Działania Hitlera i polityka ustępstw Zachodu
Państwa Europy Zachodniej wobec polityki Hitlera
Bierną politykę Wielkiej Brytanii i Francji wobec agresji państw Osi – Niemiec i Włoch – w latach 30. określa się mianem appeasementu (ang., łagodzenie, ugłaskiwanie) lub polityki monachijskiej – od konferencji w Monachium we wrześniu 1938 r. Przywódcy Wielkiej Brytanii, Francji, Włoch i Niemiec zadecydowali wówczas o losach Czechosłowacji, zezwalając Rzeszy na zajęcie Sudetów, zamieszkanych w większości przez Niemców.
Appeasement . Polityka ustępstw
Ekspansja państw Osi była możliwa dzięki bierności Francji i Wielkiej Brytanii, które wciąż miały opinię mocarstw gwarantujących utrzymanie porządku wersalskiego. politycy państw Europy Zachodniej wychodzili z założenia – błędnego, jak się okazało – że lepiej pójść na pewne ustępstwa wobec agresywnych państw, niż zaryzykować wybuch nowej wojny. Taki sposób rozumowania był jak na razie wygodny, ponieważ żądania Niemiec i Włoch (w 1935 r. te ostatnie zajęły Abisynię, czyli dzisiejszą Etiopię) nie uderzały bezpośrednio w interesy brytyjskie czy francuskie. Spodziewano się też, że w końcu musi nastąpić kres roszczeń Hitlera i Mussoliniego.
Pasywna polityka Wielkiej Brytanii i Francji wobec HitleraParyż przyjmował coraz bardziej zachowawczą postawę, czego symbolem była linia Maginota [czyt.: mażinota]. W społeczeństwie dominowały nastroje antywojenne, które będą miały znaczenie w momencie zaostrzenia się sytuacji międzynarodowej w 1938 roku. Po klęsce idei Francja coraz bardziej była skłonna oddać przywództwo w ręce brytyjskie.
Ani rząd L. Bluma […], ani późniejszy gabinet Daladiera
[czyt.: daladiera] nie były skłonne i nie umiały podjąć rękawicy rzuconej przez Hitlera. Francja, podobnie jak w połowie lat 20., nie była w stanie należycie wypełnić swoich sojuszniczych zobowiązań wobec krajów Europy Środkowej, w przeciwieństwie do Hitlera, który umacniał pozycję III Rzeszy w tym regionie Starego Kontynentu.Wielka Brytania również nie była skłonna podjąć ryzyka wojny z III Rzeszą. Wpływ na to miała zarówno słabość wojskowa (małe nakłady na zbrojenia i do maja 1939 roku brak stałej armii z poboru), jak i względy polityczne, zwłaszcza niechęć do angażowania się w sprawy Europy Środkowej i próby kokietowania Włoch, aby odciągnąć je od bliższego wiązania się z Niemcami. Taka polityka prowadziła w prostej linii do polityki appeasementu [z ang. ugłaskiwania], czyli ustępstw wobec Hitlera. Jej zwolennikiem był zwłaszcza premier brytyjski Chamberlain [czyt.: czemberlen], który w maju 1937 roku zastąpił na tym stanowisku S. Baldwina [czyt.: boldłina]. Nowy szef rządu obawiał się wojny, wiedząc, że Wielka Brytania nie jest do niej przygotowana. Ponadto nie był zwolennikiem łożenia ogromnych środków na zbrojenia, widząc inne potrzeby gospodarcze słabnącego imperium.
Źródło: Pasywna polityka Wielkiej Brytanii i Francji wobec Hitlera, [w:] Edward Czapiewski, Jakub Tyszkiewicz, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2012, s. 322–323.
Na podstawie powyższego tekstu źródłowego wyjaśnij, co według autorów miało wpływ na zachowanie Francji i Wielkiej Brytanii. Czy użyte w tekście określenie „appeasement” [czyt.: epizment] oddaje właściwie problem? Odpowiedź uzasadnij.
Zachód ustępuje
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HDdMMGL
Nagranie wypowiedzi Josepha Goebbelsa. Zawiera informacje o poglądach Goebbelsa.
