E-materiały do kształcenia zawodowego

Udzielanie pierwszej pomocy

BPO.01. Zarządzanie bezpieczeństwem w środowisku pracy - Technik bezpieczeństwa i higieny pracy 325509

bg‑azure

Postępowanie w urazowych i nieurazowych stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego

GRAFIKA INTERAKTYWNA

1

Spis treści

2

Rodzaje urazowych stanów nagłego zagrożenia życia

3

Krwotok zewnętrzny

RxcKYOd8CIN2E1
Ilustracja zatytułowana jest Krwotok zewnętrzny. Przedstawia kobietę, która obejmuje dziewczynkę i wyciera jej nos chusteczką. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - krwotok zewnętrzny. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Krwotok zewnętrzny
    to gwałtowny wypływ krwi na zewnątrz ciała poszkodowanego na skutek choroby lub urazu.
    Postępowanie w przypadku krwotoku zewnętrznego:
    • przyłóż opatrunek do miejsca krwawienia,
    • silnie uciśnij miejsce krwawienia.
    Jeśli nie dysponujesz opatrunkiem, do tamowania krwawienia wykorzystaj odzież poszkodowanego lub inny czysty materiał.
    Krwotok z nosa
    Postępowanie w przypadku krwotoku z nosa:
    • posadź poszkodowanego z głową pochyloną do przodu,
    • poproś go, aby oddychał ustami,
    • poproś poszkodowanego o delikatne wydmuchanie nosa,
    • uciśnij mocno płatki nosa,
    • daj poszkodowanemu chusteczkę, aby przyłożył ją do nosa (może to być również gaza lub ręcznik),
    • utrzymuj ucisk przez 20 minut.
    Wstrząs krwotoczny
    Objawami wstrząsu krwotocznego są:
    • blada, spocona skóra,
    • szybki, spłycony oddech,
    • zmiany świadomości – od pobudzenia do utraty przytomności.
    Pamiętaj!
    Każdy krwotok to utrata krwi, co może doprowadzić do utraty życia lub zdrowia osoby poszkodowanej.
Krwotok zewnętrzny
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, grafika na podstawie: master1305 na Freepik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Złamanie

R1W0rpGMHjRhb1
Ilustracja zatytułowana jest Złamanie. Przedstawia lekarkę w fartuchu, masce i rękawiczkach, która w jednym ręku trzyma zdjęcie rentgenowskie stopy, a drugą ręką wskazuje na zdjęcie. W rogu zdjęcia widoczna jest noga mężczyzny z założonym gipsem. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - złamanie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Złamania możemy podzielić na zamknięte i otwarte.

    Podstawowe zasady udzielania pierwszej pomocy przy domniemanym lub pewnym złamaniu:
    • Nie wolno wykonywać żadnych ruchów i naginań w miejscu domniemanego lub pewnego złamania.
    • Ranę w miejscu urazu należy nakryć jałowym opatrunkiem, najlepiej jałową gazą.
    • Poszkodowanego należy ułożyć w bezpiecznej pozycji, a miejsce złamania unieruchomić odpowiednio do okolicy urazu.
    • Nie należy nastawiać złamań i zwichnięć, a jedynie je unieruchamiać.
    • Przy złamaniach należy unieruchamiać dwa sąsiednie stawy.
    • Dalszą część kończyny należy „dopasować” do bliższej części.
    • Kończyny górne unieruchamia się do tułowia, a dolne – jedna do drugiej.
    • Należy walczyć z rozwijającym się wstrząsem, układając poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej i uważając przy tym, aby nie poruszać uszkodzoną kością.
    • Nie wolno stosować ułożenia przeciwwstrząsowego przy złamaniach czaszki, miednicy i kręgosłupa.
    • Nie należy podawać poszkodowanemu płynów i jedzenia. Spowoduje to utrudnienie przy ewentualnym znieczuleniu ogólnym, koniecznym do nastawienia kości.
    • Nigdy nie wolno poruszać okolicy urazu w celu potwierdzenia rozpoznania złamania. Powiększa to rozmiary uszkodzenia tkanek.
    • W każdym przypadku złamania należy wezwać pogotowie.
Złamanie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, grafika na podstawie: pvproductions na Freepik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Oparzenie

