Pisarz i komputer
Gliniane tabliczki, rylce, papirusy, pergaminy, gęsie pióra, maszyny do pisania, komputery... – narzędzia pracy pisarza zmieniały się przez wieki. Przedstaw tę historię w formie interaktywnej osi czasu. Poszukaj informacji w różnych źródłach.
Jak często korzystasz z komputera?
W jaki sposób zazwyczaj wykorzystujesz komputer?
Przyjrzyj się uważnie ilustracjom, a następnie wymień pięć sposobów wykorzystania komputera.
Przeczytaj fragment wywiadu z pisarzem science fictionscience fiction Stanisławem Lemem. Zwróć uwagę na to, do czego pisarz wykorzystuje komputer.
Komputer i... Stanisław LemPiotr Cieśliński: Czy potrzebny Panu komputer?
Stanisław Lem: Osobiście nie umiem posługiwać się komputerem. Ale mam sekretarza, dla którego w tym roku kupiłem komputer. Nie dlatego, że lubię, ale dlatego, że życie mnie do tego zmusiło. Musiałem się posłużyć komputerem, bo straciłem orientację, co dzieje się z moimi książkami na całym świecie (jest ich już ponad tysiąc).
Kupiłem komputer z dwuletnią gwarancją. Zepsuł się po pięciu dniach. Trzeba było mu coś w środku wymienić, ale od tego czasu sprawuje się całkiem dobrze.
Komputer służy mi tylko do spraw związanych z pracą. Prywatne listy piszę na maszynie. Na to, żebym bawił się grami, nie mam po prostu czasu.
Oczywiście mógłbym też pisać na klawiaturze komputera, tak jak na maszynie do pisania. Tyle że różnice są mało istotne, a ja jestem przyzwyczajony do maszyny. Pierwszą dostałem od ojca w wieku 12 lat, dziś mam w domu trzy. W wieku 75 lat trudno jest mi przestawić się na komputer. Tempo roboty i tak zależy ode mnie, a nie od maszyny. W starożytnej Grecji niewolnicy zapisywali, ryjąc na tabliczkach, i to faktycznie spowalniało pracę. Ale to, co wymyślił Platon, jest wciąż aktualne i nie zależy od techniki, jaką pisał.
Można sobie wyobrazić, że komputer może istotnie pomóc w pracy inżyniera, projektanta, przeprowadzić symulacje itp. Mój znajomy, zmarły już słynny polski matematyk Stanisław Ulam, wprowadził zasadę aktywnej współpracy z komputerem. Ale ja zajmuję się tworami językowymi. W tej dziedzinie komputer może zawierać np. słownik angielsko‑polski, może wykazać błąd gramatyczny (choć uważam, że na języku polskim dobrze się znam). Na wyższych piętrach umysłowych nie ma nic do powiedzenia.
Podłączenia do internetu ani modemu świadomie nie chciałem, choć proponowano mi je za darmo. Do szybkiej komunikacji wystarcza faks, którym mogę w ciągu pięciu minut posłać producentowi z USA odpowiedź na list.
Piotr Cieśliński, Komputer i... Stanisław Lem, „Biuro i komputer” 1996, t. 299, s. 1.
Po uważnej lekturze wypowiedzi Stanisława Lema odpowiedz na poniższe pytania. Po rozwiązaniu testu kliknij przycisk Wstecz, żeby sprawdzić, które odpowiedzi były poprawne.
Zastanów się nad wartością mediów tradycyjnych i nowoczesnych, a następnie uzupełnij poniższą tabelę.
Wynalazek pisma nie u wszystkich wywołał entuzjastyczne reakcje. Słynny filozof grecki, Platon, krytykował pismo, przeciwstawiając je słowu mówionemu:
Ten wynalazek niepamięć w duszach ludzkich posieje, bo człowiek, który się tego wyuczy, przestanie ćwiczyć pamięć; zaufa pismu i będzie sobie przypominał wszystko z zewnątrz, ze znaków obcych jego istocie, a nie z własnego wnętrza, z siebie samego. Więc to nie jest lekarstwo na pamięć, tylko środek na przypominanie sobie.
Wyjaśnij, na czym – według Platona – polegają wady pisma.
Jak sądzisz, co o komputerze mógłby dziś napisać Platon, gdyby miał okazję śledzić rozwój tego wynalazku?
Komputer – szansa czy zagrożenie dla rozwoju literatury i komunikacji międzyludzkiej? Podyskutujcie w klasie na ten temat.