Wypowiedź Josepha Goebbelsa na tajnej odprawie wojskowej w kwietniu 1940 rokuW 1933 roku francuski premier powinien był powiedzieć
(i ja, gdybym był francuskim premierem, to bym właśnie powiedział): „Nowym kanclerzem Rzeszy jest człowiek, który napisał Mein Kampf [czyt.: majn kampf], gdzie można przeczytać to i to. Człowiek ten w naszym sąsiedztwie nie może być tolerowany. Albo on zniknie z horyzontu, albo my ruszamy”. Tego jednak nie powiedział. Dali nam spokój, dali nam przejść przez strefę ryzyka i pozwolili na to, że opłynęliśmy wszystkie niebezpieczne rafy. A kiedyśmy dobrnęli do brzegu, kiedy jesteśmy uzbrojeni lepiej od nich, oni wszczynają wojnę”.Źródło: Wypowiedź Josepha Goebbelsa na tajnej odprawie wojskowej w kwietniu 1940 roku, [w:] Anna Radziwiłł, Wojciech Roszkowski, Historia 1871–1939. Podręcznik dla szkół średnich, Warszawa 2002, s. 262.
Na podstawie powyższego tekstu źródłowego, wyjaśnij kto według Josepha Goebbelsa jest odpowiedzialny za dojście Hitlera do władzy i jego dalsze sukcesy.
Los Sudetów czeskich – konferencja w Monachium 1938 rok
Punktem kulminacyjnym tej polityki była sprawa Niemców sudeckich i jej rozwiązanie podczas konferencji w Monachium. Należący do Czechosłowacji rejon Sudetów, położony przy granicy z III Rzeszą, zamieszkiwali w większości Niemcy. Jako region bogaty w surowce był on ważny ze względów strategicznych, znajdowały się tu również nowoczesne fortyfikacje. Na miejscu działała partia nazistowska powiązana z NSDAP, której liderzy oskarżali rząd czechosłowacki o rzekome prześladowania.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1HDdMMGL
Nagranie układu monachijskiego. Zawiera informacje o jego postanowieniach odnośnie Czechosłowacji.
Układ monachijskiPrzedstawiciele obu stron są przekonani, że w wyniku niedawnych wydarzeń wytworzyła się sytuacja, wobec której dalsze utrzymywanie w granicach państwa czechosłowackiego okręgów zamieszkałych głównie przez Niemców sudeckich nie może trwać nadal bez narażenia na szwank samej Czechosłowacji oraz interesów pokoju europejskiego. W świetle rozważań oba rządy zmuszone są przyjść do wniosku, że zachowanie pokoju i bezpieczeństwa oraz żywotnych interesów Czechosłowacji nie może być skutecznie zagwarantowane, jeśli okręgi te nie zostaną natychmiast odstąpione Rzeszy.
Źródło: Układ monachijski, [w:] Wiek XX w źródłach, oprac. S. B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, s. 114.
Wyjaśnij, w jaki sposób sygnatariusze aktu tłumaczyli konieczność oddania spornego terytorium Niemcom.
Ćwiczenia
Przyjrzyj się powyższym zdjęciom i wskaż zdania, które najtrafniej oddają ich przekaz.
- Austriacy przyjęli akt włączenia swojego kraju do III Rzeszy z ogromną radością.
- Austriacy organizowali demonstracje przeciwko przyłączeniu.
- Austriacy byli nastawieni bardzo sceptycznie do wkraczających oddziałów niemieckich.
- Austriaccy celnicy przyłączyli się chętnie do demontażu słupów granicznych.
- Austriaccy celnicy starali się utrudniać demontaż słupów.
Monachium - hańba wśród oklaskówZachodni przywódcy płacili dyktatorowi niepodległością sojusznika. […] pozwolili Hitlerowi na rozbiór Czechosłowacji. Neville Chamberlain uniósł kartkę. „Są tu podpisy pana Hitlera i mój” – w głosie brytyjskiego premiera brzmiały zarówno triumf, jak i ulga. Tłum na londyńskim lotnisku wiwatował. Jeszcze tego samego dnia Chamberlain oświadczył: „Sądzę, że przywiozłem pokój naszym czasom”. Przez kilka dni po Monachium był najpopularniejszym człowiekiem w Anglii.