Ruozj0rc3EjAn1
Ilustracja zatytułowana jest Oparzenie, porażenie. Przedstawia dwa zdjęcia. Na zdjęciu po lewej stronie widoczne są ręce, które osoba trzyma pod kranem, z którego leci woda. Na jednej z dłoni jest oparzenie. Na zdjęciu po prawej stronie mężczyzna zostaje porażony pradem podczas naprawiania komputera. Na ilustracji znajdują się punkty interaktywne, po kliknięciu których pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Oparzenie
    Postępowanie w przypadku oparzeń:
    • niewielkie oparzenia, do 10% powierzchni ciała, polewaj bieżącą chłodną wodą przez co najmniej 10 minut,
    • załóż wilgotny, luźny opatrunek,
    • zwróć uwagę na objawy sugerujące oparzenie dróg oddechowych, takie jak:
      • osmalona twarz,
      • oparzenia wokół nosa i warg,
      • opalone rzęsy, brwi i włoski w nosie,
      • chrypka i problemy z połykaniem,
    • nie przekłuwaj pęcherzy, nie smaruj niczym skóry, nie zrywaj odzieży, jeśli przywarła do skóry lub rany,
    • do opatrywania ran nie używaj „kłaczących” materiałów - na przykład waty.
    Przy oparzeniach chemicznych należy najpierw, jeśli jest to możliwe, mechanicznie oczyścić ciało ze środka chemicznego, a dopiero później przemyć je dużą ilością wody. W przeciwnym razie pod wpływem wody może nastąpić reakcja chemiczna wyzwalająca duże ilości ciepła. Spowoduje to nie tylko oparzenie chemiczne, ale i cieplne.
    W przypadku urazu oka spowodowanego działaniem substancji chemicznej należy jak najszybciej przepłukać oko ciągłym strumieniem czystej wody w dużej objętości, a następnie założyć opatrunek na oko oparzone i zdrowe.
  2. Porażenie
    Postępowanie w przypadku porażenia prądem lub piorunem:
    • zadbaj o bezpieczeństwo własne i poszkodowanego – odłącz źródło prądu,
    • poszukaj śladów oparzenia,
    • porażeniu prądem często towarzyszą inne urazy,
    • postępuj z ranami podobne jak przy oparzeniu,
    • wszystkie przypadki porażenia prądem wymagają obserwacji szpitalnej.
Oparzenie, porażenie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, grafika na podstawie: Freepik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

6

Zmiażdżenie

RE1z2NbPUHbbQ1
Ilustracja zatytułowana jest Zmiażdżenie. Przedstawia leżącą kobietę, która ma nogę przygniecioną głazami. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - zmiażdżenie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Zmiażdżenie
    Postępowanie w przypadku zmiażdżenia:
    • usuń przedmiot powodujący uraz,
    • przykryj ranę jałowym opatrunkiem w celu ochrony przed zakażeniem,
    • jeżeli poszkodowany silnie krwawi, załóż opatrunek uciskowy,
    • jeżeli w ranie jest ciało obce, nie wolno go usuwać, ponieważ stwarza to ryzyko silnego krwawienia i pogłębienia uszkodzenia,
    • jeżeli doszło do złamania kończyny, należy ją unieruchomić.
    Jeżeli doszło do przygniecenia dużym, ciężkim przedmiotem, można go usunąć wówczas, gdy pozostawienie osoby poszkodowanej w miejscu wypadku stanowi istotnie zagrożenie życia.
Zmiażdżenie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

7

Amputacja

RQczDUdttUpgi1
Ilustracja zatytułowana jest Amputacja. Przedstawia kobietę siedzącą przy stole, która ma amputowaną dłoń. Kikut jest owinięty tkaniną. Kobieta zaciska usta z bólu. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - amputacja. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Amputacja
    Amputacja to odcięcie lub oderwanie części ciała.
    Postępowanie w przypadku amputacji.
    Krok pierwszy
    • Załóż rękawiczki jednorazowe, a jeśli ich nie masz, to worki foliowe – uważaj na krew i chroń się przed zakażeniem.
    • Poproś poszkodowanego, aby usiadł na ziemi.
    • W czasie gdy będziesz szukać opatrunku lub rękawiczek, poproś poszkodowanego, aby mocno uciskał ręką miejsce krwawienia.
    • Opatrunkiem może być gaza jałowa, zwinięty bandaż lub części garderoby - na przykład zwinięte skarpety lub koszulka.
    • Uważaj na duże, chłonne materiały - na przykład ręcznik, które mogą wchłaniać znaczną ilość krwi, nie tamując krwawienia.
    • Uciśnij bezpośrednio miejsce krwawienia, używając opatrunku lub ręki.
    • Jeśli potrafisz, umocuj opatrunek bandażem, nie zmniejszając ucisku na ranę. Jeśli nie potrafisz lub nie masz bandaża, pozostań przy ucisku ręcznym.
    • Jeśli poszkodowany nadal krwawi, popraw ucisk i dokładaj kolejne warstwy opatrunku.
    • Nie zwalniaj ucisku.
    • Jeśli masz taką możliwość, możesz przyłożyć zimny okład obok opatrunku bez jego usuwania.
    • Odciętą lub oderwaną częścią ciała zajmiesz się później.
    Krok drugi
    Poszukaj amputowanej, odciętej, oderwanej części ciała - fragmentu kończyny, innej części ciała lub oderwanej skóry lub poproś kogoś, aby to zrobił.
    • Nawet jeśli amputowana część ciała jest bardzo zniszczona, należy:
      • zabezpieczyć ją opatrunkiem,
      • amputowaną część ciała zabezpieczoną opatrunkiem włożyć do szczelnego foliowego worka lub szczelnie zabezpieczyć folią.
    • Jeśli to możliwe, tak zabezpieczoną część ciała umieść w pojemniku z wodą z lodem; nigdy z samym lodem.
Amputacja
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

