypadkach
   W tym miejscu opisano sposób udzielania pierwszej pomocy w przypadku:
   • stłuczenia;
   • zranienia;
   • złamania;
   • zwichnięcia;
   • krwotoku z rany;
   • omdlenia;
   • urazu kręgosłupa;
   • porażenia prądem;
   • oparzenia;
   • krwawienia z nosa;
   • ciała obcego w drogach oddechowych.

Ilustracja zatytułowana jest Wezwanie zespołu ratownictwa medycznego. Przedstawia mężczyznę w kombinezonie roboczym, który leży na chodniku. Pochyla się nad nim inny mężczyzna. W dolnym rogu znajdują się pola tekstowe z numerami alarmowymi: 112 i 999. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Wezwanie zespołu ratownictwa medycznego
   Bez względu na rodzaj wypadku na każdym etapie udzielania pierwszej pomocy konieczne jest rozważenie wezwania zespołu ratownictwa medycznego.
   Aby wezwać zespół ratownictwa medycznego, należy zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub 999.
   Dzwoniąc pod numer alarmowy, należy zachować właściwą kolejność udzielania informacji:
   1. Kim jesteś? Przedstaw się, podaj swoje dane personalne i numer telefonu, z którego dzwonisz.
   2. Gdzie? Powiedz, gdzie jesteś – zacznij od podania miejsca zdarzenia, ponieważ nie wiadomo, czy rozmowa nie zostanie przerwana, na przykład nie wyczerpie się bateria w telefonie komórkowym.
   3. Co? Powiedz, co się stało, określ rodzaj wypadku - na przykład zderzenie samochodów, upadek z drabiny, utonięcie i tym podobne.
   4. Ile? Podaj liczbę poszkodowanych.
   5. Jak? Podaj informacje o stanie poszkodowanego lub poszkodowanych.
   6. Co robisz? Podaj informacje o dotychczas udzielonej pomocy.
   7. Na koniec jeszcze raz się przedstaw, podaj numer telefonu, z którego dzwonisz i spokojnie czekaj na ewentualne pytania dyspozytora.
      Nigdy nie odkładaj słuchawki pierwsza lub pierwszy – zawsze czekaj, aż dyspozytor zakończy rozmowę.