Édouard Daladier, premier Francji, powracając z Monachium, spodziewał się w ojczyźnie chłodnego przyjęcia. Jego też przywitały jednak owacje. „Głupcy” – mruknął ponoć do swojego współpracownika. Podczas całego kryzysu sudeckiego chował się za plecami Chamberlaina, ale miał mniej złudzeń niż on.
Hitler następnego dnia po podpisaniu układu był wściekły.
„To była moja pierwsza konferencja – i zapewniam was, że ostatnia” – krzyczał do ludzi ze swojego otoczenia. Nie od razu docenił wielki sukces, jaki osiągnął samym tylko szantażem. Chciał zmiażdżyć Czechosłowację jako zdobywca, a nie zajmować ją po kawałku jako negocjator.„Zażądał jednego funta pod lufą pistoletu. Kiedy go otrzymał, zażądał dwóch funtów. W końcu zgodził się, z dobrej woli, przyjąć funta i 17 pensów oraz obietnicę reszty w przyszłości. Ponieśliśmy całkowitą i absolutną klęskę” – mówił o układach z Hitlerem Winston Churchill.
To jemu historia miała przyznać rację. Z punktu widzenia prawa międzynarodowego układ monachijski był wymuszeniem rozbójniczym, któremu próbowano nadać pozór legalności. Zachodni przywódcy płacili niepodległością i terytorium Czechosłowacji za – jak sądzili – pokój w Europie. Ale zamiast ugłaskać „człowieka z pistoletem”, tylko go rozzuchwalili.
Źródło: Monachium – hańba wśród oklasków, dostępny w internecie: https://wiadomosci.onet.pl/kiosk/monachium-hanba-wsrod-oklaskow/2b3kz [dostęp 11.05.2021].
Przeczytaj tekst i przeanalizuj zdjęcie, a następnie określ, które zdania są komentarzem do tekstu i fotografii, a które fałszywą interpretacją.
É. Daladier nie ufał Hitlerowi., É. Daladier i N. Chamberlain zostali entuzjastycznie przyjęci w swoich krajach., Premierzy Francji i Anglii postawili weto wobec agresywnej polityki Hitlera., N. Chamberlain był przekonany, że układ monachijski pozwoli na utrzymanie światowego pokoju., Przyszły premier brytyjski W. Churchill uznał, że podpisanie układu w Monachium było błędem., Hitler potraktował Monachium jako wielki sukces niemieckiej polityki zagranicznej., Monachium zmotywowało Hitlera do bardziej zdecydowanych działań.
| Prawdziwe komentarze | |
|---|---|
| Fałszywe interpretacje |
Na podstawie powyższego tekstu źródłowego, opisz jaka była reakcja Hitlera po podpisaniu układu monachijskiego.
Układ monachijski umożliwił Hitlerowi zajęcie
- Austrii.
- Czech.
- Sudetów czeskich.
Jako rzecznik polityki appeasementu zasłynął:
- Wiaczesław Mołotow.
- Winston Churchill.
- Neville Chamberlain.
Słownik
celem paktu miała być walka z Międzynarodówką Komunistyczną Kominternem; w 1937 r. do paktu dołączyły Włochy, później część sojuszników państw osi oraz państwa od nich zależne
(ang., ugłaskiwanie, zaspokajanie, załagodzenie) w polityce międzynarodowej ustępowanie wobec żądań agresywnej strony (np. państwa straszącego interwencją zbrojną) w celu złagodzenia jego postawy i osiągnięcia porozumienia; najczęściej termin ten dotyczy polityki brytyjskiej w latach 30. XX w. wobec III Rzeszy
sojusz wojskowy w Europie Wschodniej, skierowany swoim ostrzem przeciwko Niemcom, zaproponowany przez ministra spraw zagranicznych Francji, Louisa Barthou, wiosną 1934 r.
nazwa stosowana na określenie francuskiej linii umocnień fortyfikacyjnych, wzmocnionych w latach 1929–1940 na wschodnich granicach państwa; najsłynniejsze umocnienia powstały na granicach z Niemcami i Luksemburgiem