8

Rodzaje nieurazowych stanów nagłego zagrożenia życia

9

Omdlenie

R78lxpDM993qe1
Ilustracja zatytułowana jest Omdlenie. Przedstawia mężczyznę leżącego na plecach z nieco uniesionymi nogami. Obok znajduje się druga osoba, która trzyma leżącego mężczyznę za ramię. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - omdlenie. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Omdlenie
    Postępowanie w przypadku omdlenia:
    • połóż poszkodowanego na plecach,
    • unieś jego kończyny na około jedną minutę,
    • po odzyskaniu świadomości przez poszkodowanego nie pozwól mu wykonywać gwałtownych ruchów,
    • zapytaj, co się stało, czy na coś choruje, jakiej potrzebuje pomocy.
Omdlenie
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

10

Zawał

RKqn8tFme8uGW1
Ilustracja zatytułowana jest Zawał . Przedstawia starszego mężczyznę siedzącego na kanapie, który łapie się za klatkę piersiową. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - zawał. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Zawał
    Kiedy jesteśmy świadkami zawału, należy sprawdzić, czy osoba chora ma objawy sugerujące problem kardiologiczny:
    • nagły ból za mostkiem trwający powyżej piętnastu minut,
    • ból lub uczucie ucisku albo rozpierania, połączone z:
      • dusznością,
      • zlewnymi potami,
      • nudnościami lub wymiotami,
      • zasinieniem lub bladością twarzy,
      • uczuciem „kołatania serca”, niemiarowej pracy,
      • promieniowaniem bólu do barków, żuchwy, pleców.
      Postępowanie w przypadku zawału:
      • pomóż choremu znaleźć najbardziej komfortową dla niego pozycję - najczęściej jest to pozycja siedząca,
      • nie kładź chorego na plecach,
      • nie pozwalaj na jego wysiłek fizyczny,
      • zapewnij dostęp świeżego powietrza, rozepnij koszulę, ściągnij krawat,
      • wspieraj i uspokajaj chorego,
      • jeśli straci przytomność i nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową,
      • jeśli w pobliżu jest defibrylator zewnętrzny AED, dostarcz go i uruchom.
Zawał
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, grafika na podstawie: Freepik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

11

Udar

R16yQ5nTNzKBi1
Ilustracja zatytułowana jest Udar . Przedstawia starszego mężczyznę, który obiema dłońmi łapie się za głowę. W dolnej części znajduje się pole tekstowe - udar. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Udar
    Objawy udaru - test FAST: Face, Arm, Speech, Time:
    • Face: asymetria twarzy, charakterystyczny opadający kącik ust,
    • Arm: osłabienie siły kończyny lub kończyn - niedowład,
    • Speech: zaburzenia mowy – bełkotliwa mowa lub niezrozumiałe dźwięki lub słowa nieadekwatne do sensu wypowiedzi, również problemy z nazywaniem przedmiotów lub rozpoznawaniem osób,
    • Time: czas wystąpienia objawów.
    Jeśli jeden z objawów jest zauważalny, prawdopodobieństwo udaru wynosi 72%.
    Postępowanie w przypadku udaru:
    • pomóż choremu usiąść wygodnie. Jeśli nie może, połóż go – jeśli to możliwe, z uniesieniem tułowia,
    • dowiedz się, od kiedy występują objawy,
    • jeśli chory straci przytomność i oddycha, ułóż go w pozycji bocznej,
    • jeśli straci przytomność i nie oddycha, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową, dostarcz defibrylator zewnętrzny AED.
Udar
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, grafika na podstawie: master1305 na Freepik, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

12

Numery alarmowe służb ratowniczych

Rhypq2G3RwXPA1
Ilustracja zatytułowana jest Numery alarmowe służb ratowniczych. Przedstawia w kolejnych wierszach numery alarmowe służb ratowniczych wraz z opisem. Na ilustracji znajduje się punkt interaktywny, po kliknięciu którego pojawia się ramka z tekstem oraz z tożsamym z nim nagraniem audio.
  1. Numery alarmowe służb ratowniczych
    Jeśli zdarzy się wypadek i konieczna jest pomoc lekarska, należy zadzwonić pod jeden z numerów alarmowych:
    • 112 – europejski telefon alarmowy,
    • 998 – straż pożarna,
    • 999 – pogotowie ratunkowe,
    • 997 – policja.
Numery alarmowe służb ratowniczych
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Miejsce na notatki

RDwVdJq2MlGN0

Powiązane ćwiczenia

  • 1. Urazowe stany nagłego zagrożenia zdrowotnego
    Połącz w pary tekst z ilustracjami
    1. Urazowe stany nagłego zagrożenia zdrowotnego
    RolT3SQV4Tw9w
    Dobierz ilustrację z opisem czynności w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
    RPUFoLkwPateC2
    Połącz w pary urazowe stany nagłego zagrożenia zdrowotnego z opisem czynności w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
ABC pierwszej pomocy
Organizacja pierwszej pomocy