Ilustracja zatytułowana jest Zasady organizacji systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy. Przedstawia dwa zdjęcia oraz grafikę. Na pierwszym zdjęciu widoczne są dłonie osoby, która notuje coś na kartce leżącej na biurku wśród innych dokumentów. Na drugim zdjęciu widać cztery osoby, które mają na głowie słuchawki z mikrofonem. Grafika przedstawia przykładową instrukcję pierwszej pomocy przedmedycznej. Podstawowe zasady w przypadku zaistnienia zdarzenia wymagającego udzielenia pierwszej pomocy przedmedycznej: zachować spokój, zabezpieczyć miejsce wypadku, zadbać o własne bezpieczeństwo. Zgłaszając wypadek należy podać: gdzie wydarzył się wypadek; co się stało; ile osób jest rannych; jakie mają obrażenia; czekać na pytania. Ważne telefony to 112 - telefon alarmowy oraz 999 - pogotowie ratunkowe. Poniżej znajdują się schematyczne rysunki wraz z opisami kolejnych kroków udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Po pierwsze należy wynieść osobę poszkodowaną ze strefy zagrożenia, następnie wezwać pomoc pod numerem 112 lub 999 oraz sprawdzić dostępność defibrylatora AED. Po drugie należy sprawdzić, czy osoba poszkodowana jest przytomna, potrząsając za barki, krzycząc i dotykając. W trzecim kroku należy sprawdzić, czy osoba poszkodowana oddycha. W tym celu trzeba odchylić głowę do tyłu, unieść żuchwę, wyczuć prąd powietrza wdechowego na własnym policzku. Można także sprawdzić, czy klatka piersiowa się unosi i czy słychać prawidłowy oddech. Jeśli poszkodowany nie oddycha należy wykonać dwa wdechy w tempie jeden oddech na sekundę. W tym celu trzeba zatkać nos i odchylić głowę do tyłu. Świadectwem prawidłowo wykonanej wentylacji jest unoszenie się klatki piersiowej osoby poszkodowanej. W następnym kroku należy zastosować sztuczne oddychanie i masaż serca. 30 uciśnięć klatki piersiowej na zmianę z dwoma wdechami. Po dostarczeniu defibrylatora AED, należy wykonywać polecenia lektora z urządzenia. Punkt ucisku - środek klatki piersiowej. W ostatnim kroku należy poszkodowanego ułożyć w pozycji bocznej ustalonej, kontrolować oddech i przytomność do momentu nadejścia pomocy medycznej. W dolnej części instrukcji znajdują się miejsca na numery między innymi do ambulatorium, pielęgniarki, działu BHP. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Obowiązki pracodawcy
   Do obowiązków pracodawcy organizującego system pierwszej pomocy należą:
   • wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za stworzenie systemu pierwszej pomocy,
   • rozpoznanie istotnych zagrożeń: stanowiskowych, obiektowych, zewnętrznych i naturalnych,
   • opracowanie i wdrożenie instrukcji pierwszej pomocy,
   • zapewnienie dostępności apteczek,
   • zapewnienie odpowiednich środków ratowniczych,
   • wyznaczenie liderów pierwszej pomocy,
   • stała aktualizacja systemu pierwszej pomocy.
2. Zadania zespołu odpowiedzialnego za stworzenie systemu pierwszej pomocy
   Osoby odpowiedzialne za zorganizowanie systemu pierwszej pomocy w zakładzie pracy w pierwszej kolejności powinny dokonać „inwentaryzacji” wszystkich dotychczas występujących w przedsiębiorstwie narzędzi, środków, instalacji i procedur pierwszej pomocy, a także innych, służących bezpieczeństwu.
   Następnym bardzo ważnym zadaniem jest rozpoznanie zagrożeń. Można je podzielić na kilka kategorii. Najczęściej identyfikacja zagrożeń ogranicza się do wyodrębnienia zagrożeń stanowiskowych: fizycznych, chemicznych i biologicznych. Ważne jest, aby w trakcie identyfikacji zagrożeń zespół uwzględnił: zagrożenia, jakie będzie generować sam obiekt przedsiębiorstwa, zasady organizacji pracy, transport wewnątrzzakładowy, a także strefy zagrożenia w przedsiębiorstwie.
   Kolejne zadanie polega na analizie możliwości uczestniczenia struktur zewnętrznych, przede wszystkim Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, w działaniach ratowniczych w przedsiębiorstwie.
   Wiedza na temat zagrożeń, wyposażenia przedsiębiorstwa i zasad działania służb zewnętrznych oraz analiza możliwości przebiegu wypadków i katastrof w przedsiębiorstwie umożliwiają opracowanie procedur pierwszej pomocy.
3. Przykłady instrukcji pierwszej pomocy
   Opracowywane w zakładach pracy instrukcje dotyczące udzielania pierwszej pomocy zawierają najczęściej następujące informacje:
   • wykaz numerów alarmowych,
   • ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy,
   • udzielanie pierwszej pomocy w różnych stanach zagrożenia, na przykład: w przypadku zranienia, omdlenia, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, jeśli poszkodowany nie oddycha i tak dalej,
   • ogólne zasady postępowania w przypadku użycia AED.
   Często instrukcje zawierają informacje umieszczone na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Ilustracja zatytułowana jest Podstawowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy. Przedstawia otwartą apteczkę pierwszej pomocy wraz z wyposażeniem, na które składają się między innymi opatrunki, gazy, bandaże, plastry, pęseta i tak dalej. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.

1. Podstawowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy
   Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany wyposażyć zakład pracy w apteczki pierwszej pomocy.
   Przykładowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy:
   • gaza metrowa lub półmetrowa,
   • opaski dziane o różnych szerokościach,
   • bandaże elastyczne o różnych szerokościach,
   • chłonne opatrunki indywidualne typu G (8 na 12 centymetrów) lub M (8 na 10 centymetrów),
   • jałowe kompresy w co najmniej dwóch wielkościach,
   • siatka opatrunkowa w dwóch różnych wielkościach,
   • plaster z opatrunkiem do cięcia,
   • zestaw gotowych plastrów,
   • plastry do zamykania ran, tak zwane stripy,
   • plaster na rolce bez opatrunku do mocowania gazy lub kompresów,
   • preparaty do odkażania ran z oktenidyną, woda utleniona lub jednorazowe gaziki nasączone alkoholem,
   • sól fizjologiczna do przemywania ran lub oczu,
   • preparaty na poparzenia - na przykład pianka na oparzenia lub opatrunki hydrożelowe,
   • chusta trójkątna,
   • maseczka do sztucznego oddychania metodą usta-usta,
   • srebrno-złota folia NRC, inaczej koc ratunkowy, chroniąca przed groźną dla życia utratą komfortu cieplnego. Owinięcie srebrną stroną do ciała pacjenta ogrzewa, a srebrną stroną na zewnątrz – wychładza.
   • rękawiczki jednorazowe,
   • nożyczki, pęseta, agrafki,
   • termometr,
   • instrukcja udzielania pierwszej pomocy.
   Przy apteczce pierwszej pomocy powinna zostać umieszczona lista osób przeszkolonych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, zawierająca ich dane personalne, miejsce pracy oraz numer telefonu. Powinna się przy niej również znajdować instrukcja udzielania pierwszej pomocy.